Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em là gì?

Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em là tình trạng phổ biến, khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh là rất quan trọng để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả. Raffles Hospital sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh, giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bé yêu.

Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em là gì?

Hạch bạch huyết là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch, có chức năng lọc và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Khi cơ thể bị nhiễm trùng, các hạch bạch huyết sẽ tăng cường hoạt động để chống lại các tác nhân này, dẫn đến tình trạng sưng lên.

Viêm hạch bạch huyết là tình trạng hạch sưng to, đau hoặc đỏ do phản ứng với nhiễm trùng (vi khuẩn, virus) hoặc hiếm hơn là bệnh lý nghiêm trọng. Ở trẻ em, hệ miễn dịch còn non yếu, nên hạch dễ “làm việc quá tải” khi có nhiễm trùng. Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em thường lành tính, liên quan đến cảm cúm, viêm họng – nhưng cần theo dõi kỹ.

Nguyên nhân gây viêm hạch bạch huyết ở trẻ em

Hầu hết trường hợp viêm hạch ở trẻ đều liên quan đến những vấn đề quen thuộc mà cha mẹ có thể nhận ra.

Các nguyên nhân phổ biến

• Viêm họng và cảm cúm: Streptococcus (vi khuẩn liên cầu) hoặc virus cúm gây viêm họng, cảm lạnh – hạch cổ sưng là dấu hiệu thường thấy.
• Viêm amidan hoặc viêm tai: Viêm amidan do Adenovirus, viêm tai giữa – hạch quanh cổ, dưới hàm dễ phản ứng, sưng đau khi ấn.
• Vết trầy xước nhiễm khuẩn: Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) từ vết trầy da, côn trùng cắn – hạch nách, bẹn sưng to để chống lại vi khuẩn.
• Vấn đề răng miệng: Sâu răng, áp xe nướu – vi khuẩn lan đến hạch cổ, gây viêm cục bộ.
• Bệnh thủy đậu và sởi: Virus Varicella (thủy đậu) hoặc Measles (sởi) làm hạch khắp người (cổ, nách) sưng – kèm phát ban đặc trưng.
• Nhiễm EBV (Epstein-Barr Virus): Gây bệnh tăng bạch cầu đơn nhân – hạch sưng nhiều vùng, thường ở trẻ lớn hơn, kèm mệt mỏi, sốt.

Nguyên nhân hiếm gặp nhưng nghiêm trọng

• Viêm khớp dạng thấp thiếu niên: Hệ miễn dịch tự tấn công cơ thể, gây viêm hạch kèm đau khớp – hiếm gặp nhưng cần kiểm tra nếu kéo dài.
• Lupus ban đỏ hệ thống: Hạch sưng kèm phát ban hình cánh bướm trên mặt – dấu hiệu cần bác sĩ chuyên khoa.
• Ung thư hạch (Lymphoma): Hodgkin Lymphoma hoặc Non-Hodgkin Lymphoma – hạch cứng, không đau, sưng dần, thường ở trẻ lớn hơn.
• Lao hạch: Mycobacterium tuberculosis gây hạch cổ sưng, rò mủ – phổ biến ở vùng có tỷ lệ lao cao như Việt Nam.

Yếu tố nguy cơ làm tăng viêm hạch bạch huyết ở trẻ em

Ngoài nguyên nhân trực tiếp, một số yếu tố khiến trẻ dễ bị viêm hạch hơn.

• Trẻ dưới 5 tuổi: Hệ miễn dịch chưa trưởng thành, dễ phản ứng mạnh với nhiễm trùng nhỏ – hạch sưng là điều bình thường.
• Suy dinh dưỡng: Thiếu Vitamin A, C (cam, rau xanh) làm trẻ dễ nhiễm bệnh, hạch phải “làm việc” nhiều hơn.
• Tiếp xúc vi khuẩn thường xuyên: Tay bẩn, đồ chơi không sạch – vi khuẩn như Streptococcus dễ xâm nhập qua da, miệng.
• Thời tiết và dịch bệnh: Mùa lạnh, dịch cúm bùng phát – trẻ dễ bị nhiễm trùng, dẫn đến viêm hạch.

Triệu chứng của viêm hạch bạch huyết ở trẻ em

Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:

Sưng hạch bạch huyết

• Đây là triệu chứng đặc trưng nhất của viêm hạch bạch huyết ở trẻ em. Hạch bạch huyết có thể sưng to ở một hoặc nhiều vị trí trên cơ thể, thường gặp nhất là ở cổ, nách và bẹn.
• Hạch có thể mềm hoặc cứng, đau hoặc không đau khi chạm vào.
• Da trên hạch có thể đỏ, nóng.

Các triệu chứng toàn thân

• Sốt: Trẻ có thể bị sốt cao hoặc sốt nhẹ, tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng.
• Mệt mỏi: Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, uể oải, không muốn vận động.
• Chán ăn: Trẻ có thể ăn ít hoặc bỏ ăn.
• Đau đầu: Trẻ có thể bị đau đầu âm ỉ hoặc dữ dội.
• Đau nhức cơ thể: Trẻ có thể bị đau nhức cơ bắp, khớp.
• Sụt cân: Trong trường hợp viêm hạch bạch huyết kéo dài, trẻ có thể bị sụt cân không rõ nguyên nhân.

