Lupus ban đỏ: Hiểu rõ để sống khỏe mạnh hơn

Bạn có thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, đau khớp, hoặc xuất hiện những vết ban đỏ lạ trên da? Đó có thể là những dấu hiệu của bệnh lupus ban đỏ – một căn bệnh tự miễn gây viêm nhiễm ở nhiều cơ quan trong cơ thể. Đừng lo lắng, Raffles Hospital sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cho đến các phương pháp điều trị và cách chăm sóc bản thân hiệu quả nhất.

Lupus ban đỏ là gì?

Lupus ban đỏ hệ thống (SLE) là một bệnh tự miễn mãn tính. Khi mắc bệnh, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ tấn công các tế bào khỏe mạnh, gây ra viêm nhiễm ở nhiều cơ quan khác nhau từ da, khớp cho đến các cơ quan nội tạng như thận, tim, phổi.

Được mệnh danh là “kẻ bắt chước vĩ đại”, lupus thường gây khó khăn cho việc chẩn đoán do các triệu chứng đa dạng và không đặc trưng. 

Mặc dù mệt mỏi, phát ban dạng cánh bướm, đau khớp và sốt là những biểu hiện phổ biến, nhưng bệnh có thể biểu hiện rất khác nhau ở mỗi người, từ đó gây nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác.

Các loại lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn gây viêm nhiễm ở nhiều cơ quan trong cơ thể. Có nhiều loại lupus, mỗi loại có những đặc điểm và mức độ nghiêm trọng khác nhau. Dưới đây là một số loại lupus phổ biến:

• Lupus ban đỏ hệ thống (SLE): Đây là dạng lupus phổ biến nhất, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể như da, khớp, thận, tim, phổi và hệ thần kinh. Biểu hiện đặc trưng là phát ban dạng cánh bướm trên má, mệt mỏi kéo dài, đau khớp và sốt.
• Lupus ban đỏ dạng đĩa (DLE): Loại lupus này chủ yếu ảnh hưởng đến da, gây ra các vết loét đỏ, vảy và sẹo. Các tổn thương thường xuất hiện ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như mặt, tai, da đầu.
• Lupus ban đỏ da bán cấp: Loại lupus này gây ra các vết loét da, thường xuất hiện ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Lupus do thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra phản ứng tự miễn, dẫn đến các triệu chứng tương tự như lupus. Khi ngừng sử dụng thuốc, các triệu chứng thường cải thiện.
• Lupus sơ sinh: Đây là một dạng lupus hiếm gặp, xảy ra ở trẻ sơ sinh khi mẹ mang thai bị lupus. Trẻ sơ sinh mắc lupus thường có các vấn chứng về da, tim và máu.

Các giai đoạn của bệnh lupus ban đỏ

Thật không may, bệnh lupus ban đỏ không có những giai đoạn rõ ràng như một số bệnh khác. Tình trạng bệnh có thể thay đổi theo thời gian, có những giai đoạn bùng phát (bệnh hoạt động) và những giai đoạn thuyên giảm (bệnh ít hoạt động hoặc không có triệu chứng):

• Giai đoạn hoạt động: Đây là giai đoạn bệnh bùng phát, các triệu chứng trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn. 
• Giai đoạn thuyên giảm: Trong giai đoạn này, các triệu chứng giảm đi hoặc biến mất hoàn toàn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là bệnh lupus là một bệnh mãn tính, nghĩa là nó có thể tái phát bất cứ lúc nào.

Nguyên nhân gây ra lupus ban đỏ

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lupus ban đỏ vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã xác định được một số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh, bao gồm:

• Hệ miễn dịch rối loạn: Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nhà khoa học cho rằng sự rối loạn của hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng.
• Yếu tố di truyền: Người có người thân mắc bệnh lupus có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.
• Hormone: Phụ nữ có nồng độ estrogen cao hơn nam giới, do đó phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh lupus cao hơn. Ngoài ra, sự thay đổi hormone trong quá trình mang thai có thể làm bùng phát bệnh hoặc làm cho bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Môi trường: Một số yếu tố môi trường như ánh nắng mặt trời, thuốc, nhiễm trùng có thể kích hoạt bệnh ở những người có nguy cơ.

