Có phải ai cũng bị trĩ?

Bệnh trĩ là một trong những vấn đề phổ biến về hậu môn – trực tràng mà nhiều người e ngại nhắc đến. Thực tế, có người cho rằng “ai rồi cũng bị trĩ”, trong khi một số khác lại hoàn toàn không gặp tình trạng này suốt đời. Vậy có phải ai cũng bị trĩ hay không? Raffles Hospital sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất của bệnh trĩ, các yếu tố nguy cơ, và làm thế nào để phòng tránh một cách chủ động.

Tìm hiểu về bệnh trĩ

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ (hay còn gọi là lòi dom) là tình trạng các đám rối tĩnh mạch ở hậu môn – trực tràng bị giãn và phồng lên, tạo thành búi trĩ. Nguyên nhân chính thường là do áp lực kéo dài lên vùng hậu môn khiến máu lưu thông kém, gây ứ đọng và phình giãn mạch.

Các loại trĩ thường gặp

Bệnh trĩ được phân thành 3 loại chính:

• Trĩ nội: Xuất hiện bên trong ống hậu môn, không nhìn thấy khi chưa sa ra ngoài.
• Trĩ ngoại: Hình thành ở phía ngoài rìa hậu môn, dễ nhìn và gây đau rát.
• Trĩ hỗn hợp: Là sự kết hợp của trĩ nội và trĩ ngoại.

Triệu chứng thường gặp

Người mắc bệnh trĩ thường có các biểu hiện điển hình như:

• Chảy máu khi đi đại tiện (ban đầu ít, về sau nhỏ giọt hoặc phun thành tia)
• Cảm giác đau rát, ngứa ngáy, khó chịu vùng hậu môn
• Sa búi trĩ ra ngoài, có thể tự co lại hoặc phải dùng tay đẩy vào
• Cảm giác nặng, vướng ở hậu môn, đi đại tiện không thoải mái

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh trĩ bao gồm:

• Táo bón kéo dài hoặc tiêu chảy mạn tính
• Ngồi lâu, đứng lâu, ít vận động
• Thói quen rặn mạnh khi đi tiêu
• Phụ nữ mang thai, sinh thường nhiều lần
• Chế độ ăn ít chất xơ, uống ít nước
• Béo phì, lười vận động
• Di truyền

Bệnh trĩ có thực sự phổ biến?

Câu trả lời là: CÓ. Bệnh trĩ hiện là một trong những bệnh lý phổ biến nhất liên quan đến hậu môn – trực tràng. Dù ít được nhắc đến do yếu tố tế nhị, nhưng theo thống kê y tế, tỷ lệ người từng mắc trĩ ít nhất một lần trong đời là rất cao – đặc biệt ở người trưởng thành.

Thống kê cho thấy mức độ phổ biến đáng lo ngại

• Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 40–50% dân số toàn cầu từng gặp vấn đề liên quan đến bệnh trĩ.
• Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 20–30% người trưởng thành đang mắc bệnh trĩ ở các mức độ khác nhau.
• Đặc biệt, bệnh ngày càng trẻ hóa do lối sống hiện đại ít vận động, thói quen ăn uống thiếu khoa học và áp lực công việc.

Vì sao bệnh trĩ phổ biến?

Có nhiều yếu tố làm bệnh trĩ trở nên phổ biến hơn trong xã hội ngày nay:

• Thói quen ngồi lâu, đứng lâu: Dân văn phòng, tài xế, thợ làm tóc, công nhân may… là những đối tượng dễ bị trĩ do ít vận động, tăng áp lực lên vùng hậu môn.
• Chế độ ăn nghèo chất xơ: Ăn nhiều đồ chiên rán, ít rau xanh, uống ít nước gây táo bón kéo dài – nguyên nhân trực tiếp gây trĩ.
• Mang thai và sinh nở: Phụ nữ sau sinh có tỷ lệ mắc trĩ cao do áp lực vùng chậu tăng đột ngột.
• Thói quen đi vệ sinh không đúng cách: Rặn mạnh, ngồi lâu trong nhà vệ sinh, nhịn đi tiêu… đều là tác nhân âm thầm khiến búi trĩ hình thành.
• Căng thẳng, béo phì, ít tập thể dục cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Có phải ai cũng sẽ bị trĩ? Sự thật khoa học

Nhiều người thắc mắc liệu có phải ai cũng bị trĩ. Tuy nhiên, sự thật khoa học là: không phải ai cũng bị trĩ, nhưng ai cũng có nguy cơ mắc bệnh nếu không chăm sóc đúng cách. Việc bệnh có xảy ra hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: lối sống, chế độ dinh dưỡng, cơ địa và các bệnh lý nền.