Các triệu chứng khác tùy thuộc vào nguyên nhân

• Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Trẻ có thể bị đau họng, chảy nước mũi, ho, khó thở.
• Nhiễm trùng da: Trẻ có thể bị mẩn đỏ, ngứa ngáy, có mủ ở vết thương.
• Bệnh mèo cào: Trẻ có thể có vết trầy xước do mèo cào hoặc cắn, kèm theo sưng hạch bạch huyết ở gần vị trí vết thương.
• Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng: Trẻ có thể bị sốt cao, đau họng, sưng hạch bạch huyết ở nhiều nơi, gan và lách to.
• Bệnh Kawasaki: Trẻ có thể bị sốt cao kéo dài, phát ban, đỏ mắt, sưng môi và lưỡi, sưng hạch bạch huyết ở cổ.

Biến chứng do viêm hạch bạch huyết ở trẻ em gây ra

Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em thường lành tính và tự khỏi sau khi điều trị nguyên nhân. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh có thể gây ra các biến chứng sau:

Áp xe hạch bạch huyết

• Đây là biến chứng thường gặp nhất của viêm hạch bạch huyết ở trẻ em. Áp xe là một ổ mủ hình thành trong hạch bạch huyết bị viêm.
• Triệu chứng: Hạch sưng to, đỏ, nóng, đau nhức, có thể vỡ ra và chảy mủ.

Viêm mô tế bào

• Viêm mô tế bào là tình trạng nhiễm trùng lan rộng ra các mô xung quanh hạch bạch huyết.
• Triệu chứng: Da vùng bị viêm đỏ, sưng, nóng, đau, có thể có mụn mủ.

Nhiễm trùng huyết

• Nhiễm trùng huyết là tình trạng nhiễm trùng lan rộng vào máu, gây nguy hiểm đến tính mạng.
• Triệu chứng: Sốt cao, rét run, nhịp tim nhanh, thở nhanh, li bì, hôn mê.

Chẩn đoán viêm hạch bạch huyết ở trẻ em

Việc chẩn đoán viêm hạch bạch huyết ở trẻ em bao gồm các bước sau:

• Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của trẻ, tiền sử bệnh tật, các bệnh nhiễm trùng gần đây, và các yếu tố nguy cơ khác.
• Khám thực thể: Bác sĩ sẽ kiểm tra các hạch bạch huyết ở cổ, nách, bẹn và các vị trí khác trên cơ thể trẻ. Ngoài ra, bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu khác của nhiễm trùng như sốt, phát ban, hoặc các triệu chứng đường hô hấp.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm công thức máu có thể giúp đánh giá tình trạng nhiễm trùng thông qua số lượng bạch cầu.
• Xét nghiệm dịch hầu họng: Nếu nghi ngờ nhiễm trùng đường hô hấp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm dịch hầu họng để xác định tác nhân gây bệnh.
• Siêu âm: Siêu âm có thể giúp đánh giá kích thước và cấu trúc của các hạch bạch huyết.
• Chụp X-quang: Chụp X-quang ngực có thể được chỉ định nếu nghi ngờ viêm hạch bạch huyết ở trẻ em có các hạch bạch huyết trong lồng ngực.
• Sinh thiết hạch: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết hạch để xác định nguyên nhân gây viêm hạch, đặc biệt khi nghi ngờ các rối loạn máu hoặc ung thư.

Điều trị viêm hạch bạch huyết ở trẻ em

Việc điều trị viêm hạch bạch huyết ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:

Điều trị nguyên nhân

• Nhiễm trùng do vi khuẩn: Sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Loại kháng sinh và thời gian điều trị sẽ phụ thuộc vào loại vi khuẩn gây bệnh. Trong trường hợp viêm hạch bạch huyết ở trẻ em bị áp xe, có thể cần phải chích rạch để dẫn lưu mủ.
• Nhiễm trùng do virus: Thông thường, nhiễm trùng do virus sẽ tự khỏi mà không cần điều trị đặc hiệu. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc hạ sốt, giảm đau để giảm nhẹ các triệu chứng.
• Các nguyên nhân khác: Nếu viêm hạch bạch huyết do các nguyên nhân khác như bệnh lao, bệnh Kawasaki, hoặc ung thư, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị đặc hiệu cho từng bệnh.

Điều trị triệu chứng

• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau và hạ sốt cho trẻ. Tuân thủ đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ.
• Chườm ấm: Chườm ấm lên vùng hạch bị sưng có thể giúp giảm đau và giảm sưng.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian phục hồi.
• Bù đủ nước: Cung cấp đủ nước cho trẻ, đặc biệt là khi trẻ bị sốt.

Các trường hợp cần nhập viện

• Trẻ bị sốt cao, co giật.
• Hạch bạch huyết sưng to, gây đau đớn, khó nuốt, khó thở.
• Trẻ có các dấu hiệu nhiễm trùng nặng.
• Trẻ có các biểu hiện của bệnh lý ác tính.

