Hạch đầu mặt cổ – Cách điều trị hiệu quả

Cảm giác đau nhức, sưng tấy bất thường ở vùng đầu mặt cổ luôn khiến chúng ta lo lắng. Liệu đây có phải dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm như hạch đầu mặt cổ? Để giải đáp thắc mắc này và có hướng điều trị kịp thời, hãy cùng tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây và đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia tại Raffles Hospital.

Hạch đầu mặt cổ là gì?

Hạch đầu mặt cổ thực chất là các hạch bạch huyết nằm ở vùng đầu và cổ. Chúng là một phần quan trọng của hệ miễn dịch, có nhiệm vụ lọc bạch huyết, loại bỏ vi khuẩn, virus và các tác nhân gây hại khác để bảo vệ cơ thể.

Hệ bạch huyết giống như một mạng lưới các mạch và hạch, len lỏi khắp cơ thể. Bạch huyết là một chất lỏng trong suốt, chứa các tế bào bạch cầu có nhiệm vụ chống lại nhiễm trùng. Khi bạch huyết di chuyển qua các hạch, các tác nhân gây bệnh sẽ bị giữ lại và tiêu diệt.

Thông thường, hạch nhỏ li ti như hạt đậu và bạn khó có thể cảm nhận được chúng. Tuy nhiên, khi cơ thể bị nhiễm trùng hoặc mắc một số bệnh lý, các hạch này có thể sưng lên, gây ra cảm giác khó chịu.

Các nhóm hạch đầu mặt cổ

Hạch đầu mặt cổ được chia thành hai nhóm chính: hạch vùng đầu và hạch vùng cổ. Mỗi nhóm được phân thành các nhóm nhỏ hơn với tên gọi và nhiệm vụ riêng biệt:

Nhóm hạch vùng đầu

Nhóm hạch vùng đầu đảm nhận vai trò lọc và dẫn lưu bạch huyết từ các vùng đầu, mặt, da đầu đến hạch nông và hạch sâu ở cổ. Nhóm này gồm ba nhóm chính:

• Hạch bạch huyết lưỡi: Nằm dọc cơ cằm-lưỡi, có nhiệm vụ dẫn lưu bạch huyết từ lưỡi.
• Hạch bạch huyết mặt: Thu nhận bạch huyết từ các vùng trên khuôn mặt và dẫn lưu đến hạch dưới hàm.
• Vòng bạch huyết quanh cổ: Tọa lạc ở ranh giới giữa đầu và cổ, bao gồm các hạch chẩm, xương chũm, mang tai (nông và sâu), dưới hàm, và dưới cằm. Vòng bạch huyết này dẫn lưu bạch huyết từ mũi, má, tai, da đầu và cằm đến các hạch cổ nông hoặc sâu.

Nhóm hạch vùng cổ

Nhóm hạch vùng cổ được chia thành nhiều loại nhỏ, đảm nhận việc dẫn lưu bạch huyết từ các cấu trúc ở cổ và vùng lân cận:

• Hạch cổ trước nông: Dọc theo tĩnh mạch cảnh, dẫn lưu bạch huyết từ vùng dưới móng, cơ dưới móng, tuyến giáp và thanh quản đến hạch cổ bên sâu hoặc hạch thượng đòn.
• Hạch cổ trước sâu: Bao gồm các hạch quanh thanh quản, tuyến giáp, khí quản, dẫn lưu bạch huyết từ các cấu trúc sâu trong cổ đến hạch cổ bên sâu hoặc cổ trước nông.
• Hạch cổ bên ngoài: Nằm theo tĩnh mạch cảnh ngoài, nhận bạch huyết từ hạch sau mang tai và dẫn lưu đến hạch thượng đòn.
• Hạch cổ bên sâu: Chạy dọc theo tĩnh mạch cảnh trong, gồm hai nhóm: nhóm trên (phía trên cơ vai móng) và nhóm dưới (phía dưới cơ vai móng). Hạch cảnh nhị thân và hạch trung tâm là những hạch lớn trong nhóm này.
• Hạch phụ: Di chuyển gần dây thần kinh phụ, dẫn lưu bạch huyết từ da đầu, da cổ, vai bên, hầu họng, và tuyến giáp đến hạch thượng đòn.
• Hạch thượng đòn: Nằm ở gốc cổ, tiếp nhận bạch huyết từ đầu và cổ, sau đó dẫn lưu đến ống ngực (bên trái) hoặc ống bạch huyết phải (bên phải).
• Hạch sau họng: Gồm một đường trong và hai đường bên, nhận bạch huyết từ hốc mũi, xoang, vòm họng và tai giữa, dẫn lưu đến các hạch cổ bên sâu trên và dưới.

