Túi tinh

Túi tinh là gì?

Túi tinh là hai tuyến hình ống cuộn nằm phía sau bàng quang ở nam giới. Chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh sản bằng cách sản xuất phần lớn chất dịch tạo nên tinh dịch. Chất dịch này rất quan trọng để nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng, đồng thời hỗ trợ khả năng sinh sản. Túi tinh chiếm khoảng 50-80% tổng thể tích tinh dịch.

Tổng quan về Túi tinh

Cấu trúc

Túi tinh là hai cấu trúc hình túi, mỗi túi dài khoảng 5-7 cm. Chúng nằm ở phía sau dưới của bàng quang và phía trước trực tràng, phía trên tuyến tiền liệt. Mỗi túi tinh bao gồm một ống cuộn đơn, tạo thành nhiều túi nhỏ hoặc túi thừa. Thành của túi tinh được cấu tạo bởi ba lớp:

• Lớp niêm mạc: Lớp trong cùng, lót bởi biểu mô giả tầng trụ có lông chuyển. Lớp này tạo ra các nếp gấp phức tạp, làm tăng diện tích bề mặt tiết dịch.
• Lớp cơ: Lớp giữa bao gồm cơ trơn, giúp co bóp để đẩy dịch tiết vào ống phóng tinh trong quá trình xuất tinh.
• Lớp vỏ ngoài: Lớp ngoài cùng là lớp mô liên kết bao bọc túi tinh.

Nguồn gốc

Túi tinh phát triển từ ống Wolffian trong quá trình phát triển phôi thai. Ống Wolffian là một cấu trúc có mặt ở cả phôi nam và nữ, nhưng dưới ảnh hưởng của hormone testosterone ở phôi nam, ống Wolffian phát triển thành các cấu trúc của hệ sinh sản nam, bao gồm túi tinh, ống dẫn tinh và mào tinh hoàn. Sự phát triển của túi tinh bắt đầu từ tuần thứ 13 của thai kỳ và tiếp tục cho đến khi sinh.

Cơ chế

Cơ chế hoạt động chính của túi tinh là sản xuất và tiết ra dịch túi tinh. Quá trình này được điều hòa bởi hormone testosterone. Biểu mô của túi tinh hấp thụ fructose, axit amin, và các chất dinh dưỡng khác từ máu và sử dụng chúng để tổng hợp các thành phần của dịch túi tinh. Khi có kích thích tình dục và xuất tinh, cơ trơn của túi tinh co bóp, đẩy dịch tiết vào ống phóng tinh. Dịch túi tinh sau đó trộn lẫn với tinh trùng từ ống dẫn tinh và dịch tuyến tiền liệt để tạo thành tinh dịch hoàn chỉnh.

Chức năng của Túi tinh

Chức năng chính của túi tinh là sản xuất và lưu trữ dịch túi tinh, một thành phần quan trọng của tinh dịch. Dịch túi tinh đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ khả năng sinh sản của nam giới:

Cung cấp năng lượng cho tinh trùng

Dịch túi tinh chứa hàm lượng fructose cao, một loại đường đơn. Fructose là nguồn năng lượng chính cho tinh trùng sau khi xuất tinh, giúp tinh trùng có đủ năng lượng để di chuyển đến trứng và thụ tinh.

Trung hòa môi trường axit của âm đạo

Dịch túi tinh có tính kiềm nhẹ, giúp trung hòa môi trường axit tự nhiên của âm đạo. Môi trường âm đạo có tính axit để bảo vệ khỏi nhiễm trùng, nhưng độ axit này có thể gây hại cho tinh trùng. Dịch túi tinh giúp bảo vệ tinh trùng khỏi môi trường axit này, tăng cơ hội sống sót và thụ tinh.

Đông đặc tinh dịch sau xuất tinh

Dịch túi tinh chứa các protein đông đặc, giúp tinh dịch đông lại sau khi xuất tinh. Quá trình đông đặc này giúp giữ tinh dịch ở lại trong đường sinh dục nữ, ngăn tinh dịch chảy ngược ra ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng di chuyển vào tử cung.

Cung cấp các chất dinh dưỡng và bảo vệ tinh trùng

Ngoài fructose, dịch túi tinh còn chứa các chất dinh dưỡng khác như prostaglandin, vitamin C, và các enzyme. Prostaglandin có thể giúp kích thích co bóp tử cung, hỗ trợ di chuyển tinh trùng. Vitamin C và các enzyme có vai trò bảo vệ tinh trùng khỏi tổn thương oxy hóa và tăng cường khả năng sống sót của tinh trùng.

