Dị dạng mạch máu não là một bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bài viết này Raffles Hospital sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về căn bệnh này, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị hiện đại.
Dị dạng mạch máu não là gì?
Là tình trạng bất thường trong cấu trúc của các mạch máu não. Bình thường, máu được vận chuyển từ tim đến não thông qua các động mạch, sau đó được đưa trở về tim qua các tĩnh mạch. Tuy nhiên, ở người bị dị dạng mạch máu não, các mạch máu này có thể bị rối loạn, tạo thành các búi, cuộn hoặc các kết nối bất thường giữa động mạch và tĩnh mạch.

Nguyên nhân gây ra dị dạng mạch máu não
Mặc dù các nhà khoa học đã nghiên cứu nhiều, nhưng nguyên nhân chính xác gây ra dị dạng mạch máu não vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Bẩm sinh
- Phát triển bất thường trong bào thai: Hầu hết các trường hợp dị dạng mạch máu não được cho là hình thành trong quá trình phát triển của thai nhi, thường là trong giai đoạn tuần thứ 4-8 của thai kỳ. Sự rối loạn trong quá trình hình thành mạch máu có thể dẫn đến các bất thường cấu trúc, tạo thành các dị dạng.
- Di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy có sự liên quan giữa dị dạng mạch máu não và các yếu tố di truyền. Tuy nhiên, mối liên hệ này chưa được nghiên cứu đầy đủ.
Các yếu tố khác
- Bệnh lý mạch máu khác: Các bệnh lý mạch máu khác như tắc nghẽn mạch máu vành tim, rối loạn mạch máu bẩm sinh… có thể là yếu tố góp phần gây ra dị dạng mạch máu não.
- Chấn thương đầu: Chấn thương đầu nặng có thể làm tổn thương các mạch máu trong não và dẫn đến hình thành dị dạng.
- Viêm nhiễm: Một số nghiên cứu cho rằng viêm nhiễm có thể là một yếu tố khởi đầu cho quá trình hình thành dị dạng mạch máu.

Triệu chứng của dị dạng mạch máu não
Triệu chứng của dị dạng mạch máu não rất đa dạng, phụ thuộc vào vị trí, kích thước và loại dị dạng. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Đau đầu: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường là đau đầu dữ dội, đột ngột.
- Co giật: Co giật có thể xảy ra do sự kích thích của dị dạng lên các tế bào thần kinh xung quanh.
- Yếu liệt: Dị dạng có thể chèn ép hoặc làm tổn thương các dây thần kinh, gây ra yếu liệt một phần hoặc toàn thân.
- Rối loạn ngôn ngữ: Khó khăn trong việc nói hoặc hiểu ngôn ngữ.
- Chảy máu não: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của dị dạng mạch máu não, có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề.
Ngoài ra, một số triệu chứng ít gặp hơn bao gồm:
- Ù tai: Nghe thấy tiếng ù ù trong tai.
- Rối loạn thị giác: Mờ mắt, nhìn đôi, mất thị lực.
- Mất thăng bằng: Khó khăn trong việc giữ thăng bằng khi đi lại.

Các loại dị dạng mạch máu não
Dị dạng mạch máu não là những bất thường trong cấu trúc của mạch máu não, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dưới đây là một số loại dị dạng mạch máu não thường gặp:
- Dị dạng động tĩnh mạch máu não: Đây là loại dị dạng nguy hiểm nhất, khi máu từ động mạch đi thẳng vào tĩnh mạch mà không qua mao mạch. Vì thiếu sự trao đổi chất qua mao mạch, các tế bào não bị suy yếu và chết đi. Ngoài ra, áp lực máu cao trong dị dạng này khiến mạch máu dễ vỡ, gây xuất huyết não.
- Dị dạng mạch máu não thể hang: Dị dạng này là một khối các mạch máu nhỏ bất thường, chứa đầy máu, thường xuất hiện ở đại não. Hai loại gen CCM1, CCM2 và CCM3 được cho là có liên quan đến sự hình thành dị dạng này.
- U tĩnh mạch: Đây là dị dạng trong quá trình phát triển tĩnh mạch, thường gặp ở thùy trán. U tĩnh mạch có dạng khối chắc, chèn ép lên não và gây cản trở lưu thông máu.
- Giãn mao mạch:Hiện tượng này xảy ra khi các mao mạch bị giãn do thiếu sợi đàn hồi hoặc cơ trơn, thường do tổn thương mô phôi thai của thành mạch.
- Phình động mạch não:Túi phình động mạch não chèn ép lên các mô não xung quanh. Nếu túi phình vỡ, sẽ gây xuất huyết não nguy hiểm.

Biến chứng của dị dạng mạch máu não
Dị dạng mạch máu não nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Xuất huyết não: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của dị dạng mạch máu não. Khi các mạch máu dị dạng bị vỡ, máu sẽ chảy ra trong não, gây áp lực lên các mô não xung quanh và có thể dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
- Động kinh: Sự kích thích bất thường của các tế bào thần kinh do chảy máu hoặc áp lực từ dị dạng mạch máu có thể gây ra các cơn động kinh.
- Đau đầu: Đau đầu thường xuyên và dữ dội là một triệu chứng phổ biến của dị dạng mạch máu não, đặc biệt là khi dị dạng nằm gần bề mặt não.
- Tăng áp lực nội sọ: Áp lực tăng lên trong hộp sọ do máu tụ hoặc sưng nề có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, mờ mắt và thay đổi ý thức.
- Thiếu máu cục bộ: Trong một số trường hợp, dị dạng mạch máu có thể chặn dòng máu đến một vùng nào đó của não, gây ra thiếu máu cục bộ và tổn thương mô não.
Chẩn đoán dị dạng mạch máu não
Để chẩn đoán dị dạng mạch máu não, bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng và thực hiện khám thần kinh.
- Chụp CT: Chụp CT cũng có thể được sử dụng để chẩn đoán dị dạng mạch máu não, đặc biệt là khi nghi ngờ xuất huyết não. Tuy nhiên, độ phân giải của hình ảnh CT thường không cao bằng MRI.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI cung cấp hình ảnh chi tiết về não, giúp bác sĩ phát hiện dị dạng mạch máu não và đánh giá các tổn thương khác. MRI có thể kết hợp với các kỹ thuật đặc biệt như MRI mạch máu để đánh giá dòng máu chảy qua dị dạng.
- Chụp động mạch não: Đây là phương pháp vàng để chẩn đoán dị dạng mạch máu não. Bác sĩ sẽ tiêm một chất cản quang vào mạch máu để quan sát rõ hơn cấu trúc và vị trí của dị dạng thông qua các hình ảnh X-quang.

Các phương pháp điều trị dị dạng mạch máu não
Việc lựa chọn phương pháp điều trị dị dạng mạch máu não phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại dị dạng, vị trí, kích thước, triệu chứng và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
Phẫu thuật
- Cắt bỏ dị dạng: Đây là phương pháp điều trị truyền thống, bác sĩ sẽ tiến hành mở hộp sọ và loại bỏ hoàn toàn dị dạng mạch máu. Phương pháp này thường được áp dụng cho các dị dạng có vị trí dễ tiếp cận và không quá sâu trong não.
- Ưu điểm: Loại bỏ hoàn toàn dị dạng, giảm nguy cơ tái phát.
- Nhược điểm: Có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương thần kinh.
Điều trị bằng xạ phẫu
- Xạ phẫu Gamma Knife: Sử dụng các tia phóng xạ tập trung vào dị dạng để làm yếu và thu nhỏ các mạch máu nuôi dị dạng. Phương pháp này thường áp dụng cho các dị dạng nhỏ và sâu trong não.
- Ưu điểm: Ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh.
- Nhược điểm: Có thể gây ra các tác dụng phụ như sưng não, phù nề.
Can thiệp mạch
- Ống cuốn (coiling): Bác sĩ sẽ đưa một ống thông nhỏ qua động mạch đến vị trí dị dạng, sau đó thả các cuộn dây nhỏ vào bên trong dị dạng để chặn dòng máu đến khu vực này.
- Chất kết dính: Sử dụng chất kết dính đặc biệt để lấp đầy lòng mạch dị dạng.
- Ưu điểm: Ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh.
- Nhược điểm: Có thể tái phát nếu không được điều trị triệt để.
Điều trị nội khoa
- Thuốc chống động kinh: Dùng để kiểm soát các cơn động kinh nếu bệnh nhân có triệu chứng này.
- Thuốc giảm đau: Giảm đau đầu và các triệu chứng khó chịu khác.