Đối tượng có nguy cơ mắc lupus ban đỏ

Bệnh lupus có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, bất kể độ tuổi, giới tính hay nguồn gốc. Tuy nhiên, một số nhóm người có nguy cơ cao hơn:

• Phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi sinh sản (15-44 tuổi).
• Người thuộc các nhóm dân tộc thiểu số như người Mỹ gốc Phi, người Mỹ gốc Á, người Tây Ban Nha/La tinh, người Mỹ bản địa hoặc người dân đảo Thái Bình Dương
• Những người có thành viên gia đình mắc bệnh lupus hoặc các bệnh tự miễn khác

Triệu chứng của lupus ban đỏ

Bệnh lupus ban đỏ thường biểu hiện qua nhiều triệu chứng đa dạng, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình:

• Khớp đau và sưng: Người bệnh thường cảm thấy các khớp, đặc biệt là khớp tay, cổ tay, bàn chân và đầu gối, đau nhức, cứng và sưng. Tình trạng này có thể xuất hiện và biến mất theo từng đợt, hoặc tăng dần theo thời gian.
• Mệt mỏi kéo dài: Mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nhiều người cảm thấy kiệt sức, ngủ nhiều nhưng vẫn không hết mệt mỏi.
• Sốt nhẹ, tái phát: Cơn sốt nhẹ xuất hiện thường xuyên và kéo dài có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh lupus. Nhiều người thường bỏ qua triệu chứng này vì nghĩ rằng đó chỉ là cảm cúm thông thường.
• Rụng tóc: Tóc rụng nhiều, thậm chí rụng từng mảng lớn là một triệu chứng khá phổ biến. Ngoài ra, lông mày, lông mi cũng có thể bị rụng.
• Khô miệng và khô mắt: Tình trạng này xảy ra do các tuyến nước mắt và nước bọt bị tổn thương.
• Phát ban da: Đặc trưng nhất là phát ban dạng “cánh bướm” xuất hiện trên má và sống mũi. Phát ban thường tệ hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Biến chứng của bệnh lupus ban đỏ

Bệnh lupus ban đỏ, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Các biến chứng này có thể xuất hiện đột ngột và gây nguy hiểm đến tính mạng:

• Thận: Viêm thận là một trong những biến chứng phổ biến nhất, có thể dẫn đến suy thận mãn tính, cần phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.
• Tim: Viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim, viêm nội tâm mạc, tăng huyết áp, và thậm chí là suy tim.
• Phổi: Viêm phổi, tràn dịch màng phổi.
• Hệ thần kinh: Đau đầu, chóng mặt, co giật, rối loạn tâm thần, đột quỵ.
• Máu: Thiếu máu, rối loạn đông máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
• Khớp: Viêm khớp mãn tính, biến dạng khớp.
• Da: Loét da, nhiễm trùng da.
• Máu: Thiếu máu, giảm tiểu cầu.
• Hệ tiêu hóa: Viêm ruột, viêm tụy.

Chẩn đoán lupus ban đỏ

Chẩn đoán bệnh lupus ban đỏ có thể khá phức tạp vì các triệu chứng của bệnh rất đa dạng và thường giống với nhiều bệnh khác. Bác sĩ sẽ dựa trên các yếu tố sau để đưa ra kết luận:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi kỹ về tiền sử bệnh, các triệu chứng đang gặp phải, cũng như các yếu tố nguy cơ. Bác sĩ sẽ kiểm tra da, khớp, tim, phổi và các cơ quan khác để tìm các dấu hiệu bất thường.
• Xét nghiệm máu: Đo lượng kháng thể tự miễn trong máu.
• Kháng thể kháng nhân (ANA): Hầu hết người bệnh lupus đều có kết quả dương tính với xét nghiệm này, nhưng nó cũng có thể dương tính ở một số bệnh khác.
• Kháng thể đặc hiệu: Kháng thể kháng DNA sợi đôi (anti-dsDNA), kháng thể kháng Sm,… có độ đặc hiệu cao hơn với lupus.
• Xét nghiệm nước tiểu: Kiểm tra protein niệu, hồng cầu niệu để đánh giá chức năng thận.
• Sinh thiết da: Lấy mẫu mô da để kiểm tra dưới kính hiển vi.
• Chụp X-quang, siêu âm, MRI: Đánh giá tình trạng các cơ quan nội tạng.

