U phổi lành tính: Nguyên nhân và giải pháp

U phổi lành tính là một khối u phát triển bất thường trong phổi nhưng không có khả năng xâm lấn các mô xung quanh hoặc di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Tuy không phải là ung thư, nhưng đây vẫn có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Bài viết này Raffles Hospital sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về căn bệnh này, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị.

U phổi lành tính là gì?

U phổi lành tính là một khối u phát triển từ các tế bào trong phổi, có thể là tế bào biểu mô, tế bào mô liên kết hoặc tế bào thần kinh. Khác với u ác tính (ung thư phổi), u phổi lành tính có các đặc điểm sau:

• Phát triển chậm: U thường phát triển rất chậm và không xâm lấn các mô xung quanh.
• Không di căn: U không lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
• Giới hạn rõ ràng: U thường có ranh giới rõ ràng với các mô phổi xung quanh.

Các loại u phổi lành tính thường gặp

Phổi có thể xuất hiện nhiều loại khối u và nốt lành tính. Dưới đây là những loại thường gặp:

Hamartomas

Hamartomas là dạng nốt lành tính thường gặp nhất ở phổi, chiếm khoảng 55% các trường hợp khối u phổi lành và 8% tổng số u phổi. Phần lớn, khoảng 80%, Hamartomas được tìm thấy ở vùng mô liên kết bên ngoài phổi, trong khi một số ít xuất hiện ở ống phế quản – con đường dẫn khí chính đến phổi.

Hamartomas được hình thành từ các mô như sụn, mỡ, cơ và mô liên kết, nhưng với sự phát triển không đồng đều. Những khối u này thường nhỏ, có đường kính dưới 4cm, và trên X-quang, chúng xuất hiện như các khối tròn trông giống đồng xu, hoặc đôi khi có hình dáng như lông cừu hay hạt bỏng ngô. Đặc biệt, Hamartomas không xâm lấn hay chèn ép các mô xung quanh, điều này giúp chúng ít gây nguy hiểm.

Loại u này thường gặp ở nam giới trong độ tuổi từ 50 đến 70.

U tuyến phế quản

U tuyến phế quản là một dạng nốt phổi lành tính khác, thường phát triển ở các tuyến nhầy hoặc các ống phế quản lớn. Đây là những khối u không ác tính, nhưng do vị trí nằm trong đường dẫn khí chính, chúng có thể gây cản trở dòng khí lưu thông trong phổi.

Papillomas (u nhú)

Papillomas ít phổ biến hơn so với Hamartomas và u tuyến phế quản. Chúng thường mọc trong các ống phế quản và có hình dáng như những khối u nhô ra khỏi bề mặt chúng bám vào. Papillomas được chia thành ba loại chính:

• U nhú dạng vảy: Loại u này có thể xuất hiện ở cả trẻ em và người lớn, chủ yếu liên quan đến virus u nhú ở người (HPV). Một số ít trường hợp, các khối u này có khả năng chuyển thành ung thư.
• U nhú tuyến: Đây là loại hiếm hơn, thường gặp ở người lớn, và xuất hiện dưới dạng nốt nhỏ nằm ở trung tâm phổi. Nguyên nhân gây ra loại u này vẫn chưa được xác định rõ.
• U nhú dạng hỗn hợp: Gồm cả mô vảy và tuyến, loại này kết hợp đặc điểm của hai dạng trên.

Các loại u phổi lành tính khác

Ngoài ba loại trên, phổi cũng có thể xuất hiện các khối u lành tính ít gặp hơn, bao gồm:

• Chondromas: Được cấu tạo từ mô sụn.
• Fibromas: Gồm mô liên kết.
• Neurofibromas: Phát triển từ mô thần kinh.
• Lipomas: Hình thành từ mô mỡ.

Những khối u này, mặc dù hiếm gặp, thường không gây nguy hiểm nếu được phát hiện và theo dõi kịp thời.

Phân biệt khối u phổi lành tính và ác tính

Việc phân biệt khối u phổi lành tính và ác tính rất quan trọng để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa hai loại u này:

• Tốc độ phát triển: U ác tính phát triển rất nhanh, thời gian nhân đôi trung bình khoảng 4 tháng. U lành phát triển chậm, thậm chí có trường hợp khối u còn nhỏ lại.
• Khả năng tái phát: Cả hai loại u đều có thể tái phát sau khi cắt bỏ. U lành tính luôn tái phát tại vị trí cũ. U ác tính có thể tái phát ở vị trí cũ hoặc các vị trí xung quanh.
• Sự xâm lấn: U lành không chèn ép lên các bộ phận xung quanh. U ác tính có khả năng xâm lấn và phá hủy các mô lân cận.
• Nguy cơ đe dọa sức khỏe: U ác tính (ung thư phổi) đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng. U lành hường có thể kiểm soát được. Chỉ gây nguy hiểm khi nằm gần các mạch máu lớn trong ngực (ví dụ như động mạch chủ).
• Tuổi khởi phát: U ác tính thường gặp ở người lớn tuổi, tuy nhiên ung thư phổi đang có xu hướng gia tăng ở phụ nữ trẻ tuổi, kể cả những người chưa từng hút thuốc. U lành tính có thể gặp ở mọi lứa tuổi.