Ảnh hưởng đến sức khỏe

Túi tinh thường hoạt động ổn định và ít khi gây ra vấn đề sức khỏe đáng kể. Tuy nhiên, các trạng thái bất thường có thể xảy ra và ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới. Việc duy trì sức khỏe tổng thể và sinh sản là quan trọng để đảm bảo túi tinh hoạt động bình thường.

Bình thường với bất thường

Các bệnh lý liên quan

• Viêm túi tinh: Là bệnh lý phổ biến nhất liên quan đến túi tinh. Viêm nhiễm có thể do vi khuẩn (thường gặp nhất), virus hoặc nấm. Triệu chứng bao gồm đau vùng chậu, đau khi xuất tinh, tiểu buốt, tiểu rắt, và có thể có máu trong tinh dịch. Nếu không điều trị, viêm túi tinh có thể dẫn đến áp xe túi tinh hoặc viêm mào tinh hoàn.
• Áp xe túi tinh: Biến chứng nặng của viêm túi tinh không được điều trị. Áp xe là tình trạng mủ tích tụ trong túi tinh, gây đau dữ dội, sốt cao và cần can thiệp ngoại khoa để dẫn lưu mủ.
• Tắc ống phóng tinh: Tắc nghẽn ống phóng tinh có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm sỏi, viêm nhiễm, chấn thương hoặc phẫu thuật vùng chậu. Tắc nghẽn ống phóng tinh có thể gây vô sinh do cản trở đường ra của tinh trùng và dịch túi tinh.
• U nang túi tinh: U nang lành tính có thể phát triển trong túi tinh. U nang nhỏ thường không gây triệu chứng, nhưng u nang lớn có thể gây đau hoặc khó chịu vùng chậu.
• Ung thư túi tinh: Rất hiếm gặp. Ung thư túi tinh thường tiến triển âm thầm và có thể di căn sang các cơ quan khác.

Chẩn đoán và điều trị khi bất thường

Các phương pháp chẩn đoán

• Khám lâm sàng: Bác sĩ có thể khám trực tràng để đánh giá kích thước, hình dạng và độ mềm của túi tinh.
• Xét nghiệm tinh dịch đồ: Phân tích tinh dịch để đánh giá thể tích, số lượng tinh trùng, khả năng di động và hình dạng tinh trùng, cũng như các thành phần khác của tinh dịch.
• Siêu âm: Siêu âm qua ngả trực tràng là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến để kiểm tra túi tinh, tuyến tiền liệt và các cấu trúc xung quanh. Siêu âm có thể phát hiện viêm, áp xe, u nang hoặc tắc nghẽn.
• Chụp MRI: MRI (Cộng hưởng từ) có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về túi tinh và các mô mềm xung quanh, giúp chẩn đoán các trường hợp phức tạp hoặc nghi ngờ ung thư.
• Sinh thiết túi tinh: Trong trường hợp nghi ngờ ung thư, sinh thiết túi tinh có thể được thực hiện để xác định chẩn đoán.

Các phương pháp điều trị

• Kháng sinh: Kháng sinh là phương pháp điều trị chính cho viêm túi tinh do vi khuẩn. Loại kháng sinh và thời gian điều trị sẽ phụ thuộc vào loại vi khuẩn gây bệnh và mức độ nhiễm trùng.
• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Thuốc giảm đau và kháng viêm không steroid (NSAIDs) có thể được sử dụng để giảm đau và viêm trong viêm túi tinh.
• Chọc hút áp xe: Trong trường hợp áp xe túi tinh, chọc hút áp xe dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc phẫu thuật dẫn lưu mủ có thể cần thiết.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật có thể được chỉ định trong một số trường hợp tắc ống phóng tinh, u nang lớn hoặc nghi ngờ ung thư túi tinh. Phẫu thuật có thể bao gồm nội soi hoặc phẫu thuật mở tùy thuộc vào tình trạng cụ thể.
• Thay đổi lối sống: Uống đủ nước, chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và tránh các chất kích thích có thể hỗ trợ sức khỏe túi tinh và hệ sinh sản nói chung.

Liên kết với các bộ phận khác trong cơ thể

Tuyến tiền liệt

Túi tinh và tuyến tiền liệt có mối liên hệ mật thiết về mặt giải phẫu và chức năng. Túi tinh nằm ngay phía trên tuyến tiền liệt và ống phóng tinh đi qua tuyến tiền liệt để đổ vào niệu đạo. Dịch túi tinh và dịch tuyến tiền liệt cùng nhau tạo thành tinh dịch. Viêm tuyến tiền liệt có thể lan sang túi tinh và ngược lại, gây viêm cả hai cơ quan này.