Chăm sóc bệnh nhân dị dạng mạch máu não
Sau khi điều trị, bệnh nhân dị dạng mạch máu não cần được chăm sóc và theo dõi cẩn thận để phòng ngừa biến chứng và phục hồi sức khỏe.
- Chế độ ăn uống: Bệnh nhân cần có chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau xanh, trái cây và hạn chế chất béo, cholesterol.
- Vận động và phục hồi chức năng: Tập thể dục thường xuyên và tham gia các chương trình phục hồi chức năng giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường thể lực và phục hồi các chức năng bị ảnh hưởng.
- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần thiết.

Phòng ngừa dị dạng mạch máu não
Mặc dù không có cách nào để phòng ngừa hoàn toàn dị dạng mạch máu não, nhưng bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh bằng cách:
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Điều trị tốt các bệnh lý như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu.
- Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bất thường về mạch máu não.

Raffles Hospital – Trung tâm điều trị dị dạng mạch máu não hàng đầu
Raffles Hospital là một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu Đông Nam Á, nổi tiếng với chất lượng dịch vụ y tế đẳng cấp quốc tế và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, Raffles Hospital là trung tâm điều trị dị dạng mạch máu não uy tín, thu hút bệnh nhân từ khắp nơi trên thế giới.
Ưu điểm của Raffles Hospital
- Đội ngũ bác sĩ đầu ngành: Raffles quy tụ đội ngũ bác sĩ phẫu thuật thần kinh và can thiệp mạch máu giàu kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu về điều trị dị dạng mạch máu não.
- Công nghệ tiên tiến: Bệnh viện được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, bao gồm máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy chụp cắt lớp vi tính (CT), máy chụp mạch máu kỹ thuật số xóa nền (DSA)… giúp chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
- Phương pháp điều trị tối ưu: Raffles cung cấp đầy đủ các phương pháp điều trị dị dạng mạch máu não, bao gồm phẫu thuật mở truyền thống, xạ phẫu, và phẫu thuật thắt mạch theo phương pháp xâm lấn tối thiểu. Bệnh nhân sẽ được tư vấn lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với tình trạng bệnh.
- Dịch vụ chăm sóc toàn diện: Bệnh viện chú trọng đến trải nghiệm của bệnh nhân, cung cấp dịch vụ chăm sóc chu đáo, tận tình trong môi trường thoải mái, hiện đại.

Dịch vụ điều trị dị dạng mạch máu não
- Chẩn đoán: Khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa. Chụp MRI, CT, DSA để xác định vị trí, kích thước và đặc điểm của dị dạng mạch máu não
- Điều trị: Phẫu thuật mở truyền thống, xạ phẫu, phẫu thuật thắt mạch theo phương pháp xâm lấn tối thiểu
- Chăm sóc sau điều trị: Theo dõi và quản lý các biến chứng, phục hồi chức năng và tư vấn và hỗ trợ tâm lý

Thông tin liên hệ
Hồ Chí Minh:
- Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
- Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
- Mail: hcm@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
- Zalo: https://zalo.me/0978161825
Hà Nội:
- Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
- Hotline: 84 24 3676 2222
- Mail: hanoi@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Singapore:
- Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
- Hotline: 65 9838 1421 – 65 9834 7695
- Mail: vietnam@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Kết luận
Raffles Hospital hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về dị dạng mạch máu não từ nguyên nhân, triệu chứng đến phương pháp điều trị. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa của chúng tôi để được tư vấn cụ thể.