Thoát vị đĩa đệm lưng là gì?

Cấu tạo của đĩa đệm cột sống

Để hiểu rõ hơn về thoát vị đĩa đệm, chúng ta cần tìm hiểu về cấu tạo của đĩa đệm cột sống. Đĩa đệm là những lớp đệm sụn nằm giữa các đốt sống, có chức năng giúp cột sống linh hoạt và hấp thụ lực. Mỗi đĩa đệm gồm hai phần chính:

Vòng xơ: Phần ngoài cùng, có chức năng bảo vệ phần nhân nhầy bên trong.
Nhân nhầy: Phần trung tâm, mềm và có tính đàn hồi cao.

Thoát vị đĩa đệm lưng là gì?

Thoát vị đĩa đệm lưng là tình trạng một phần của đĩa đệm cột sống bị rách và phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị đẩy ra ngoài, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống. Điều này gây ra các triệu chứng đau nhức, tê bì và yếu cơ ở vùng lưng và chân.

Ai dễ bị thoát vị đĩa đệm lưng

Thoát vị đĩa đệm lưng là một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt ở những người có lối sống ít vận động, làm việc nặng hoặc có tuổi. Dưới đây là một số nhóm người có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này:

Người lao động nặng: Những người thường xuyên nâng vật nặng, làm việc với tư thế cúi lưng hoặc vặn vẹo cột sống có nguy cơ cao bị thoát vị đĩa đệm.
Người ngồi làm việc văn phòng: Ngồi lâu một tư thế, ít vận động cũng là yếu tố nguy hiểm.
Người thừa cân, béo phì: Cân nặng quá lớn gây áp lực lên cột sống, làm tăng nguy cơ tổn thương đĩa đệm.
Người cao tuổi: Theo thời gian, đĩa đệm bị thoái hóa, mất nước, dễ bị rách và gây thoát vị.
Người có tiền sử chấn thương cột sống: Các chấn thương như tai nạn giao thông, ngã… có thể gây tổn thương đĩa đệm.
Người mắc các bệnh lý về cột sống: Gù, vẹo cột sống, viêm khớp… làm tăng áp lực lên đĩa đệm.
Người hút thuốc: Hút thuốc làm giảm lượng máu cung cấp cho đĩa đệm, khiến chúng dễ bị tổn thương hơn.

Các giai đoạn của bệnh thoát vị đĩa đệm lưng

Thoát vị đĩa đệm lưng thường trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau, từ giai đoạn đầu khi đĩa đệm bắt đầu suy thoái đến giai đoạn cuối khi gây ra các biến chứng nghiêm trọng.

Giai đoạn I: Suy thoái đĩa đệm

Đây là giai đoạn bắt đầu của quá trình thoát vị đĩa đệm lưng, thường diễn ra âm thầm và ít gây chú ý:

Mất nước: Giống như một miếng bọt biển bị ép khô, đĩa đệm bắt đầu mất đi lượng nước vốn có, khiến chúng trở nên cứng và kém đàn hồi hơn.
Vòng xơ bị nứt: Vòng xơ bao quanh phần nhân nhầy của đĩa đệm bắt đầu xuất hiện các vết nứt nhỏ. Những vết nứt này làm giảm khả năng bảo vệ nhân nhầy và tạo điều kiện cho nó dễ dàng bị đẩy ra ngoài trong các giai đoạn sau.

Ở giai đoạn này, nhiều người không có triệu chứng rõ rệt hoặc chỉ xuất hiện những cơn đau lưng nhẹ, âm ỉ, đặc biệt khi thay đổi tư thế hoặc hoạt động mạnh.

Giai đoạn II: Phình đĩa đệm

Ở giai đoạn này, nhân nhầy mềm bên trong đĩa đệm bắt đầu bị đẩy ra ngoài vòng xơ bao bọc. Tưởng tượng như một quả bóng tennis bị ép quá mạnh, phần lõi bên trong sẽ bị nhô ra ngoài. Khi điều này xảy ra với đĩa đệm, chúng ta gọi đó là tình trạng phình đĩa đệm.

Giai đoạn III: Thoát vị đĩa đệm

Ở giai đoạn này, tình trạng thoái hóa đĩa đệm đã trở nên nghiêm trọng hơn. Vòng xơ bao quanh nhân nhầy đã bị rách hoàn toàn, khiến cho nhân nhầy mềm bên trong bị đẩy ra ngoài và chèn ép vào rễ thần kinh.