Phòng ngừa viêm hạch bạch huyết ở trẻ em

Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em thường là phản ứng của cơ thể đối với nhiễm trùng. Do đó, cách tốt nhất để phòng ngừa là giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng cho trẻ. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

• Rửa tay thường xuyên: Dạy trẻ rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, và sau khi chơi đùa.
• Vệ sinh răng miệng: Hướng dẫn trẻ đánh răng ít nhất hai lần một ngày và sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
• Tắm rửa hàng ngày: Tắm rửa sạch sẽ giúp loại bỏ vi khuẩn và bụi bẩn trên da.
• Giữ gìn vệ sinh vết thương: Nếu trẻ bị trầy xước hoặc vết thương hở, hãy rửa sạch và băng bó cẩn thận để tránh nhiễm trùng.
• Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng quốc gia giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, là nguyên nhân gây viêm hạch bạch huyết.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang bị nhiễm trùng, đặc biệt là các bệnh lây qua đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng.
• Vệ sinh môi trường sống: Giữ cho môi trường sống của trẻ sạch sẽ, thoáng mát, tránh bụi bẩn và nấm mốc.
• Tăng cường sức đề kháng: Cho trẻ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại rau xanh, trái cây tươi.
• Chăm sóc vật nuôi: Nếu gia đình có nuôi thú cưng, hãy đảm bảo chúng được tiêm phòng đầy đủ và vệ sinh sạch sẽ.

Khám và điều trị viêm hạch bạch huyết ở trẻ em cùng Raffles Hospital

Raffles Hospital tại Singapore là một trong những địa chỉ uy tín mà cha mẹ có thể tin tưởng để khám và điều trị viêm hạch bạch huyết ở trẻ em. Raffles Hospital không chỉ là bệnh viện đa khoa mà còn là trung tâm chuyên sâu, đặc biệt trong chăm sóc sức khỏe trẻ em.

Giới thiệu về Raffles Hospital

• Nằm tại 585 North Bridge Road, Singapore, Raffles Hospital thuộc Raffles Medical Group – tập đoàn y tế tư nhân hàng đầu châu Á.
• Đạt chứng nhận JCI (Joint Commission International), được Newsweek xếp top 10 bệnh viện tốt nhất Singapore năm 2020 – đảm bảo chất lượng cao.
• Khoa Nhi (Paediatric Centre) tại Raffles có kinh nghiệm xử lý các bệnh lý phức tạp ở trẻ, bao gồm viêm hạch bạch huyết – từ lành tính đến nghiêm trọng.

Tại sao chọn Raffles cho trẻ bị viêm hạch?

• Công nghệ tiên tiến: Sử dụng siêu âm Doppler, MRI 3.0 Tesla để chẩn đoán chính xác nguyên nhân viêm hạch – vượt trội hơn nhiều cơ sở khác.
• Đội ngũ bác sĩ giỏi: Bác sĩ nhi khoa và chuyên gia miễn dịch học tại Raffles được đào tạo quốc tế, am hiểu đặc điểm viêm hạch ở trẻ – điều tôi rất trân trọng.
• Cơ sở vật chất hiện đại: Bệnh viện Raffles được trang bị các thiết bị y tế hiện đại, giúp hỗ trợ quá trình chẩn đoán và điều trị chính xác và hiệu quả.
• Dịch vụ chăm sóc toàn diện: Bệnh viện Raffles cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện, từ khám bệnh, chẩn đoán, điều trị đến theo dõi sau điều trị. Bệnh viện chú trọng đến việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cho trẻ và gia đình, giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn.
• Uy tín và chất lượng: Bệnh viện Raffles là một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu ở Singapore, được công nhận về chất lượng dịch vụ và uy tín.

Raffles Hospital hỗ trợ cha mẹ Việt Nam như thế nào?

Dù ở Singapore, Raffles vẫn gần gũi với gia đình Việt nhờ dịch vụ đặc biệt.

• Phòng khám tại Hà Nội và TP.HCM: Raffles Medical tại 51 Xuân Diệu, Hà Nội và 285B Điện Biên Phủ, TP.HCM – khám sơ bộ, tư vấn trực tuyến với bác sĩ Raffles Hospital.
• Tư vấn từ xa: Gửi hình ảnh hạch qua ứng dụng Raffles – nhận đánh giá ban đầu tiện lợi.
• Hỗ trợ tiếng Việt: Điều phối viên nói tiếng Việt giúp đặt lịch, làm visa y tế – giảm áp lực cho cha mẹ.
• Chi phí minh bạch: Khám từ 100-300 SGD, điều trị tùy mức độ (kháng sinh từ 50 SGD, phẫu thuật từ 2000 SGD) – có bảo hiểm quốc tế hỗ trợ.

Kết luận

Viêm hạch bạch huyết ở trẻ em thường lành tính và có thể điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, việc theo dõi sát sao các triệu chứng và đưa trẻ đi khám tại Raffles Hospital khi cần thiết là rất quan trọng. Hãy luôn quan tâm và chăm sóc sức khỏe cho bé yêu của bạn, để bé có một tuổi thơ khỏe mạnh và hạnh phúc.