Ai cũng có đám rối tĩnh mạch – nhưng không phải ai cũng bị trĩ

Trong cơ thể người, đám rối tĩnh mạch hậu môn – trực tràng là cấu trúc sinh lý bình thường, giúp kiểm soát việc đi tiêu. Tuy nhiên, khi các tĩnh mạch này bị giãn quá mức, ứ máu, chịu áp lực kéo dài, chúng sẽ phình to và tạo thành búi trĩ – đây chính là lúc bệnh trĩ hình thành.

Nói cách khác: Ai cũng có tĩnh mạch hậu môn nhưng chỉ khi những tĩnh mạch này bị tổn thương – bạn mới bị trĩ

Những yếu tố khiến bạn dễ mắc trĩ hơn người khác

Không phải do tuổi tác hay giới tính mà do thói quen sống và sinh hoạt quyết định nguy cơ mắc bệnh trĩ. Một số yếu tố nguy cơ phổ biến bao gồm:

• Táo bón kéo dài hoặc tiêu chảy mạn tính
• Ngồi lâu, đứng lâu, ít vận động (dân văn phòng, lái xe, công nhân)
• Rặn mạnh khi đi tiêu, nhịn đại tiện, ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh
• Ăn ít chất xơ, uống không đủ nước, ăn cay nóng, uống rượu bia thường xuyên
• Phụ nữ mang thai, sau sinh do tăng áp lực vùng chậu
• Người béo phì, người lớn tuổi, người mắc bệnh gan, xơ gan…

Có những người suốt đời không bị trĩ – vì sao?

Một số người duy trì được hậu môn – trực tràng khỏe mạnh suốt đời là nhờ:

• Ăn uống điều độ, giàu chất xơ
• Uống đủ nước mỗi ngày
• Tập thể dục đều đặn, hạn chế ngồi lâu
• Đi tiêu đúng giờ, không rặn mạnh
• Kiểm soát tốt cân nặng và bệnh lý nền

Như vậy, quan điểm có phải ai cũng bị trĩ là một quan điểm sai lầm. Trĩ không phải là “số mệnh” – mà là kết quả của lối sống. Việc phòng ngừa bệnh trĩ hoàn toàn có thể thực hiện được nếu bạn chủ động thay đổi từ hôm nay.

Những ai dễ bị bệnh trĩ?

Sau khi tìm hiểu được quan điểm có phải ai cũng bị trĩ là quan điểm sai lầm thì hãy cùng Raffles Hospital tìm hiểu đối tượng có nguy cơ mắc bệnh. Nhận biết sớm nguy cơ giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Người thường xuyên bị táo bón hoặc tiêu chảy

Tình trạng táo bón kéo dài khiến người bệnh phải rặn mạnh khi đi tiêu, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn. Ngược lại, tiêu chảy mạn tính cũng gây kích ứng vùng trực tràng, làm tĩnh mạch dễ viêm, giãn và hình thành búi trĩ.

Người ngồi lâu hoặc đứng lâu trong thời gian dài

Những người làm việc văn phòng, tài xế, công nhân đứng máy… thường xuyên phải ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu khiến tuần hoàn máu ở vùng hậu môn bị ứ trệ, tăng nguy cơ bị trĩ.

Phụ nữ mang thai và sau sinh

Phụ nữ mang thai có áp lực ổ bụng tăng lên đáng kể, đặc biệt ở những tháng cuối thai kỳ. Sau sinh, đặc biệt sinh thường, nguy cơ bị trĩ càng cao hơn do yếu tố nội tiết và rối loạn tiêu hóa, táo bón sau sinh.

Người lớn tuổi

Theo thời gian, thành tĩnh mạch hậu môn trở nên yếu và kém đàn hồi, làm tăng nguy cơ hình thành búi trĩ. Bên cạnh đó, người cao tuổi còn thường xuyên bị táo bón, kém vận động – đều là những yếu tố nguy cơ.