Giai đoạn IV: Hư đĩa đệm

Giai đoạn cuối cùng của thoát vị đĩa đệm lưng là giai đoạn hư đĩa đệm. Ở giai đoạn này, đĩa đệm đã bị tổn thương nghiêm trọng, mất hoàn toàn chức năng:

Đĩa đệm bị xẹp: Nhân nhầy và vòng xơ của đĩa đệm đã bị phá hủy hoàn toàn, không còn khả năng hấp thụ lực.
Khoảng cách giữa các đốt sống giảm: Do đĩa đệm bị xẹp, khoảng cách giữa các đốt sống bị thu hẹp lại, gây áp lực lên dây thần kinh và tủy sống.
Gai xương hình thành: Cơ thể cố gắng sửa chữa tổn thương bằng cách tạo ra các gai xương, tuy nhiên chúng lại gây chèn ép vào dây thần kinh.
Hẹp ống sống: Khoảng trống chứa tủy sống bị thu hẹp do sự phát triển của gai xương và sự xẹp của đĩa đệm.

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm lưng

Nguyên nhân chính của thoát vị đĩa đệm lưng là do quá trình thoái hóa tự nhiên của cột sống và các yếu tố khác như chấn thương, tư thế không đúng, hoặc các bệnh lý nền:

Thoái hóa cột sống: Theo thời gian, đĩa đệm mất dần lượng nước, trở nên khô cứng và dễ bị rạn nứt. Vòng xơ bao quanh nhân nhầy trở nên mỏng manh, dễ bị rách.
Vận động mạnh: Nâng vật nặng đột ngột, vặn người mạnh, tai nạn giao thông có thể gây rách đĩa đệm.
Chấn thương thể thao: Các môn thể thao đòi hỏi vận động mạnh như bóng đá, bóng rổ… có thể làm tăng nguy cơ tổn thương đĩa đệm.
Ngồi lâu: Ngồi làm việc quá lâu ở một tư thế không đúng có thể gây áp lực lên đĩa đệm.
Nâng vật nặng sai cách: Nâng vật nặng bằng lưng thay vì dùng chân có thể làm tổn thương đĩa đệm.
Gù, vẹo cột sống: Các bất thường về cấu trúc cột sống làm tăng áp lực lên đĩa đệm.
Viêm khớp cột sống: Viêm khớp làm giảm độ đàn hồi của khớp, gây áp lực lên đĩa đệm.
Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ cao hơn do quá trình lão hóa tự nhiên.
Di truyền: Một số người có yếu tố di truyền làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Béo phì: Cân nặng quá lớn gây áp lực lên cột sống.
Hút thuốc: Hút thuốc làm giảm lượng máu cung cấp cho đĩa đệm, khiến chúng dễ bị tổn thương hơn.

Chấn thương thể thao có thể gây thoát vị đĩa đệm lưng (Nguồn: Internet)

Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm lưng

Thoát vị đĩa đệm lưng là một tình trạng phổ biến gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Khi phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị đẩy ra ngoài và chèn ép vào dây thần kinh, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức và các triệu chứng khác:

Đau lưng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ tăng dần, thường đau dữ dội và lan xuống chân.
Đau lan xuống chân: Cơn đau có thể lan xuống mông, đùi, bắp chân và bàn chân, theo một đường đi nhất định.
Tê bì: Cảm giác tê bì, kiến ba ở chân, bàn chân.
Yếu cơ: Cơ bắp chân yếu đi, khó khăn khi đi lại.
Rối loạn cảm giác: Mất cảm giác nóng lạnh, tê buốt ở chân.
Khó khăn khi vận động: Khó khăn khi đứng lên, ngồi xuống, cúi người hoặc xoay người.
Đau tăng khi ho, hắt hơi hoặc căng thẳng: Các hoạt động này làm tăng áp lực lên cột sống, khiến cơn đau trở nên tồi tệ hơn.

Thoát vị đĩa đệm lưng có nguy hiểm không?

Câu trả lời là: Có, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, thoát vị đĩa đệm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của thoát vị đĩa đệm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

Vị trí thoát vị: Thoát vị ở vị trí nào của cột sống sẽ ảnh hưởng đến các dây thần kinh bị chèn ép và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.
Kích thước của phần nhân nhầy thoát ra: Phần nhân nhầy càng lớn, mức độ chèn ép càng mạnh, triệu chứng càng nặng.
Mức độ tổn thương dây thần kinh: Nếu dây thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng, có thể gây ra các biến chứng như liệt, rối loạn cảm giác.

