GÓI KHÁM DỊCH VỤGiới thiệu về vú
Vú là một cơ quan quan trọng của cơ thể nữ giới, vừa đóng vai trò sinh lý trong việc tiết sữa nuôi con, vừa có ý nghĩa thẩm mỹ và sức khỏe tổng thể. Vú bao gồm mô tuyến, mô mỡ và mô liên kết, thay đổi theo độ tuổi, chu kỳ kinh nguyệt và thai kỳ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, với hơn 2 triệu ca mới mỗi năm, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và chăm sóc sức khỏe vú.
Cấu trúc của vú
Vú nằm ở vùng ngực, phía trước cơ ngực lớn, được cấu tạo từ 15-20 tiểu thùy tuyến (lobules) sản xuất sữa, kết nối với núm vú qua các ống dẫn sữa. Bao quanh mô tuyến là mô mỡ quyết định kích thước và hình dạng vú, cùng với dây chằng Cooper giữ vú cố định. Mạch máu, dây thần kinh và mạch bạch huyết cũng phân bố dày đặc. Vú bắt đầu phát triển từ tuổi dậy thì dưới tác động của estrogen và progesterone, hoàn thiện chức năng khi mang thai.
Chức năng của vú
Vú có chức năng chính là sản xuất và tiết sữa để nuôi dưỡng trẻ sơ sinh, nhờ hormone prolactin và oxytocin trong thai kỳ và sau sinh. Ngoài ra, vú còn đóng vai trò cảm giác qua các dây thần kinh, góp phần vào trải nghiệm tình dục. Về mặt thẩm mỹ, vú ảnh hưởng đến hình thể và sự tự tin của phụ nữ, dù chức năng này không liên quan trực tiếp đến sức khỏe sinh lý.
Ảnh hưởng đến sức khỏe
Vú khỏe mạnh hỗ trợ nuôi con và không gây khó chịu. Tuy nhiên, khi có bất thường, nhiều vấn đề có thể xuất hiện. Dưới đây là bảng so sánh giữa trạng thái bình thường và bất thường:
| Trạng thái | Biểu hiện |
|---|---|
| Bình thường | Vú mềm, không đau, không khối u, núm vú bình thường |
| Bất thường | Đau, sưng, có khối u, tiết dịch bất thường, lõm da |
Các bệnh lý liên quan đến vú bao gồm ung thư vú, u nang vú, viêm vú và tăng sản tuyến vú. Những vấn đề này thường do hormone, nhiễm trùng hoặc yếu tố di truyền gây ra.
Các phương pháp chẩn đoán
- Chụp nhũ ảnh (Mammography): Phát hiện khối u hoặc bất thường trong vú, đặc biệt ở phụ nữ trên 40 tuổi.
- Siêu âm vú: Đánh giá u nang hoặc khối đặc, thường dùng cho người trẻ tuổi.
- Sinh thiết: Lấy mẫu mô để xác định ung thư hoặc tổn thương lành tính.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra dấu ấn ung thư như CA 15-3 nếu nghi ngờ ung thư vú.
Các phương pháp điều trị
- Phẫu thuật: Cắt bỏ khối u (lumpectomy) hoặc toàn bộ vú (mastectomy) trong ung thư vú.
- Hóa trị và xạ trị: Tiêu diệt tế bào ung thư sau phẫu thuật hoặc khi bệnh lan rộng.
- Thuốc kháng sinh: Điều trị viêm vú do nhiễm trùng, thường gặp khi cho con bú.
- Điều chỉnh hormone: Dùng thuốc như tamoxifen để kiểm soát u vú liên quan đến estrogen.
Liên kết với các bộ phận khác trong cơ thể
Vú kết nối với hệ nội tiết qua hormone từ buồng trứng và tuyến yên, điều hòa sự phát triển và tiết sữa. Mạch bạch huyết ở vú liên quan đến hệ miễn dịch, có thể là đường di căn của ung thư. Ngoài ra, vú phối hợp với hệ thần kinh qua cảm giác ở núm vú, ảnh hưởng đến phản xạ tiết sữa khi cho con bú.
Mọi người cũng hỏi (PAA)
Vú nằm ở đâu trong cơ thể?
Vú nằm ở vùng ngực trước, phía trên cơ ngực lớn, giữa xương đòn và xương sườn thứ 6-7, đối xứng hai bên cơ thể. Nó bao gồm mô tuyến, mô mỡ và ống dẫn sữa, được cố định bởi dây chằng Cooper. Vị trí này giúp vú thực hiện chức năng tiết sữa và tạo đường nét cơ thể.
Tại sao vú bị đau?
Vú bị đau có thể do thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, thai kỳ hoặc mãn kinh, gây căng tức tạm thời. Nguyên nhân khác bao gồm viêm vú do nhiễm trùng, u nang, hoặc hiếm hơn là ung thư vú. Nếu đau kéo dài, kèm khối u hoặc tiết dịch, cần đi khám để chẩn đoán chính xác.
Làm sao phát hiện ung thư vú sớm?
Để phát hiện ung thư vú sớm, phụ nữ nên tự kiểm tra vú hàng tháng sau kỳ kinh, tìm khối u, lõm da hoặc tiết dịch bất thường. Chụp nhũ ảnh định kỳ từ 40 tuổi (hoặc sớm hơn nếu có nguy cơ cao) và siêu âm vú cũng rất hiệu quả. Khám bác sĩ ngay khi có dấu hiệu lạ.
Viêm vú có nguy hiểm không?
Viêm vú thường xảy ra khi cho con bú do nhiễm trùng từ vi khuẩn qua núm vú, gây sưng, nóng, đau. Nếu không điều trị bằng kháng sinh, nó có thể dẫn đến áp xe vú, cần phẫu thuật dẫn lưu. Dù hiếm khi đe dọa tính mạng, viêm vú ảnh hưởng lớn đến việc nuôi con.
Ung thư vú có chữa được không?
Ung thư vú có thể chữa được nếu phát hiện sớm, với tỷ lệ sống sót 5 năm trên 90% ở giai đoạn đầu (theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ). Điều trị kết hợp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và thuốc hormone hiệu quả cao. Tuy nhiên, tiên lượng giảm nếu bệnh đã di căn xa.
Tài liệu tham khảo về vú
- World Health Organization (WHO) – Báo cáo về ung thư vú.
- American Cancer Society – Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ung thư vú.
- Williams Textbook of Endocrinology – Thông tin về hormone và vú.
