Bạn có thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, khó thở, đặc biệt khi hoạt động gắng sức? Đó có thể là dấu hiệu của bệnh hẹp van động mạch chủ. Đây là một tình trạng tim mạch nghiêm trọng, trong đó van động mạch chủ bị hẹp lại, gây cản trở dòng máu lưu thông. Raffles Hospital sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến phương pháp điều trị hiệu quả.
Tìm hiểu về hẹp van động mạch chủ
Hẹp van động mạch chủ là gì?
Hẹp van động mạch chủ là một bệnh lý tim mạch phổ biến, xảy ra khi van động mạch chủ không mở ra hoàn toàn, gây cản trở dòng máu chảy từ tâm thất trái ra động mạch chủ. Điều này khiến tim phải làm việc vất vả hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể.
Cơ chế bệnh lý
- Van động mạch chủ: Là một van tim đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển dòng máu chảy từ tim ra động mạch chủ, mạch máu lớn nhất trong cơ thể.
- Hẹp van: Khi van động mạch chủ bị hẹp, máu khó khăn khi đi qua, gây áp lực lên tâm thất trái.
- Hậu quả: Tâm thất trái phải làm việc nhiều hơn để đẩy máu qua van hẹp, dẫn đến dày thành cơ tim, giãn nở buồng tim và suy tim.

Nguyên nhân gây hẹp van động mạch chủ
Các nguyên nhân chính gây hẹp van động mạch chủ bao gồm:
- Thoái hóa và vôi hóa van: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở người cao tuổi. Quá trình lão hóa khiến van động mạch chủ bị cứng lại, vôi hóa và hẹp dần.
- Bẩm sinh: Một số người sinh ra đã có van động mạch chủ bất thường, ví dụ như van chỉ có hai lá thay vì ba lá. Điều này làm giảm diện tích mở của van và gây hẹp.
- Sốt thấp khớp: Nhiễm vi khuẩn liên cầu khuẩn gây sốt thấp khớp có thể làm tổn thương van tim, bao gồm cả van động mạch chủ, dẫn đến hẹp van.
- Viêm nhiễm: Các bệnh viêm nhiễm khác như viêm nội tâm mạc cũng có thể gây hẹp van động mạch chủ.
- Chấn thương: Chấn thương vùng ngực có thể làm tổn thương van động mạch chủ.
- Bệnh lý mô liên kết: Các bệnh như lupus ban đỏ hệ thống có thể ảnh hưởng đến van tim.
Triệu chứng của hẹp van động mạch chủ
Các triệu chứng của hẹp van động mạch chủ thường gặp:
- Khó thở: Ban đầu, khó thở chỉ xuất hiện khi gắng sức như leo cầu thang, chạy bộ. Khi bệnh tiến triển, khó thở có thể xảy ra ngay cả khi nghỉ ngơi.
- Đau thắt ngực: Cảm giác đau, tức ngực, thường xuất hiện khi hoạt động gắng sức và giảm khi nghỉ ngơi.
- Mệt mỏi: Do tim phải làm việc quá sức để bơm máu qua van hẹp, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống.
- Chóng mặt, ngất xỉu: Khi tim không cung cấp đủ máu lên não.
- Nhịp tim nhanh, loạn nhịp: Do tim phải làm việc quá sức.
- Sưng chân: Do suy tim sung huyết.
- Ho khan: Đặc biệt về đêm.