Những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra nếu không điều trị kịp thời thoát vị đĩa đệm lưng:

Hội chứng đuôi ngựa: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của thoát vị đĩa đệm, xảy ra khi nhân nhầy chèn ép vào bó thần kinh đuôi ngựa.
Liệt nửa người: Trong trường hợp hiếm gặp, thoát vị đĩa đệm có thể gây chèn ép tủy sống, dẫn đến liệt nửa người.
Đau mãn tính: Nếu không được điều trị kịp thời, cơn đau có thể trở thành mãn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Giảm khả năng vận động: Thoát vị đĩa đệm có thể gây hạn chế vận động, khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.

Thoát vị đĩa đệm lưng có thể khiến liệt nửa người nếu không điều trị kịp thời (Nguồn: Internet)

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm lưng

Để chẩn đoán chính xác tình trạng thoát vị đĩa đệm lưng, bác sĩ sẽ dựa trên các thông tin thu thập được từ bệnh sử, khám lâm sàng và các xét nghiệm hình ảnh:

Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, mức độ đau, các hoạt động làm tăng hoặc giảm đau.
Khám thực thể: Bác sĩ sẽ khám vùng lưng, kiểm tra các phản xạ, khả năng vận động của chân, cảm giác ở các vùng da khác nhau.
Chụp X-quang: Giúp xác định các bất thường về cấu trúc cột sống như gai xương, hẹp ống sống. Tuy nhiên, chụp X-quang không thể nhìn thấy được đĩa đệm.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác nhất để xác định vị trí, kích thước và mức độ thoát vị của đĩa đệm. MRI cho phép hình ảnh chi tiết về các mô mềm, bao gồm cả đĩa đệm và dây thần kinh.
Chụp cắt lớp vi tính (CT): Cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương và các mô cứng. Tuy nhiên, MRI vẫn là phương pháp được ưu tiên hơn trong việc chẩn đoán thoát vị đĩa đệm.
Myelogram: Đây là một xét nghiệm xâm lấn, tiêm thuốc cản quang vào dịch não tủy để tạo hình ảnh rõ nét về tủy sống và rễ thần kinh. Hiện nay, phương pháp này ít được sử dụng do có thể gây ra một số biến chứng.
Điện cơ: Đánh giá hoạt động của các dây thần kinh và cơ bắp.
Xét nghiệm máu: Loại trừ các nguyên nhân gây đau lưng khác.

Điều trị thoát vị đĩa đệm lưng

Việc điều trị thoát vị đĩa đệm lưng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm vị trí thoát vị, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh:

Điều trị bảo tồn

Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gây đau, đặc biệt là nâng vật nặng hoặc vận động mạnh.
Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, naproxen để giảm đau và viêm.
Thuốc giãn cơ: Giúp giảm căng cơ và đau.
Vật lý trị liệu: Các bài tập kéo giãn, tăng cường cơ giúp giảm đau và cải thiện chức năng.
Chườm nóng/lạnh: Giúp giảm đau và thư giãn cơ.
Kéo giãn cột sống: Giúp giảm áp lực lên đĩa đệm.

Can thiệp tối thiểu

Tiêm corticosteroid: Tiêm thuốc giảm viêm trực tiếp vào vùng bị tổn thương để giảm đau và viêm.
Châm cứu: Kích thích các huyệt đạo để giảm đau và cải thiện lưu thông máu.

Phẫu thuật

Phẫu thuật nội soi: Đây là phương pháp ít xâm lấn, bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ chuyên biệt để loại bỏ phần đĩa đệm bị thoát vị.
Phẫu thuật mở: Áp dụng trong trường hợp bệnh nặng, các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.

Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm lưng

Thoát vị đĩa đệm là một căn bệnh khá phổ biến, đặc biệt ở những người trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng tránh hoặc làm chậm quá trình tiến triển của bệnh bằng cách áp dụng những biện pháp sau:

