Mục lục
Polyp đại tràng là một vấn đề sức khỏe thường gặp, đặc biệt ở người lớn tuổi. Tuy polyp thường lành tính, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể phát triển thành ung thư đại tràng. Vậy căn bệnh này là gì? Làm sao để nhận biết và điều trị kịp thời? Hãy cùng Raffles Hospital tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Polyp đại tràng là gì?
Là những khối u nhỏ, phát triển từ niêm mạc đại tràng, nhô ra trong lòng ruột. Polyp có thể có hình dạng và kích thước khác nhau, từ vài mm đến vài cm. Đa số polyp đại tràng là lành tính, nhưng một số loại có khả năng tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây polyp đại tràng
Nguyên nhân chính xác gây ra polyp đại tràng vẫn chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên, một số yếu tố được cho là làm tăng nguy cơ hình thành polyp, bao gồm:
Các yếu tố liên quan đến lối sống:
- Chế độ ăn uống: Chế độ ăn nhiều chất béo, thịt đỏ, đồ chế biến sẵn và ít chất xơ có thể làm tăng nguy cơ polyp.
- Ít vận động: Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh, bao gồm cả polyp đại tràng.
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư đại tràng.
- Uống rượu bia: Uống nhiều rượu bia cũng làm tăng nguy cơ polyp.
- Thừa cân và béo phì: Thừa cân và béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh, bao gồm cả polyp.
Các yếu tố khác:
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc polyp tăng theo tuổi, đặc biệt là sau 50 tuổi.
- Tiền sử gia đình: Những người có người thân trong gia đình mắc polyp đại tràng hoặc ung thư đại tràng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Các bệnh lý đường ruột: Các bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn có thể làm tăng nguy cơ polyp.
- Yếu tố di truyền: Một số hội chứng di truyền hiếm gặp, chẳng hạn như hội chứng Lynch và hội chứng Gardner, có thể làm tăng nguy cơ polyp.
Triệu chứng polyp đại tràng
Polyp đại tràng thường không gây ra triệu chứng rõ ràng, đặc biệt là khi chúng còn nhỏ. Tuy nhiên, khi polyp phát triển lớn hơn, chúng có thể gây ra một số triệu chứng như:
- Chảy máu trực tràng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của polyp đại tràng. Máu có thể lẫn trong phân hoặc xuất hiện dưới dạng máu tươi khi đi đại tiện.
- Thay đổi thói quen đại tiện: Polyp có thể gây táo bón, tiêu chảy hoặc thay đổi số lần đi đại tiện kéo dài.
- Đau bụng: Polyp lớn có thể gây đau quặn bụng hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới.
- Thiếu máu: Chảy máu mãn tính từ polyp có thể dẫn đến thiếu máu, gây ra mệt mỏi, da xanh xao và khó thở.
- Phân có máu: Bạn có thể nhận thấy máu trong phân hoặc phân có màu đen.
Các loại polyp đại tràng
Polyp đại tràng có hai loại chính: polyp tăng sản và polyp u tuyến.
Polyp tăng sản
Loại polyp này không có nguy cơ tiến triển thành ung thư. Chúng thường nhỏ, dưới 5mm, và xuất hiện chủ yếu ở cuối trực tràng hoặc đại tràng sigma.
Polyp u tuyến
Đây là loại polyp có khả năng gây ung thư cao, đặc biệt khi kích thước lớn. Các loại polyp u tuyến bao gồm:
- Polyp u tuyến ống: Chiếm 80%, kích thước thường dưới 25mm, bề mặt láng và có cuống. Polyp này có thể chuyển thành ung thư trong 3-5% trường hợp.
- Polyp u tuyến nhánh: Chiếm 5-15%, có kích thước lớn, thường không cuống và có cấu trúc giống bông cải. Đây là tổn thương tiền ung thư với nguy cơ ung thư cao (10-40%).
- Polyp u tuyến ống-nhánh: Khoảng 5-15%, là sự kết hợp của polyp u tuyến ống và u tuyến nhánh, có thể có cuống hoặc không, với thành phần nhánh từ 25-75%.
- Polyp u tuyến răng cưa: Cấu trúc giống polyp tăng sản nhưng có tế bào loạn sản, có thể phát triển thành ung thư. Bao gồm SSL (tổn thương răng cưa ngồi) và TSA (adenoma răng cưa truyền thống), có thể xuất hiện ở đại tràng lên, trực tràng, hoặc đại tràng sigma.
Chẩn đoán polyp đại tràng
Chẩn đoán polyp đại tràng thường bao gồm các phương pháp sau:
- Nội soi đại tràng: Đây là phương pháp chính và hiệu quả nhất để chẩn đoán polyp đại tràng. Ống nội soi mềm, có gắn camera sẽ được đưa vào trực tràng và đại tràng để quan sát niêm mạc. Ưu điểm của phương pháp này là có thể quan sát toàn bộ đại tràng, phát hiện polyp với kích thước nhỏ, đồng thời có thể sinh thiết polyp để xét nghiệm tế bào, phát hiện sớm ung thư.
- Chụp X-quang đại tràng có cản quang: Phương pháp này sử dụng chất cản quang barium để làm rõ hình ảnh đại tràng trên phim X-quang. Tuy nhiên, phương pháp này ít chính xác hơn nội soi đại tràng và không thể sinh thiết polyp.
- Chụp CT đại tràng: Kỹ thuật này sử dụng tia X và máy tính để tạo ra hình ảnh 3 chiều của đại tràng, giúp phát hiện polyp.
- Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân: Xét nghiệm này có thể phát hiện máu trong phân, một dấu hiệu cảnh báo polyp hoặc ung thư đại tràng. Tuy nhiên, xét nghiệm này không thể xác định vị trí và kích thước của polyp.