Những nhóm hạch này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống bạch huyết, đảm bảo sự lưu thông và bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây hại.

Vai trò của nhóm hạch đầu mặt cổ

Hạch bạch huyết vùng đầu mặt cổ đóng vai trò quan trọng trong việc lọc sạch dịch bạch huyết, một loại chất lỏng được tiết ra từ các tế bào và mô trong cơ thể. Dịch bạch huyết chứa nhiều thành phần khác nhau, bao gồm:

• Protein.
• Khoáng chất.
• Chất béo.
• Chất dinh dưỡng.
• Tế bào bạch cầu (lympho).
• Tế bào hỏng hoặc tổn thương.
• Tế bào ung thư.
• Vi khuẩn và virus.

Khi dịch bạch huyết chảy qua các mô, nó được thu gom và dẫn vào các hạch bạch huyết. Tại đây, dịch bạch huyết được lọc sạch, tái chế, và loại bỏ các tác nhân có hại. Các tế bào trong hạch bạch huyết sẽ tiêu diệt vi khuẩn, virus và loại bỏ chất thải, giúp duy trì sự cân bằng và tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể. Nhờ cơ chế này, hệ bạch huyết góp phần bảo vệ cơ thể trước bệnh tật và các tác nhân xâm nhập.

Nguyên nhân gây sưng hạch đầu mặt cổ

Hạch bạch huyết vùng đầu mặt cổ có thể sưng to do nhiều nguyên nhân, thường gặp nhất là do nhiễm trùng do virus. Tình trạng này thường xuất hiện ở cổ, dưới cằm hoặc các vùng lân cận. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây sưng hạch:

• Nhiễm trùng: Các bệnh nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính có thể làm hạch sưng to. Những bệnh thường gặp bao gồm cảm lạnh, viêm họng do liên cầu khuẩn, viêm amidan, nhiễm trùng tai, áp xe răng, hoặc các bệnh lý da đầu.
• Bệnh lây truyền qua đường tình dục: Các bệnh như mụn rộp sinh dục, giang mai, HIV và lậu đều có thể gây sưng hạch bạch huyết ở vùng cổ.
• Bệnh lao: Lao hạch cổ gây nhiễm trùng và khiến các hạch sưng to, thường không đau nhưng có thể kèm theo các triệu chứng như sốt, ớn lạnh, và suy giảm sức khỏe nghiêm trọng.
• Suy hô hấp cấp: Tình trạng này cũng là một trong những nguyên nhân khiến hạch bạch huyết ở cổ sưng đau.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, điển hình là phenytoin, có thể gây phản ứng phụ làm sưng hạch vùng đầu mặt cổ.

Sự sưng hạch có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý khác nhau. Vì vậy, khi tình trạng này kéo dài hoặc kèm theo triệu chứng nghiêm trọng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Triệu chứng sưng hạch đầu mặt cổ

Khi hạch đầu mặt cổ bị sưng thường là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề sức khỏe. Một số biểu hiện điển hình bao gồm:

• Đau nhức ở vùng hạch.
• Hạch sưng to với kích thước tương đương hạt đậu hoặc lớn hơn.

Tùy thuộc vào nguyên nhân, người bệnh có thể gặp thêm các triệu chứng khác, chẳng hạn:

• Triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên: Gồm chảy nước mũi, đau họng, sốt và các biểu hiện khác liên quan đến viêm nhiễm.
• Sưng hạch toàn thân: Xảy ra khi cơ thể nhiễm virus như HIV, bệnh bạch cầu đơn nhân, hoặc do rối loạn hệ miễn dịch.
• Ung thư hạch: Hạch có đặc điểm cứng, không di động.
• Sốt cao: Có thể kèm theo cảm giác ớn lạnh.
• Đổ mồ hôi ban đêm: Đây là một triệu chứng thường gặp ở các bệnh lý nghiêm trọng.