Ống dẫn tinh

Túi tinh nhận tinh trùng từ ống dẫn tinh. Ống dẫn tinh vận chuyển tinh trùng từ mào tinh hoàn đến ống phóng tinh. Tại đây, tinh trùng trộn lẫn với dịch túi tinh và dịch tuyến tiền liệt để tạo thành tinh dịch. Túi tinh và ống dẫn tinh phối hợp chặt chẽ trong quá trình xuất tinh và vận chuyển tinh trùng.

Hệ tiết niệu

Túi tinh nằm gần bàng quang và niệu đạo, chia sẻ một số đường dẫn thần kinh và mạch máu. Nhiễm trùng đường tiết niệu có thể lan đến túi tinh và gây viêm túi tinh. Ngược lại, các vấn đề ở túi tinh cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng tiết niệu, gây ra các triệu chứng như tiểu buốt hoặc khó tiểu.

Mọi người cũng hỏi

Túi tinh nằm ở đâu?

Túi tinh nằm trong khung chậu, phía sau bàng quang và phía trước trực tràng, ngay phía trên tuyến tiền liệt ở nam giới.

Túi tinh có chức năng gì?

Chức năng chính của túi tinh là sản xuất và lưu trữ dịch túi tinh, một thành phần quan trọng của tinh dịch. Dịch này cung cấp năng lượng, trung hòa môi trường axit âm đạo, giúp đông đặc tinh dịch và bảo vệ tinh trùng.

Viêm túi tinh có nguy hiểm không?

Viêm túi tinh nếu không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng như áp xe túi tinh, viêm mào tinh hoàn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Điều trị kịp thời và đúng cách thường giúp kiểm soát tình trạng viêm và ngăn ngừa biến chứng.

Làm thế nào để giữ cho túi tinh khỏe mạnh?

Để giữ cho túi tinh khỏe mạnh, cần duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, uống đủ nước, tránh hút thuốc và hạn chế rượu bia. Quan hệ tình dục an toàn cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng đường sinh dục và viêm túi tinh.

Bất sản túi tinh bẩm sinh là gì?

Bất sản túi tinh bẩm sinh là một tình trạng hiếm gặp khi túi tinh không phát triển hoặc phát triển không đầy đủ từ khi sinh ra. Tình trạng này dẫn đến vô sinh do thiếu hụt dịch túi tinh, thành phần quan trọng của tinh dịch.

Tắc ống dẫn túi tinh có chữa được không?

Tắc ống dẫn túi tinh có thể được điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tắc nghẽn. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật mở để loại bỏ tắc nghẽn hoặc tái tạo ống dẫn tinh, giúp khôi phục lưu thông dịch túi tinh và tinh trùng.

Ung thư túi tinh có chữa được không?

Ung thư túi tinh rất hiếm gặp, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, khả năng chữa khỏi có thể cao hơn. Các phương pháp điều trị ung thư túi tinh có thể bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị, tùy thuộc vào giai đoạn và loại ung thư.

Xét nghiệm nào để kiểm tra túi tinh?

Các xét nghiệm để kiểm tra túi tinh bao gồm khám lâm sàng, xét nghiệm tinh dịch đồ, siêu âm qua ngả trực tràng, chụp MRI và sinh thiết túi tinh (trong trường hợp nghi ngờ ung thư). Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp dựa trên tình trạng và triệu chứng của bệnh nhân.

Viêm túi tinh có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

Viêm túi tinh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản do làm thay đổi thành phần và chất lượng tinh dịch, cũng như có thể gây tắc nghẽn ống dẫn tinh. Điều trị viêm túi tinh kịp thời và hiệu quả có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản.

Đau túi tinh là dấu hiệu của bệnh gì?

Đau vùng túi tinh có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm viêm túi tinh, viêm mào tinh hoàn, xoắn tinh hoàn, hoặc chấn thương. Cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đau và có phương pháp điều trị phù hợp.

Tài liệu tham khảo về Túi tinh

• Sách Giải phẫu người – Nhà xuất bản Y học
• Sinh lý học Y khoa – Arthur C. Guyton & John E. Hall
• Urology – Campbell-Walsh-Wein
• Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ (American Urological Association – AUA)
• Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh Tiết niệu và Nam học – Bộ Y tế