Điều trị polyp đại tràng
Phương pháp điều trị polyp đại tràng phụ thuộc vào kích thước, vị trí, số lượng và loại polyp.
- Cắt polyp trong quá trình nội soi đại tràng: Đây là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho polyp đại tràng. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ đưa một ống soi mềm có gắn camera vào trực tràng và đại tràng để quan sát niêm mạc. Nếu phát hiện polyp, bác sĩ có thể sử dụng các dụng cụ chuyên dụng để cắt bỏ polyp ngay lập tức. Các kỹ thuật cắt polyp bao gồm:.
- Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu: Trong một số trường hợp, polyp có thể quá lớn hoặc nằm ở vị trí khó tiếp cận để cắt bỏ bằng nội soi. Khi đó, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Phẫu thuật này sử dụng các vết mổ nhỏ và dụng cụ chuyên dụng để loại bỏ polyp.
- Cắt bỏ đại tràng: Trong trường hợp polyp có nguy cơ cao trở thành ung thư hoặc bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, bác sĩ có thể khuyến nghị cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng.
- Sau điều trị polyp đại tràng: Bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và sinh hoạt. Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để theo dõi và phát hiện sớm polyp tái phát.
Biến chứng polyp đại tràng
Polyp đại tràng thường lành tính, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể gây ra biến chứng. Dưới đây là một số biến chứng có thể xảy ra:
- Ung thư đại tràng: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất. Một số loại polyp, đặc biệt là polyp tuyến và polyp có kích thước lớn (trên 1cm), có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư đại tràng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Quá trình này thường diễn ra trong nhiều năm.
- Chảy máu: Polyp có thể chảy máu, đặc biệt là khi chúng lớn hoặc bị kích thích. Chảy máu có thể âm thầm (không nhìn thấy bằng mắt thường) hoặc biểu hiện ra ngoài qua phân. Chảy máu mạn tính có thể dẫn đến thiếu máu.
- Tắc nghẽn đường ruột: Polyp lớn có thể gây tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn đường ruột. Triệu chứng bao gồm đau bụng, buồn nôn, nôn, táo bón.
- Biến chứng sau cắt polyp: Mặc dù hiếm gặp, nhưng vẫn có thể xảy ra chảy máu, thủng đại tràng hoặc nhiễm trùng sau khi cắt polyp.
Phòng ngừa polyp đại tràng
Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa polyp đại tràng, nhưng bạn có thể thực hiện các bước để giảm nguy cơ phát triển chúng:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Các loại thực phẩm này giàu chất xơ, giúp điều hòa nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón, một yếu tố nguy cơ của polyp đại tràng. Hạn chế ăn thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu) và thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt nguội). Các loại thịt này có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân và béo phì làm tăng nguy cơ polyp.
- Tập thể dục thường xuyên: Ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần.
- Không hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư đại tràng.
- Hạn chế uống rượu: Uống nhiều rượu có liên quan đến việc tăng nguy cơ polyp.
- Nội soi đại tràng: Đây là phương pháp sàng lọc hiệu quả nhất để phát hiện và loại bỏ polyp. Nên bắt đầu nội soi đại tràng ở tuổi 45 hoặc sớm hơn nếu có các yếu tố nguy cơ.
- Các xét nghiệm khác: Xét nghiệm máu trong phân, chụp X-quang đại tràng bằng barium,…
Raffles Hospital – Lựa chọn hàng đầu cho điều trị polyp đại tràng
Raffles Hospital là một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu tại Singapore, nổi tiếng với chất lượng dịch vụ y tế đẳng cấp quốc tế và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, Raffles Hospital là bệnh viện tư nhân đầu tiên tại Singapore ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào nội soi đại tràng, giúp phát hiện và điều trị polyp đại tràng hiệu quả.
Ưu điểm khi điều trị polyp đại tràng tại Raffles Hospital
- Công nghệ nội soi AI tiên tiến: Ứng dụng AI giúp phát hiện polyp đại tràng ở giai đoạn sớm với độ chính xác cao, kể cả những polyp nhỏ và khó phát hiện.
- Cắt polyp an toàn và hiệu quả: Bác sĩ có thể cắt bỏ polyp ngay trong quá trình nội soi, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và thời gian phục hồi cho bệnh nhân.
- Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm: Các bác sĩ tại Raffles Hospital là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tiêu hóa, được đào tạo bài bản và có nhiều năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị polyp đại tràng.
- Dịch vụ chăm sóc toàn diện: Bệnh viện cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế toàn diện, từ tư vấn, chẩn đoán đến điều trị và theo dõi sau điều trị, đảm bảo sự thoải mái và an tâm cho bệnh nhân.
- Cơ sở vật chất hiện đại: Raffles Hospital được trang bị cơ sở vật chất hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, mang đến trải nghiệm khám chữa bệnh tốt nhất cho bệnh nhân.
Thông tin liên hệ
Hồ Chí Minh:
- Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
- Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
- Mail: hcm@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
- Zalo: https://zalo.me/0978161825
Hà Nội:
- Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
- Hotline: 84 24 3676 2222
- Mail: hanoi@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Singapore:
- Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
- Hotline: 65 9838 1421 – 65 9834 7695
- Mail: vietnam@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Kết luận
Polyp đại tràng, tuy phổ biến và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu chúng ta chủ động phòng ngừa và thăm khám sức khỏe định kỳ. Việc phát hiện sớm giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ ung thư đại trực tràng. Các bệnh viện uy tín như Raffles Hospital với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại có thể hỗ trợ chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả. Hãy bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống bằng cách quan tâm đến sức khỏe đại tràng của bạn ngay hôm nay.