Cách chẩn đoán sưng hạch đầu mặt cổ

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây sưng hạch đầu mặt cổ, bác sĩ sẽ thực hiện các bước sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tình trạng sức khỏe gần đây, thời điểm hạch bắt đầu xuất hiện và các triệu chứng đi kèm. Tiến hành kiểm tra trực tiếp các hạch gần bề mặt da để đánh giá kích thước, độ mềm, độ ấm và đặc tính cấu trúc. Vị trí nổi hạch và các biểu hiện liên quan đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra chẩn đoán sơ bộ.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) là một trong những phương pháp thường được sử dụng để đánh giá sức khỏe tổng thể. Kết quả giúp phát hiện sớm các rối loạn như nhiễm trùng, viêm, hoặc các bệnh lý về máu như bạch cầu.
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang hoặc CT scan ở vùng nổi hạch và khu vực xung quanh giúp xác định nguyên nhân gây sưng hạch, đặc biệt trong các trường hợp nghi ngờ bệnh lý phức tạp.
• Sinh thiết hạch: Nếu bác sĩ nghi ngờ các bệnh lý ác tính, sinh thiết hạch sẽ được thực hiện. Mẫu hạch bạch huyết sẽ được lấy để kiểm tra dưới kính hiển vi, nhằm xác định sự hiện diện của tế bào bất thường hoặc ung thư.

Bạn có thể tự kiểm tra hạch bạch huyết theo các bước đơn giản:

• Dùng đầu ngón tay sờ nhẹ nhàng: Xoay ngón tay theo chuyển động tròn để cảm nhận các hạch bạch huyết.
• Kiểm tra theo thứ tự: Bắt đầu từ hạch phía trước tai, sau đó tiếp tục đến các khu vực như sau tai, dưới hàm, và trên xương đòn.
• So sánh hai bên: Kiểm tra cả hai bên để phát hiện sự khác biệt. Nếu hạch sưng, bạn sẽ cảm nhận được một khối to bằng hạt đậu hoặc lớn hơn.
• Nghiêng đầu và kiểm tra vùng cổ: Nhẹ nhàng nghiêng đầu để dễ tiếp cận hạch cổ. Với hạch trên xương đòn, hãy gập vai và đưa khuỷu tay về phía trước để da căng, sau đó sờ nhẹ nhàng theo hướng dẫn.

Phương pháp điều trị sưng hạch đầu mặt cổ

Khi hạch đầu mặt cổ sưng đau hoặc bất thường, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau để hỗ trợ giảm triệu chứng:

• Chườm ấm: Sử dụng khăn sạch, nhúng vào nước ấm rồi vắt khô, sau đó áp lên vùng có hạch sưng trong vài phút. Phương pháp này giúp giảm đau và cải thiện tuần hoàn tại khu vực bị ảnh hưởng.
• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn: Các loại thuốc như ibuprofen, acetaminophen, hoặc aspirin có thể giúp giảm đau và giảm viêm. Tuy nhiên, đối với trẻ em và thanh thiếu niên, nên tránh dùng aspirin nếu không có chỉ định của bác sĩ để phòng ngừa tác dụng phụ không mong muốn.
• Dành thời gian nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi đủ và giảm căng thẳng giúp cơ thể có thời gian phục hồi và tăng cường khả năng miễn dịch, đặc biệt khi nguyên nhân sưng hạch liên quan đến nhiễm trùng hoặc mệt mỏi.

Nếu tình trạng sưng hạch kéo dài, không thuyên giảm hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng, hãy đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu.