Biến chứng của hẹp van động mạch chủ
Hẹp van động mạch chủ nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và thậm chí đe dọa tính mạng:
- Suy tim: Khi van động mạch chủ bị hẹp, tim phải làm việc quá sức để bơm máu qua van hẹp. Điều này dẫn đến tình trạng phì đại tâm thất trái, giảm khả năng co bóp của tim và cuối cùng dẫn đến suy tim.
- Đột quỵ: Máu đông có thể hình thành trong tâm thất trái do máu ứ đọng. Khi cục máu đông này di chuyển lên não, nó có thể gây tắc nghẽn mạch máu não, dẫn đến đột quỵ.
- Rối loạn nhịp tim: Hẹp van động mạch chủ có thể gây ra các rối loạn nhịp tim như rung nhĩ, rung thất, làm tăng nguy cơ đột tử.
- Viêm nội tâm mạc: Vi khuẩn có thể bám vào van tim hẹp và gây viêm nhiễm, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Chẩn đoán hẹp van động mạch chủ
Chẩn đoán hẹp van động mạch chủ là quá trình xác định tình trạng hẹp của van tim này thông qua các xét nghiệm và khám lâm sàng. Việc chẩn đoán chính xác và sớm sẽ giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ nghe thấy tiếng thổi tâm thu đặc trưng ở vùng tim. Mạch máu ở cổ đập mạnh và có thể nhìn thấy rõ.
- Điện tâm đồ (ECG): Đánh giá hoạt động điện của tim, phát hiện các bất thường về nhịp tim và sự phì đại của tâm thất trái.
- Siêu âm tim: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn quan trọng nhất để đánh giá hẹp van động mạch chủ.
- Chụp X-quang ngực: Giúp đánh giá kích thước của tim, hình dạng của bóng tim và các mạch máu lớn.
- Cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI): Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về van tim và các cấu trúc xung quanh, đặc biệt hữu ích trong trường hợp cần đánh giá phức tạp.
- Catherization: Đây là một thủ thuật xâm lấn, được thực hiện để đo áp suất trong các buồng tim và các mạch máu lớn, giúp đánh giá chính xác mức độ hẹp của van động mạch chủ.

Điều trị hẹp van động mạch chủ
Điều trị hẹp van động mạch chủ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ hẹp của van, các triệu chứng, tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Mục tiêu của điều trị là giảm các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Điều trị nội khoa
- Thuốc: Được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng như đau ngực, khó thở, rối loạn nhịp tim. Các loại thuốc thường dùng bao gồm thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc ức chế men chuyển…
- Mục tiêu: Giảm gánh nặng cho tim, cải thiện chức năng tim.
- Lưu ý: Điều trị nội khoa chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng, không thể chữa khỏi bệnh.
Phẫu thuật
Thay van động mạch chủ là phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Có hai phương pháp chính:
- Phẫu thuật mở: Bác sĩ sẽ rạch ngực để thay thế van hẹp bằng van nhân tạo hoặc van sinh học.
- Thay van qua da (TAVI): Bác sĩ sẽ đưa một ống thông qua động mạch máu ở chân hoặc ngực để thay thế van hẹp mà không cần phẫu thuật mở ngực.
Ưu điểm: Khôi phục chức năng van tim, cải thiện chất lượng cuộc sống, kéo dài tuổi thọ.
Nhược điểm: Có nguy cơ biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, đột quỵ.
Chăm sóc bệnh nhân hẹp van động mạch chủ
Chăm sóc bệnh nhân hẹp van động mạch chủ là quá trình quan trọng để giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống, ngăn ngừa biến chứng và kéo dài tuổi thọ. Quá trình này bao gồm việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, thay đổi lối sống và chăm sóc bản thân.
- Dùng thuốc đều đặn: Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Đến khám định kỳ: Thường xuyên đến khám để bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh liều thuốc nếu cần.
- Chế độ ăn: Hạn chế muối, ăn nhiều trái cây, rau xanh, hạn chế chất béo bão hòa, cholesterol,…
- Tập thể dục: Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào.
- Giảm cân: Nếu thừa cân, béo phì cần giảm cân để giảm gánh nặng cho tim.
- Ngừng hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch khác.
- Hạn chế rượu bia: Rượu bia có thể làm tăng huyết áp và gây hại cho tim.
- Quản lý căng thẳng: Áp dụng các phương pháp thư giãn như yoga, thiền, nghe nhạc để giảm căng thẳng.
- Ngủ đủ giấc: Giúp cơ thể phục hồi năng lượng.