Nguyên nhân gây u phổi lành tính

Hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của các nốt phổi hoặc khối u lành tính. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy chúng thường liên quan đến một số yếu tố sau:

• U hạt: Đây là các cụm tế bào viêm nhỏ, hình thành do nhiễm trùng vi khuẩn như lao hoặc nhiễm nấm gây ra bởi histoplasmosis hay bệnh cầu trùng.
• Áp xe phổi: Những vùng nhiễm trùng tích tụ mủ trong phổi, thường là kết quả của sự xâm nhập từ vi khuẩn.
• Viêm mãn tính: Một số bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp, sarcoidosis, hoặc u hạt Wegener có thể kích thích sự viêm nhiễm trong mô phổi, dẫn đến hình thành các khối u lành.
• Nhiễm virus: Virus u nhú ở người (HPV) cũng là yếu tố tiềm năng gây nên một số loại u lành tính.
• Thói quen hút thuốc lá: Hút thuốc kéo dài có thể tạo điều kiện cho các tổn thương lành tính phát triển trong phổi.
• Dị tật bẩm sinh: Những bất thường như u nang, sẹo, hoặc cấu trúc phổi không hoàn chỉnh từ khi sinh cũng có thể dẫn đến sự hình thành u.

Dù đây chỉ là những yếu tố liên quan, việc hiểu rõ nguyên nhân tiềm năng giúp nâng cao khả năng phòng ngừa và chẩn đoán sớm.

Triệu chứng u phổi lành tính

Trong nhiều trường hợp, u phổi lành tính không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và chỉ được phát hiện tình cờ qua chụp X-quang phổi. Tuy nhiên, khi u phát triển lớn, nó có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Ho: Ho khan hoặc ho có đờm.
• Khó thở: Cảm giác khó thở, hụt hơi, đặc biệt là khi vận động.
• Đau ngực: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện ở vùng ngực gần vị trí của khối u.
• Ho ra máu: Triệu chứng này hiếm gặp hơn, nhưng nếu xuất hiện thì cần đi khám ngay lập tức.

Chẩn đoán u phổi lành tính

Để xác định liệu một nốt phổi hoặc khối u có phải là lành tính, bác sĩ không chỉ dựa trên bệnh sử và khám lâm sàng mà còn kết hợp với nhiều phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Dưới đây là các bước thường được thực hiện:

Chụp X-quang phổi định kỳ

Bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện X-quang phổi nhiều lần trong khoảng thời gian dài. Nếu kích thước nốt phổi không thay đổi trong ít nhất 2 năm, nó thường được coi là lành tính. Tuy nhiên, việc theo dõi sẽ tiếp tục hàng năm, kéo dài đến 5 năm, nhằm đảm bảo không có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào phát triển.

Xét nghiệm bổ sung nếu có dấu hiệu thay đổi

Trong trường hợp kích thước hoặc hình dạng của nốt phổi biến đổi, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu để loại trừ nguy cơ ung thư hoặc xác định nguyên nhân gây ra sự thay đổi. Các xét nghiệm này bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Đánh giá các chỉ số liên quan đến viêm nhiễm hoặc bệnh lý nền.
• Xét nghiệm lao trên da: Giúp kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn lao.
• Chụp PET (cắt lớp phát xạ Positron): Xác định mức độ hoạt động của tế bào trong nốt phổi, qua đó phát hiện khả năng ác tính.
• Chụp SPECT (CT phát xạ ảnh đơn): Cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc phổi.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Được sử dụng trong một số trường hợp đặc biệt để làm rõ thêm kết quả.
• Sinh thiết: Lấy mẫu mô từ nốt phổi để phân tích dưới kính hiển vi, giúp xác định bản chất lành hay ác của khối u.
• Nội soi phế quản: Cho phép bác sĩ trực tiếp quan sát đường thở và thu thập mẫu để phân tích.

Điều trị u phổi lành tính

Khi được chẩn đoán mắc khối u phổi lành tính, bác sĩ thường áp dụng các phương pháp điều trị nhằm kiểm soát và theo dõi sự phát triển của khối u.

Sử dụng thuốc và theo dõi định kỳ

Bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc để làm giảm kích thước khối u hoặc ngăn chặn sự phát triển của nó. Đồng thời, bác sĩ sẽ khuyến nghị kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng để giám sát bất kỳ thay đổi nào về kích thước, hình dáng, hoặc đặc điểm của khối u.