Phòng ngừa sưng hạch đầu mặt cổ

Bạn có thể giảm nguy cơ sưng hạch đầu mặt cổ bằng cách:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc sử dụng chung đồ dùng.
• Vệ sinh và khử trùng các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn làm việc, hoặc thiết bị cá nhân để hạn chế vi khuẩn và virus lây lan.
• Ăn uống lành mạnh, bổ sung đủ chất dinh dưỡng từ rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu vitamin.
• Uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 1,5-2 lít) và tránh xa rượu bia, thuốc lá để bảo vệ hệ miễn dịch.
• Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya và tạo thói quen ngủ đúng giờ.
• Giảm căng thẳng bằng các hoạt động như yoga, thiền định hoặc tham gia các môn thể thao nhẹ nhàng.
• Thực hiện tiêm các loại vaccine cần thiết theo khuyến nghị của bác sĩ, chẳng hạn như vaccine cúm, để bảo vệ cơ thể trước các bệnh truyền nhiễm.
• Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường như sưng hoặc nổi hạch, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám, xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Thực hiện các biện pháp trên sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ bạch huyết.

Raffles Hospital: Địa chỉ tin cậy cho chẩn đoán và điều trị hạch đầu mặt cổ

Đối mặt với tình trạng hạch đầu mặt cổ sưng to và những lo lắng về sức khỏe, việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm là điều vô cùng quan trọng. Raffles Hospital tự hào là một trong những bệnh viện hàng đầu tại Singapore, mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao với sự tận tâm và chuyên nghiệp.

Trung tâm Ung thư Raffles: Chuyên khoa Ung thư hạch bạch huyết

Trung tâm Ung thư Raffles là một trong những trung tâm chuyên khoa ung thư hàng đầu, được trang bị cơ sở vật chất hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị và quản lý bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư hạch bạch huyết (lymphoma).

Các dịch vụ được cung cấp bởi Trung tâm Ung thư Raffles:

• Chẩn đoán chính xác: Trung tâm cung cấp các phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến như siêu âm, CT, MRI, PET-CT và sinh thiết hạch để xác định chính xác nguyên nhân gây sưng hạch, bao gồm cả ung thư hạch bạch huyết.
• Điều trị cá nhân hóa: Dựa trên kết quả chẩn đoán và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cá nhân hóa, bao gồm hóa trị, xạ trị, liệu pháp nhắm mục tiêu và liệu pháp miễn dịch.
• Chăm sóc toàn diện: Bên cạnh việc điều trị, Trung tâm còn chú trọng đến việc chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân, bao gồm tư vấn tâm lý, hỗ trợ dinh dưỡng và phục hồi chức năng.

Ưu điểm và lợi ích khi lựa chọn Raffles Hospital:

• Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm: Các bác sĩ tại Raffles Hospital là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực ung thư, được đào tạo bài bản và có nhiều năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị ung thư hạch bạch huyết.
• Cơ sở vật chất hiện đại: Bệnh viện được trang bị các thiết bị y tế hiện đại, tiên tiến nhất, đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
• Dịch vụ chăm sóc tận tâm: Bệnh nhân sẽ được chăm sóc tận tình bởi đội ngũ y tá, điều dưỡng chuyên nghiệp, chu đáo.
• Môi trường y tế quốc tế: Raffles Hospital mang đến môi trường y tế quốc tế với tiêu chuẩn cao, đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân trong và ngoài nước.

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng hạch đầu mặt cổ sưng to và lo lắng về sức khỏe, đừng ngần ngại liên hệ với Raffles Hospital để được tư vấn và điều trị bởi các chuyên gia hàng đầu.

Thông tin liên hệ Raffles Hospital

Raffles Hospital Singapore

• Address: 585 North Bridge Road Raffles Hospital, Singapore 188770
• Hotline: +65.9838.1421
• Email: vietnam@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Phòng Khám đa khoa Raffles Medical TP. Hồ Chí Minh

• Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Võ Thị Sáu, Q3, TP. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0912.175.162
• Email: hcm@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/
• Zalo: https://zalo.me/0978161825

Phòng Khám đa khoa Raffles Medical Hà Nội

• Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Hà Nội
• Hotline: 0941.978.228
• Email: hanoi@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Kết luận

Hạch đầu mặt cổ có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý khác nhau, do đó việc thăm khám và chẩn đoán sớm là vô cùng quan trọng. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, Raffles Hospital tự hào là địa chỉ uy tín mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho bạn và gia đình. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và điều trị kịp thời.