Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một tình trạng phổ biến ở nam giới, xảy ra khi các tĩnh mạch trong bìu bị giãn nở bất thường. Tuy nhiên, nhiều người thường có tâm lý chủ quan, coi nhẹ hoặc ngại đi khám khi mắc phải tình trạng này. Câu hỏi “giãn tĩnh mạch thừng mạch thừng tinh để lâu có sao không?” luôn là nỗi băn khoăn của nhiều nam giới, phản ánh sự lo lắng về những tác động tiềm ẩn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống nếu không được can thiệp kịp thời.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh để lâu có sao không? Những biến chứng nguy hiểm cần biết
Giãn tĩnh mạch thừng tinh nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống của nam giới.
Teo tinh hoàn
Đây là một trong những biến chứng đáng lo ngại nhất khi giãn tĩnh mạch thừng tinh không được điều trị. Các tĩnh mạch giãn nở làm tăng nhiệt độ vùng bìu, gây ứ đọng máu và các chất độc hại xung quanh tinh hoàn. Điều này làm cản trở quá trình cung cấp oxy và dưỡng chất đến tinh hoàn, đồng thời ảnh hưởng đến chức năng của tế bào Leydig và tế bào Sertoli, dẫn đến tinh hoàn bị teo nhỏ và suy giảm chức năng sản xuất tinh trùng. Mức độ teo tinh hoàn có thể khác nhau tùy thuộc vào thời gian và mức độ giãn tĩnh mạch.
Suy giảm chức năng sinh sản (vô sinh nam)
Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản là mối quan tâm hàng đầu của nam giới khi mắc giãn tĩnh mạch thừng tinh. Tình trạng ứ trệ máu và tăng nhiệt độ tại bìu làm suy yếu quá trình sinh tinh (spermatogenesis). Điều này dẫn đến:
- Giảm số lượng tinh trùng: Tổng số tinh trùng có thể thấp hơn bình thường.
- Giảm khả năng di động của tinh trùng: Tinh trùng di chuyển kém, khó tiếp cận và thụ tinh với trứng.
- Tăng tỷ lệ tinh trùng dị dạng: Hình thái tinh trùng bất thường, giảm khả năng thụ tinh.
- Tổn thương DNA tinh trùng: Gây ảnh hưởng đến chất lượng di truyền của tinh trùng, tăng nguy cơ sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh nếu thụ thai.
Theo thống kê, giãn tĩnh mạch thừng tinh là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh nam, chiếm khoảng 35-40% các trường hợp vô sinh nguyên phát và 80% các trường hợp vô sinh thứ phát.
Đau tức kéo dài ở vùng bìu
Mặc dù không phải tất cả các trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh đều gây đau, nhưng khi để lâu, tình trạng ứ trệ máu và giãn nở tĩnh mạch có thể gây ra cảm giác nặng, tức, khó chịu hoặc đau nhức âm ỉ ở vùng bìu. Cơn đau thường tăng lên khi đứng lâu, vận động mạnh, hoặc sau khi quan hệ tình dục. Đau kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn gây khó chịu, giảm chất lượng cuộc sống.
Rối loạn nội tiết tố
Tình trạng tăng nhiệt độ và ứ trệ tuần hoàn tại tinh hoàn do giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể ảnh hưởng đến các tế bào Leydig, vốn là nơi sản xuất testosterone. Việc suy giảm nồng độ testosterone không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản mà còn có thể gây ra các triệu chứng như giảm ham muốn tình dục, mệt mỏi, giảm khối lượng cơ bắp và ảnh hưởng đến tâm trạng.
Ảnh hưởng tâm lý và chất lượng cuộc sống
Những lo lắng về khả năng sinh sản, cơn đau dai dẳng và nguy cơ biến chứng có thể gây ra căng thẳng, lo âu, trầm cảm ở nam giới. Điều này ảnh hưởng đến mối quan hệ vợ chồng, công việc và chất lượng cuộc sống nói chung.
Các giai đoạn và dấu hiệu nhận biết giãn tĩnh mạch thừng tinh
Giãn tĩnh mạch thừng tinh được chia thành các cấp độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, dựa trên khả năng sờ thấy hoặc nhìn thấy bằng mắt thường.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 0 (subclinical)
Đây là giai đoạn giãn tĩnh mạch thừng tinh ẩn, không thể sờ thấy hoặc nhìn thấy bằng mắt thường. Chỉ có thể phát hiện thông qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm Doppler bìu. Ở giai đoạn này, thường không có triệu chứng rõ ràng.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1
Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể sờ thấy khi người bệnh thực hiện nghiệm pháp Valsalva (rặn bụng). Ở trạng thái bình thường, tĩnh mạch không sờ thấy.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2
Tĩnh mạch giãn có thể sờ thấy rõ ràng mà không cần thực hiện nghiệm pháp Valsalva, nhưng vẫn chưa nhìn thấy bằng mắt thường.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3
Đây là giai đoạn nặng nhất, khi các tĩnh mạch giãn nở lớn, có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường dưới da bìu, giống như búi giun. Ở giai đoạn này, các triệu chứng đau tức và khó chịu thường rõ rệt hơn.