Phẫu thuật loại bỏ khối u

Phẫu thuật sẽ được xem xét nếu bệnh nhân rơi vào một trong các trường hợp sau:

• Có thói quen hút thuốc lá hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao mắc ung thư phổi.
• Gặp các triệu chứng như khó thở hoặc các vấn đề hô hấp khác gây khó chịu.
• Kết quả xét nghiệm cho thấy khối u có tiềm năng chuyển thành ác tính.
• Kích thước hoặc hình dạng của khối u tiếp tục thay đổi mà không có dấu hiệu ổn định.

Các phương pháp phẫu thuật

Tùy thuộc vào vị trí và loại khối u, bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ thuật phù hợp. Các phương pháp thường bao gồm:

• Cắt bỏ một phần nhỏ của khối u: Khi khối u nhỏ và khu trú.
• Loại bỏ một phần hoặc toàn bộ thùy phổi: Nếu khối u chiếm diện tích lớn hoặc ảnh hưởng đến một thùy phổi.
• Cắt toàn bộ lá phổi: Áp dụng trong những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng nhưng được thực hiện hạn chế để bảo toàn tối đa chức năng phổi.

Trong mọi trường hợp, mục tiêu của bác sĩ là loại bỏ khối u một cách triệt để mà vẫn giữ lại nhiều mô lành nhất có thể, đảm bảo chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Biến chứng và tiên lượng của u phổi lành tính

U phổi lành tính thường có tiên lượng tốt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, u có thể gây ra các biến chứng như:

• Chèn ép phổi: U lớn có thể chèn ép phổi, gây khó thở.
• Nhiễm trùng: U có thể bị nhiễm trùng, gây viêm phổi.
• Chuyển dạng ác tính: Mặc dù rất hiếm gặp, nhưng một số loại u phổi lành tính có thể chuyển dạng thành u ác tính.

Phòng ngừa u phổi lành tính

Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn u phổi lành tính, nhưng bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh bằng cách:

• Không hút thuốc lá: Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi và các bệnh lý đường hô hấp khác.
• Tránh tiếp xúc với các chất độc hại: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, amiăng…
• Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về phổi, bao gồm cả u phổi lành tính.

Raffles Hospital – Bệnh viện điều trị u phổi lành tính hàng đầu

Raffles Hospital là một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu Đông Nam Á, nổi tiếng với chất lượng dịch vụ y tế đẳng cấp quốc tế và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, bệnh viện có thế mạnh vượt trội trong điều trị u phổi lành tính, mang đến sự an tâm và hy vọng cho bệnh nhân.

Ưu điểm khi điều trị u phổi lành tính tại Raffles Hospital:

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa đầu ngành: Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hô hấp, phẫu thuật lồng ngực, ung bướu giàu kinh nghiệm, tận tâm và luôn cập nhật những phương pháp điều trị tiên tiến nhất.
• Trang thiết bị y tế hiện đại: Hệ thống trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh tiên tiến như CT scan, MRI, PET/CT giúp xác định chính xác kích thước, vị trí và tính chất của khối u, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
• Phương pháp điều trị đa dạng, tối ưu: Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bệnh nhân sẽ được chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất
• Chăm sóc toàn diện: Raffles Hospital không chỉ chú trọng đến việc điều trị bệnh mà còn quan tâm đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Đội ngũ y tá, điều dưỡng tận tâm, chu đáo sẽ luôn đồng hành cùng bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị.

Ngoài ra, Raffles Hospital còn có những ưu điểm nổi bật khác như:

• Dịch vụ quốc tế chuyên nghiệp: Bệnh viện cung cấp dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho bệnh nhân quốc tế, bao gồm tư vấn, phiên dịch, đặt vé máy bay, chỗ ở…
• Chi phí hợp lý: Mức chi phí điều trị tại Raffles Hospital cạnh tranh so với các bệnh viện quốc tế khác trong khu vực.
• Không gian thoải mái, tiện nghi: Bệnh viện được thiết kế hiện đại, tạo cảm giác thoải mái và thư giãn cho bệnh nhân.

Với những ưu điểm vượt trội, Raffles Hospital là sự lựa chọn lý tưởng cho bệnh nhân u phổi lành tính, mang đến cơ hội điều trị hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thông tin liên hệ:

Hồ Chí Minh: 

• Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
• Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
• Mail: hcm@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/
• Zalo: https://zalo.me/0978161825

Hà Nội:

• Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
• Hotline: 84 24 3676 2222
• Mail: hanoi@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Singapore:

• Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
• Hotline: 65 9838 1421 – 65 9834 7695
• Mail: vietnam@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Kết luận

U phổi lành tính là một bệnh lý thường gặp, tuy không nguy hiểm như ung thư phổi nhưng vẫn cần được quan tâm và điều trị đúng cách. Raffles Hospital hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ về bệnh, chủ động phòng ngừa và thăm khám bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn.