Phương pháp sơ cứu người bị tai nạn điện

Tai nạn điện là một sự cố nguy hiểm chết người, đòi hỏi hành động nhanh chóng và chính xác để cứu sống nạn nhân. Việc nắm vững phương pháp sơ cứu người bị tai nạn điện đúng cách có thể tạo ra sự khác biệt lớn giữa sự sống và cái chết. Hướng dẫn dưới đây cung cấp các bước cơ bản và quan trọng cần thực hiện ngay lập tức khi đối mặt với tình huống khẩn cấp này, nhằm bảo vệ cả nạn nhân và người cứu hộ.

Phương pháp sơ cứu người bị tai nạn điện: Các bước thực hiện cấp bách

Khi phát hiện người bị tai nạn điện, phản ứng đầu tiên và quan trọng nhất là giữ bình tĩnh và hành động theo trình tự ưu tiên. Mục tiêu hàng đầu là nhanh chóng tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện một cách an toàn và sau đó kiểm tra tình trạng sức khỏe của họ để thực hiện các biện pháp hồi sức cần thiết. Việc gọi ngay cho dịch vụ cấp cứu y tế (ví dụ: 115 tại Việt Nam) cần được thực hiện càng sớm càng tốt, lý tưởng nhất là nhờ người khác gọi trong khi bạn bắt đầu sơ cứu.

Đảm bảo an toàn cho bản thân trước khi tiếp cận

Đây là bước tuyệt đối quan trọng. Nếu không đảm bảo an toàn cho chính mình, bạn có thể trở thành nạn nhân thứ hai. Tuyệt đối không chạm trực tiếp vào nạn nhân khi họ vẫn đang tiếp xúc với nguồn điện hoặc chạm vào bất kỳ vật gì đang dẫn điện đến nạn nhân.

Cách an toàn nhất là cắt nguồn điện ngay lập tức bằng cách tắt công tắc, rút phích cắm hoặc ngắt cầu dao điện chính. Nếu không thể cắt nguồn điện, bạn cần sử dụng vật liệu cách điện khô để tìm cách tách nạn nhân ra.

Tách nạn nhân khỏi nguồn điện

Nếu không thể cắt nguồn điện, hãy sử dụng vật liệu cách điện khô để di chuyển nạn nhân hoặc vật dẫn điện ra khỏi họ. Các vật liệu phù hợp bao gồm:

• Gậy khô (bằng gỗ hoặc tre).
• Ván gỗ khô.
• Ghế gỗ khô.
• Quần áo khô dày (quấn quanh tay để kéo nạn nhân).
• Tấm thảm cao su khô.

Sử dụng các vật này để đẩy hoặc kéo nạn nhân ra khỏi nguồn điện. Không sử dụng các vật liệu kim loại, ẩm ướt hoặc có khả năng dẫn điện. Đứng trên một vật cách điện khô (như tấm thảm cao su hoặc vài lớp báo khô dày) nếu có thể.

Kiểm tra tình trạng nạn nhân sau khi tách nguồn

Sau khi nạn nhân đã được tách khỏi nguồn điện an toàn, nhanh chóng kiểm tra tình trạng của họ:

• Kiểm tra ý thức: Lay nhẹ vai và hỏi lớn “Bạn có sao không?”.
• Kiểm tra hô hấp: Quan sát lồng ngực có di chuyển không, lắng nghe âm thanh hơi thở, cảm nhận hơi thở trên má hoặc môi. Thực hiện trong khoảng 5-10 giây.
• Kiểm tra tuần hoàn (mạch): Tìm mạch ở cổ (động mạch cảnh) trong khoảng 5-10 giây.
• Kiểm tra vết bỏng: Xem xét các điểm tiếp xúc với nguồn điện, thường là ở nơi điện vào và nơi điện ra khỏi cơ thể. Bỏng điện có thể rất sâu và nghiêm trọng.

Đồng thời, kiểm tra các chấn thương khác có thể xảy ra do ngã hoặc bị văng ra.

Thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) nếu cần thiết

Nếu nạn nhân không có dấu hiệu thở và không có mạch, cần tiến hành hồi sức tim phổi (CPR) ngay lập tức trong khi chờ đợi lực lượng y tế đến. Nếu bạn không được đào tạo CPR bài bản, hãy thực hiện ép ngực liên tục với tốc độ khoảng 100-120 lần/phút cho đến khi có người hỗ trợ hoặc nhân viên y tế đến. Nếu đã được đào tạo, thực hiện chu kỳ 30 lần ép ngực và 2 lần thổi ngạt.

Nếu nạn nhân không có dấu hiệu thở nhưng có mạch, thực hiện hô hấp nhân tạo (thổi ngạt) khoảng 10-12 nhịp/phút và kiểm tra lại mạch mỗi 2 phút.

Các biện pháp chăm sóc khác và theo dõi

Khi đã thực hiện các bước sơ cứu ban đầu, hãy:

• Đối với vết bỏng: Nếu có vết bỏng, làm mát vùng bỏng bằng nước sạch chảy nhẹ (không quá lạnh) trong vài phút. Sau đó, che vết bỏng bằng gạc sạch, khô hoặc vải sạch không dính. Không bôi kem, thuốc mỡ, đá lạnh hoặc các chất khác lên vết bỏng nặng.
• Giữ ấm cho nạn nhân: Dùng chăn hoặc quần áo khô để đắp cho nạn nhân, tránh bị sốc do mất nhiệt.
• Đặt nạn nhân ở tư thế an toàn: Nếu nạn nhân bất tỉnh nhưng vẫn thở và có mạch, đặt họ ở tư thế nằm nghiêng an toàn (tư thế hồi phục) để tránh sặc đường thở.
• Theo dõi chặt chẽ: Tiếp tục theo dõi hô hấp, mạch và ý thức của nạn nhân cho đến khi lực lượng y tế chuyên nghiệp đến.

Những điều tuyệt đối không nên làm khi sơ cứu tai nạn điện

Để tránh gây thêm nguy hiểm cho bản thân và nạn nhân, hãy nhớ những điều không được làm:

• Không chạm trực tiếp vào nạn nhân khi họ vẫn tiếp xúc với nguồn điện.
• Không sử dụng vật liệu dẫn điện hoặc ẩm ướt để tách nạn nhân.
• Không di chuyển nạn nhân trừ khi họ đang ở trong nguy hiểm (ví dụ: nguy cơ nổ, cháy) hoặc cần thiết để thực hiện CPR. Có thể có chấn thương cột sống.
• Không cho nạn nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.
• Không làm vỡ các nốt phồng rộp trên vết bỏng.

Khi nào cần gọi cấp cứu ngay lập tức

Trong mọi trường hợp tai nạn điện, việc gọi cấp cứu chuyên nghiệp là bắt buộc. Dù nạn nhân có vẻ tỉnh táo và không có vết thương rõ ràng ngay sau tai nạn, dòng điện đi qua cơ thể có thể gây tổn thương nội tạng, rối loạn nhịp tim hoặc các biến chứng khác xuất hiện muộn hơn. Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức nếu nạn nhân:

• Bất tỉnh.
• Khó thở hoặc ngừng thở.
• Không có mạch.
• Có vết bỏng nặng hoặc diện rộng.
• Cảm thấy bối rối hoặc mất phương hướng.
• Bị co giật.
• Bị đau cơ hoặc co thắt.
• Có bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác.

Sơ cứu người bị tai nạn điện là một kỹ năng cần thiết, nhưng nó chỉ là biện pháp ban đầu để duy trì sự sống trong lúc chờ đợi sự trợ giúp của y tế chuyên nghiệp. Sau khi sơ cứu thành công và nạn nhân được đưa đến bệnh viện, việc theo dõi và điều trị chuyên sâu là cực kỳ quan trọng để đánh giá đầy đủ mức độ tổn thương do dòng điện gây ra và ngăn ngừa các biến chứng lâu dài. Hãy luôn ưu tiên sự an toàn của bản thân và không ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp từ những người xung quanh hoặc lực lượng cấp cứu.