Bổ sung canxi và vitamin D: Giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ cột sống.
Hạn chế đồ ăn chế biến sẵn: Những thực phẩm này thường chứa nhiều muối và chất béo không tốt cho sức khỏe.
Uống đủ nước: Giúp đĩa đệm duy trì độ ẩm.
Tập thể dục đều đặn: Các bài tập tăng cường cơ bụng và lưng giúp hỗ trợ cột sống.
Yoga, Pilates: Giúp cải thiện tư thế, tăng cường độ dẻo dai cho cột sống.
Bơi lội: Là bài tập nhẹ nhàng, tốt cho cột sống.
Tránh các bài tập quá sức: Đặc biệt là các bài tập nâng tạ nặng, vặn mình quá mạnh.
Ngồi làm việc đúng tư thế: Lưng thẳng, vai thả lỏng, chân chạm đất.
Nâng vật nặng đúng cách: Cúi gối, giữ lưng thẳng và dùng chân để nâng vật.
Ngủ đúng tư thế: Nên nằm nghiêng và kê gối giữa hai chân để giữ cho cột sống thẳng.
Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về cột sống và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để giảm nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm lưng (Nguồn: Internet)

Khám và điều trị thoát vị đĩa đệm lưng hiệu quả cùng Raffles Hospital

Raffles Hospital là một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu tại Việt Nam và Singapore trong lĩnh vực khám và điều trị các bệnh về xương khớp, đặc biệt là thoát vị đĩa đệm lưng. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ chăm sóc bệnh nhân tận tâm, Raffles Hospital cam kết mang đến cho quý khách hàng giải pháp điều trị hiệu quả và an toàn nhất.

Tại sao nên chọn Raffles Hospital?

Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hàng đầu: Các bác sĩ tại Raffles Hospital là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực cột sống, có nhiều kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị thoát vị đĩa đệm.
Hệ thống trang thiết bị hiện đại: Bệnh viện được trang bị hệ thống máy móc chẩn đoán hình ảnh hiện đại như MRI, CT giúp chẩn đoán chính xác và sớm các tổn thương.
Phương pháp điều trị tiên tiến: Raffles Hospital áp dụng các phương pháp điều trị tiên tiến, ít xâm lấn, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.
Môi trường khám chữa bệnh quốc tế: Bệnh viện cung cấp dịch vụ chăm sóc bệnh nhân theo tiêu chuẩn quốc tế, mang đến cho bệnh nhân sự thoải mái và yên tâm trong quá trình điều trị.

Quy trình khám và điều trị tại Raffles Hospital

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành khám kỹ lưỡng vùng lưng, hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh.
Chẩn đoán hình ảnh: Bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm như MRI, CT để xác định vị trí, kích thước và mức độ tổn thương của đĩa đệm.
Lập kế hoạch điều trị: Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, có thể bao gồm điều trị nội khoa, vật lý trị liệu, can thiệp tối thiểu hoặc phẫu thuật.
Điều trị: Bệnh viện sẽ thực hiện các phương pháp điều trị theo kế hoạch đã lập, theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhân sau điều trị.

Các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm lưng tại Raffles Hospital

Điều trị nội khoa: Thuốc giảm đau, chống viêm, giãn cơ.
Vật lý trị liệu: Các bài tập kéo giãn, tăng cường cơ.
Can thiệp tối thiểu: Tiêm corticosteroid, châm cứu.
Phẫu thuật: Chỉ áp dụng trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc khi bệnh nhân có biến chứng nghiêm trọng.

Điều trị thoát vị đĩa đệm lưng hiệu quả tại Raffles Hospital (Nguồn: Raffles Hospital)

Thông tin liên hệ

Liên hệ ngay với Raffles Hospital để được tư vấn và đặt lịch hẹn về khám và điều trị thoát vị đĩa đệm lưng:

Hồ Chí Minh:

Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
Mail: hcm@rafflesmedical.com
Website: https://raffleshospital.vn/
Zalo: https://zalo.me/0978161825

Hà Nội:

Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
Hotline: 84 24 3676 2222
Mail: hanoi@rafflesmedical.com
Website: https://raffleshospital.vn/

Singapore:

Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
Hotline: 65 9838 1421 – 65 9834 7695
Mail: vietnam@rafflesmedical.com
Website: https://raffleshospital.vn/

Kết luận

Thoát vị đĩa đệm lưng có thể gây ra nhiều khó chịu, nhưng với sự điều trị kịp thời và chế độ sinh hoạt khoa học, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng này. Hãy nhớ rằng, việc khám và điều trị sớm tại Raffles Hospital sẽ giúp bạn giảm đau hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống. Chia sẻ bài viết này để giúp những người xung quanh bạn hiểu rõ hơn về bệnh thoát vị đĩa đệm.

+84 912 175 162

+84 941 978 228

+65 9838 1421

Chấn thương chỉnh hình, Xương khớp

Thoát vị đĩa đệm lưng là gì?