Điều trị lupus ban đỏ

Mục tiêu của việc điều trị lupus ban đỏ là kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Thuốc điều trị 

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Giảm đau, sưng viêm ở khớp.
• Thuốc chống sốt rét: Có tác dụng chống viêm, thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng ban đầu của bệnh.
• Corticosteroid: Giảm viêm mạnh, thường được sử dụng trong các trường hợp bệnh nặng.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Ức chế hệ miễn dịch để ngăn chặn các cuộc tấn công tự miễn.
• Thuốc khác: Thuốc hạ huyết áp, thuốc chống đông máu, thuốc bổ sung… tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Điều trị triệu chứng

• Vật lý trị liệu: Giúp giảm đau khớp, tăng cường sức mạnh cơ bắp.
• Chăm sóc da: Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, sử dụng kem dưỡng ẩm.

Điều trị hỗ trợ

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Tránh làm việc quá sức.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây.
• Tập thể dục vừa phải: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập luyện.
• Tránh căng thẳng: Tìm cách thư giãn, giảm stress.
• Tham gia các nhóm hỗ trợ: Kết nối với những người cùng mắc bệnh để chia sẻ kinh nghiệm.

Phòng ngừa bệnh lupus ban đỏ

Thật không may, hiện tại chưa có cách nào để hoàn toàn phòng ngừa bệnh lupus ban đỏ. Bệnh này có liên quan đến hệ miễn dịch và các yếu tố di truyền phức tạp, mà chúng ta chưa hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, có một số biện pháp có thể giúp giảm thiểu nguy cơ và kiểm soát tốt bệnh:

• Khám sức khỏe định kỳ: Việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện bệnh sớm, khi các triệu chứng còn nhẹ và dễ điều trị.
• Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh lupus. 
• Chế độ ăn uống cân bằng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, các loại hạt và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm căng thẳng. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi sức khỏe.
• Quản lý stress: Áp dụng các phương pháp thư giãn như yoga, thiền để giảm căng thẳng.
• Tránh hút thuốc và uống rượu: Những thói quen này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
• Kiểm soát tốt các bệnh mạn tính: Nếu bạn đang mắc các bệnh như huyết áp cao, tiểu đường, hãy tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để giảm nguy cơ biến chứng.

Điều trị lupus ban đỏ cùng Raffles Hospital 

Bệnh viện Raffles là một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu tại Việt Nam, với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để điều trị bệnh lupus ban đỏ, Raffles Hospital hoàn toàn có thể là một lựa chọn đáng cân nhắc.

Tại sao nên chọn Raffles Hospital để điều trị lupus ban đỏ?

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa: Bệnh viện tập trung đội ngũ bác sĩ chuyên khoa về bệnh thấp khớp, có kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh tự miễn như lupus.
• Trang thiết bị hiện đại: Raffles Hospital được trang bị hệ thống máy móc, thiết bị y tế hiện đại, giúp chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả các bệnh lý.
• Dịch vụ chăm sóc bệnh nhân chuyên nghiệp: Bệnh viện luôn đặt sự hài lòng của bệnh nhân lên hàng đầu, cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế tận tình, chu đáo.
• Môi trường khám chữa bệnh hiện đại: Không gian khám chữa bệnh sạch sẽ, thoáng mát, tạo cảm giác thoải mái cho bệnh nhân.

Quy trình điều trị lupus ban đỏ tại Raffles Hospital 

• Khám và tư vấn: Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, hỏi kỹ về tiền sử bệnh và các triệu chứng hiện tại của bạn.
• Chẩn đoán: Bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để xác định chính xác bệnh lupus và loại trừ các bệnh khác.
• Lập kế hoạch điều trị: Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
• Theo dõi và điều chỉnh: Bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn định kỳ để điều chỉnh liều thuốc và phương pháp điều trị nếu cần thiết.

Thông tin liên hệ

Hồ Chí Minh: 

• Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
• Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
• Mail: hcm@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/
• Zalo: https://zalo.me/0978161825

Hà Nội:

• Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
• Hotline: 84 24 3676 2222
• Mail: hanoi@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Singapore:

• Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
• Hotline: 65 9838 1421 – 65 9834 7695
• Mail: vietnam@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Kết luận

Lupus ban đỏ là một căn bệnh mãn tính nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát. Với sự hỗ trợ của bác sĩ và chế độ chăm sóc phù hợp, người bệnh có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ mắc bệnh, hãy đến gặp bác sĩ của Raffles Hospital để được tư vấn và điều trị kịp thời.