Người thừa cân, béo phì

Cân nặng dư thừa làm tăng áp lực ổ bụng lên vùng chậu – hậu môn, ảnh hưởng đến lưu thông máu tĩnh mạch. Đồng thời, người béo phì cũng có xu hướng lười vận động và dễ mắc các rối loạn tiêu hóa.

Người có thói quen đi vệ sinh không khoa học

Việc rặn mạnh, ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh (đọc báo, dùng điện thoại), hoặc nhịn đại tiện… là những thói quen tưởng chừng vô hại nhưng lại âm thầm gây tổn thương và hình thành búi trĩ.

Người có bệnh lý nền ảnh hưởng đến vùng bụng hoặc gan

Các bệnh như xơ gan, suy gan, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, khối u vùng chậu, bệnh lý tiêu hóa mạn tính… cũng làm tăng áp lực lưu thông máu tại vùng hậu môn – trực tràng, từ đó dễ gây ra bệnh trĩ.

Làm sao để không bị trĩ? 

Tin vui là bệnh trĩ hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu bạn chủ động điều chỉnh lối sống từ sớm. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp bạn bảo vệ sức khỏe hậu môn – trực tràng một cách bền vững.

Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ

Chất xơ giúp làm mềm phân, thúc đẩy nhu động ruột, phòng ngừa táo bón – nguyên nhân hàng đầu gây bệnh trĩ. Hãy bổ sung các thực phẩm như:

• Rau xanh (mồng tơi, rau ngót, rau dền, cải bó xôi…)
• Trái cây tươi (đu đủ, chuối, cam, lê, bưởi)
• Ngũ cốc nguyên cám, các loại đậu, khoai lang
• Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn

Duy trì thói quen đi đại tiện đúng cách

• Đi vệ sinh đúng giờ, không nhịn khi có nhu cầu
• Không rặn mạnh, không ngồi lâu trong nhà vệ sinh
• Không mang điện thoại, đọc báo trong lúc đi tiêu
• Tập thói quen đi tiêu mỗi ngày vào một thời điểm cố định

Vận động đều đặn, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu

• Tránh ngồi làm việc một chỗ quá lâu, nên đứng dậy đi lại sau mỗi 45–60 phút
• Tăng cường vận động như: đi bộ, yoga, bơi lội, đạp xe
• Tránh nâng vật nặng thường xuyên – vì làm tăng áp lực ổ bụng

Kiểm soát cân nặng hợp lý

Béo phì làm tăng áp lực vùng bụng – hậu môn, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu. Giữ cân nặng ổn định là cách giảm thiểu nguy cơ mắc trĩ và nhiều bệnh lý khác.

Giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc

Stress kéo dài ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và làm rối loạn nhu động ruột. Hãy ngủ đủ 7–8 giờ mỗi đêm, thư giãn tinh thần và cân bằng giữa công việc – nghỉ ngơi.

Theo dõi sức khỏe tiêu hóa định kỳ

Nếu bạn thường xuyên bị táo bón, tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng – nên đi khám chuyên khoa tiêu hóa để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Chẩn đoán và điều trị trĩ

Việc chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời bệnh trĩ sẽ giúp hạn chế biến chứng, cải thiện chất lượng sống và tránh được các can thiệp phẫu thuật không cần thiết. Tùy theo mức độ và loại trĩ, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Chẩn đoán bệnh trĩ như thế nào?

Để chẩn đoán chính xác bệnh trĩ, bác sĩ sẽ thực hiện:

Khám lâm sàng:

• Hỏi bệnh sử: tình trạng đại tiện, táo bón, chảy máu, đau rát hậu môn…
• Khám hậu môn bằng mắt thường và thăm khám trực tiếp để đánh giá mức độ sa trĩ (nếu có).

