Có bao nhiêu loại bệnh thận?

Mặc dù tất cả đều liên quan đến cơ quan quan trọng đảm nhận chức năng lọc máu và duy trì cân bằng nội môi của cơ thể, nhưng bệnh thận không phải là một thể bệnh duy nhất. Trên thực tế, có rất nhiều dạng bệnh thận khác nhau, mỗi loại có thể ảnh hưởng đến cấu trúc, chức năng của thận theo những cách riêng biệt, đòi hỏi phương pháp chẩn đoán và điều trị phù hợp. Việc hiểu rõ các loại bệnh thận phổ biến sẽ giúp chúng ta nhận biết sớm các dấu hiệu, chủ động phòng ngừa và tiếp cận điều trị hiệu quả hơn khi cần thiết.

Có bao nhiêu loại bệnh thận

Không có một con số cố định về số lượng các loại bệnh thận. Bệnh thận là một nhóm các tình trạng y tế đa dạng ảnh hưởng đến chức năng và cấu trúc của thận. Chúng có thể được phân loại dựa trên nhiều yếu tố khác nhau như nguyên nhân gây bệnh, phần cấu trúc của thận bị ảnh hưởng, mức độ tổn thương, hoặc thời gian tiến triển.

Phân loại bệnh thận

Bệnh thận thường được phân loại theo các cách chính sau:

• Theo thời gian tiến triển: Đây là cách phân loại cơ bản nhất, chia bệnh thận thành cấp tính và mạn tính.
• Theo nguyên nhân gây bệnh: Ví dụ: bệnh thận do đái tháo đường, bệnh thận do tăng huyết áp, bệnh thận do thuốc, bệnh thận tự miễn, bệnh thận do nhiễm trùng, bệnh thận di truyền…
• Theo cấu trúc thận bị ảnh hưởng: Thận bao gồm nhiều bộ phận nhỏ như cầu thận, ống thận, mô kẽ và mạch máu. Bệnh có thể ảnh hưởng chủ yếu đến một hoặc nhiều cấu trúc này.

Các loại bệnh thận phổ biến

Dựa trên các cách phân loại trên, dưới đây là một số loại bệnh thận phổ biến mà mọi người thường gặp:

• Bệnh thận mạn tính (CKD – Chronic Kidney Disease): Đây là tình trạng suy giảm chức năng thận kéo dài và thường không hồi phục. Bệnh tiến triển qua nhiều giai đoạn và có thể dẫn đến suy thận giai đoạn cuối. Nguyên nhân phổ biến nhất là đái tháo đường và tăng huyết áp.
• Suy thận cấp (AKI – Acute Kidney Injury): Tình trạng chức năng thận đột ngột suy giảm trong vài giờ hoặc vài ngày. Nguyên nhân có thể do mất nước nặng, tắc nghẽn đường tiểu, thuốc, nhiễm trùng nặng hoặc giảm lưu lượng máu đến thận. Nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, chức năng thận có thể phục hồi một phần hoặc hoàn toàn.
• Viêm cầu thận (Glomerulonephritis): Nhóm bệnh gây viêm các tiểu cầu thận – bộ phận lọc máu chính của thận. Nguyên nhân có thể do nhiễm trùng (liên cầu khuẩn sau viêm họng), bệnh tự miễn (Lupus ban đỏ), hoặc không rõ nguyên nhân. Có thể là cấp tính hoặc mạn tính.
• Bệnh thận do đái tháo đường (Diabetic Nephropathy): Biến chứng thận do đường huyết cao kéo dài ở người bệnh đái tháo đường. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thận mạn tính và suy thận giai đoạn cuối.
• Bệnh thận do tăng huyết áp (Hypertensive Nephropathy): Tăng huyết áp kéo dài không kiểm soát có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, dẫn đến suy giảm chức năng thận theo thời gian.
• Bệnh thận đa nang (PKD – Polycystic Kidney Disease): Bệnh di truyền đặc trưng bởi sự phát triển của nhiều nang chứa dịch trong thận, làm tăng kích thước thận và dần phá hủy mô thận khỏe mạnh, gây suy giảm chức năng thận.
• Sỏi thận (Kidney Stones): Sự hình thành các tinh thể khoáng chất cứng trong thận. Sỏi có thể gây đau, tắc nghẽn đường tiết niệu, nhiễm trùng và nếu không được xử lý có thể gây tổn thương thận.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI – Urinary Tract Infection): Nhiễm trùng có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của hệ tiết niệu. Nếu nhiễm trùng lan đến thận (viêm đài bể thận), nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
• Viêm thận kẽ (Interstitial Nephritis): Viêm mô kẽ và ống thận, thường do phản ứng với một số loại thuốc, nhiễm trùng hoặc bệnh tự miễn.

Tại sao việc phân loại và chẩn đoán đúng loại bệnh thận lại quan trọng

Việc xác định chính xác loại bệnh thận là vô cùng quan trọng bởi vì mỗi loại có thể có cơ chế bệnh sinh, triệu chứng, tiên lượng và phác đồ điều trị khác nhau. Một chẩn đoán đúng giúp bác sĩ đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp nhất, làm chậm sự tiến triển của bệnh, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tóm lại, bệnh thận là một nhóm bệnh đa dạng chứ không phải chỉ có một dạng duy nhất. Chúng được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, phản ánh sự phức tạp trong cách thận có thể bị tổn thương. Từ suy thận cấp đến mạn tính, từ viêm cầu thận đến bệnh thận do đái tháo đường, mỗi loại đều đòi hỏi sự hiểu biết cụ thể. Việc nắm bắt các loại bệnh thận phổ biến giúp chúng ta nhận thức được nguy cơ và tầm quan trọng của việc thăm khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là khi có các yếu tố nguy cơ như đái tháo đường, tăng huyết áp, hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh thận. Nếu nghi ngờ có vấn đề về thận, việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa là bước quan trọng nhất để được chẩn đoán chính xác và tư vấn về phương pháp quản lý bệnh hiệu quả.