Phòng ngừa hẹp van động mạch chủ
Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa hoàn toàn hẹp van động mạch chủ, đặc biệt là các trường hợp do bẩm sinh hoặc do các bệnh lý khác gây ra, nhưng chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh bằng cách:
- Hút thuốc: Bỏ thuốc lá để giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế chất béo bão hòa, cholesterol, tăng cường rau xanh, trái cây.
- Tập thể dục đều đặn: Giúp tăng cường sức khỏe tim mạch.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh béo phì.
- Khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm các bất thường của van tim.
- Điều trị sớm các bệnh lý liên quan: Viêm họng, tim mạch,…
- Hạn chế stress: Stress có thể làm tăng huyết áp và gây hại cho tim mạch.
- Ngủ đủ giấc: Giúp cơ thể phục hồi và giảm căng thẳng.
- Tránh tiếp xúc với các chất độc hại: Như khói thuốc lá, hóa chất độc hại.
Khám và điều trị hẹp van động mạch chủ cùng Raffles Hospital
Raffles Hospital là một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu tại Việt Nam và Singapore trong lĩnh vực khám và điều trị các bệnh lý về tim mạch, đặc biệt là hẹp van động mạch chủ. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ chăm sóc bệnh nhân tận tâm, Raffles Hospital cam kết mang đến cho bệnh nhân những giải pháp điều trị tốt nhất.
Tại sao nên chọn Raffles Hospital?
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tim mạch hàng đầu: Các bác sĩ tại Raffles Hospital đều là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tim mạch, có nhiều kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về van tim.
- Hệ thống trang thiết bị hiện đại: Bệnh viện được trang bị hệ thống máy móc chẩn đoán hình ảnh hiện đại như siêu âm tim, chụp CT, MRI giúp chẩn đoán chính xác và nhanh chóng.
- Phương pháp điều trị tiên tiến: Raffles Hospital áp dụng các phương pháp điều trị tiên tiến nhất, bao gồm phẫu thuật thay van qua da (TAVI) và phẫu thuật mở.
- Môi trường khám chữa bệnh quốc tế: Bệnh viện cung cấp dịch vụ chăm sóc bệnh nhân theo tiêu chuẩn quốc tế, mang đến cho bệnh nhân sự thoải mái và yên tâm trong quá trình điều trị.
Quy trình khám và điều trị hẹp van động mạch chủ tại Raffles Hospital
- Khám bệnh: Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, hỏi về tiền sử bệnh án và các triệu chứng của bệnh nhân.
- Chẩn đoán hình ảnh: Bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm như siêu âm tim, chụp CT, MRI để xác định mức độ hẹp của van, chức năng tim và các tổn thương khác.
- Lập kế hoạch điều trị: Dựa trên kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, có thể bao gồm điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật.
- Điều trị: Bệnh viện sẽ thực hiện các phương pháp điều trị phù hợp, theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhân sau phẫu thuật.

Thông tin liên hệ
Liên hệ ngay với Raffles Hospital để được tư vấn và đặt lịch hẹn:
Hồ Chí Minh:
- Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
- Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
- Mail: hcm@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
- Zalo: https://zalo.me/0978161825
Hà Nội:
- Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
- Hotline: 84 24 3676 2222
- Mail: hanoi@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Singapore:
- Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
- Hotline: 65 9838 1421 – 65 9834 7695
- Mail: vietnam@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Kết luận
Hẹp van động mạch chủ nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học, bệnh lý này hoàn toàn có thể được kiểm soát và điều trị hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ liên quan đến bệnh, hãy đến gặp bác sĩ Raffles Hospital để được khám và tư vấn. Hãy chia sẻ bài viết này để giúp những người xung quanh nhận thức rõ hơn về bệnh lý này.