Khi nào cần đi khám?
Nam giới nên đi khám ngay lập tức nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Sờ thấy búi tĩnh mạch ở bìu (giống như búi giun).
- Đau tức hoặc khó chịu kéo dài ở vùng bìu, đặc biệt khi đứng lâu hoặc vận động.
- Một bên tinh hoàn có vẻ nhỏ hơn bên còn lại.
- Vô sinh hoặc gặp khó khăn trong việc có con sau một thời gian dài cố gắng.
- Cảm thấy nặng nề ở bìu.
Phương pháp chẩn đoán và điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh
Việc chẩn đoán và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Chẩn đoán
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bìu của bệnh nhân ở cả tư thế đứng và nằm, và yêu cầu thực hiện nghiệm pháp Valsalva để đánh giá mức độ giãn tĩnh mạch.
- Siêu âm Doppler bìu: Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất, giúp xác định mức độ giãn nở của tĩnh mạch, đo kích thước tinh hoàn và đánh giá dòng máu chảy ngược trong tĩnh mạch thừng tinh, kể cả những trường hợp dưới lâm sàng.
Các phương pháp điều trị
Việc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh thường được cân nhắc dựa trên mức độ nghiêm trọng, triệu chứng của bệnh nhân, tình trạng vô sinh và các yếu tố khác.
- Điều trị nội khoa/bảo tồn: Áp dụng cho các trường hợp nhẹ, không triệu chứng hoặc chưa ảnh hưởng đến sinh sản. Bao gồm việc sử dụng thuốc giảm đau, mặc quần lót nâng đỡ, tránh đứng lâu hoặc vận động mạnh. Phương pháp này chỉ giúp giảm triệu chứng, không loại bỏ nguyên nhân.
- Phẫu thuật: Là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất. Mục tiêu là thắt hoặc cắt bỏ các tĩnh mạch giãn, ngăn chặn dòng máu chảy ngược và phục hồi tuần hoàn bình thường.
- Phẫu thuật mở: Gồm phẫu thuật mổ truyền thống, mổ vi phẫu dưới kính hiển vi. Phẫu thuật vi phẫu có tỷ lệ thành công cao và ít tái phát nhất.
- Phẫu thuật nội soi: Ít xâm lấn hơn, thời gian phục hồi nhanh.
- Thuyên tắc tĩnh mạch: Một thủ thuật ít xâm lấn hơn, bác sĩ sử dụng ống thông luồn vào tĩnh mạch và tiêm chất gây tắc để đóng các tĩnh mạch giãn.
Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp
Quyết định điều trị cần được đưa ra sau khi thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa tiết niệu – nam học. Các yếu tố như mức độ đau, teo tinh hoàn, chất lượng tinh trùng, mong muốn có con và tình trạng sức khỏe tổng thể sẽ được xem xét.
Lời khuyên dành cho người bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh
Đối với nam giới mắc giãn tĩnh mạch thừng tinh, việc chủ động chăm sóc sức khỏe và tuân thủ lời khuyên của bác sĩ là vô cùng quan trọng để kiểm soát bệnh và phòng ngừa biến chứng.
Không tự ý điều trị
Tránh tự chẩn đoán hoặc tự ý sử dụng các phương pháp điều trị dân gian, thuốc không rõ nguồn gốc. Điều này không chỉ không hiệu quả mà còn có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị sau này.
Thăm khám định kỳ
Ngay cả khi đã được điều trị, việc tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ là cần thiết để theo dõi tình trạng bệnh, đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát hoặc biến chứng.
Thay đổi lối sống
- Hạn chế đứng hoặc ngồi quá lâu.
- Mặc quần lót thoải mái, có tác dụng nâng đỡ, tránh quần áo bó sát gây tăng nhiệt độ vùng bìu.
- Tránh các hoạt động thể lực quá sức hoặc mang vác vật nặng.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất.
- Kiểm soát cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên vùng bụng và tĩnh mạch.
- Bỏ hút thuốc và hạn chế rượu bia.
Tâm lý thoải mái
Căng thẳng, lo âu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể. Hãy tìm cách thư giãn, chia sẻ với người thân hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý nếu cần thiết. Một tâm lý thoải mái sẽ giúp quá trình điều trị và phục hồi diễn ra tốt hơn.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh để lâu không chỉ gây ra những cơn đau tức khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng như teo tinh hoàn, suy giảm chức năng sinh sản dẫn đến vô sinh nam, và rối loạn nội tiết tố. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ phác đồ điều trị là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe sinh sản, duy trì chất lượng cuộc sống. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ y tế khi cần thiết, vì sức khỏe là tài sản quý giá nhất.
Nội dung này có hữu ích với bạn không?