Nội soi hậu môn – trực tràng:

Được chỉ định khi cần xác định rõ vị trí và loại trĩ (trĩ nội, trĩ ngoại, trĩ hỗn hợp), loại trừ các bệnh lý khác như polyp, nứt hậu môn, ung thư trực tràng…

Các xét nghiệm bổ trợ (nếu cần):

• Xét nghiệm máu (trong trường hợp mất máu nhiều)
• Xét nghiệm phân, soi đại tràng nếu có dấu hiệu bất thường khác

Các phương pháp điều trị trĩ phổ biến

Việc điều trị trĩ sẽ được cá nhân hóa tùy theo cấp độ trĩ (I đến IV) và tình trạng sức khỏe người bệnh. Các phương pháp bao gồm:

Điều trị nội khoa (không phẫu thuật):

Áp dụng cho trĩ độ nhẹ (độ I, II):

• Thuốc uống và thuốc bôi: giúp giảm đau, chống viêm, làm co búi trĩ
• Thuốc đặt hậu môn: giúp bảo vệ niêm mạc, cải thiện lưu thông máu
• Kết hợp thay đổi lối sống: ăn nhiều chất xơ, uống nước, vận động thường xuyên

Thủ thuật điều trị không xâm lấn:

Phù hợp với trĩ độ II – III:

• Thắt búi trĩ bằng vòng cao su
• Chích xơ búi trĩ
• Đốt trĩ bằng laser, điện cao tần hoặc hồng ngoại

Các thủ thuật này thường thực hiện ngoại trú, ít đau, hồi phục nhanh.

Phẫu thuật cắt trĩ:

Áp dụng cho trĩ nặng (độ III – IV) hoặc khi điều trị nội khoa thất bại:

• Phẫu thuật Milligan-Morgan hoặc Ferguson: cắt bỏ búi trĩ hoàn toàn
• Phẫu thuật Longo (PPH): sử dụng máy khâu vòng, ít đau và phục hồi nhanh hơn
• Kỹ thuật HCPT (nhiệt điện cao tần): ít xâm lấn, ít chảy máu, thời gian nằm viện ngắn

Khám và điều trị bệnh trĩ hiệu quả cùng Raffles Hospital

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng nghi ngờ bệnh trĩ như: chảy máu khi đi tiêu, đau rát hậu môn, sa búi trĩ… đừng trì hoãn thăm khám. Việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi những bất tiện trong sinh hoạt và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Raffles Hospital – hệ thống bệnh viện quốc tế với tiêu chuẩn Singapore, là địa chỉ uy tín trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý hậu môn – trực tràng, trong đó có bệnh trĩ.

Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng giàu kinh nghiệm

Các bác sĩ tại Raffles là chuyên gia hàng đầu, được đào tạo bài bản tại Singapore, có nhiều năm kinh nghiệm điều trị bệnh trĩ từ mức độ nhẹ đến nặng.

Hệ thống máy móc hiện đại, chẩn đoán chính xác

• Nội soi ống tiêu hóa với độ phân giải cao
• Thiết bị siêu âm – chụp cắt lớp hỗ trợ đánh giá chính xác tình trạng bệnh
• Quy trình thăm khám khép kín, riêng tư, tối ưu cho bệnh lý nhạy cảm

Phác đồ điều trị cá nhân hóa – đa dạng lựa chọn

• Từ điều trị nội khoa, thủ thuật ít xâm lấn (thắt trĩ, chích xơ)
• Đến phẫu thuật hiện đại (PPH, HCPT) – ít đau, nhanh hồi phục
• Điều trị kết hợp cùng chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ tiêu hóa giúp phòng ngừa tái phát

Dịch vụ chăm sóc hậu phẫu toàn diện

• Chăm sóc hậu môn – trực tràng sau điều trị chuẩn y khoa
• Hướng dẫn chế độ ăn uống, sinh hoạt đúng cách để rút ngắn thời gian hồi phục

Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe từ hôm nay

Bệnh trĩ là vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị triệt để nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Đừng ngại ngùng, hãy để Raffles Hospital đồng hành cùng bạn trên hành trình lấy lại sự tự tin và thoải mái trong cuộc sống.

Đặt lịch khám chuyên khoa hậu môn – trực tràng tại Raffles Hospital ngay hôm nay để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Kết luận

Hy vọng Raffles Hospital đã giải đáp được thắc mắc có phải ai cũng bị trĩ cho bạn. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa là chìa khóa giúp bạn tránh xa bệnh lý khó chịu này. Hãy bắt đầu từ những thói quen đơn giản như ăn uống giàu chất xơ, vận động đều đặn và lắng nghe cơ thể – đó là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe vùng hậu môn – trực tràng về lâu dài.