GÓI KHÁM DỊCH VỤTổng quan về bệnh Cận thị
Cận thị (myopia) là một tật khúc xạ phổ biến khiến người bệnh nhìn rõ các vật gần nhưng mờ khi nhìn xa. Đây là tình trạng mắt không thể tập trung ánh sáng đúng vào võng mạc, thường do nhãn cầu quá dài hoặc giác mạc cong quá mức. Cận thị ảnh hưởng đến hàng tỷ người trên thế giới, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Võng mạc đóng vai trò như “màn hình” tiếp nhận hình ảnh, trong khi giác mạc và thủy tinh thể điều chỉnh tiêu cự. Khi bị cận thị, ánh sáng tập trung trước võng mạc thay vì trên đó, gây mờ hình ảnh. Nếu không được điều chỉnh, cận thị nặng có thể dẫn đến biến chứng như bong võng mạc hoặc thoái hóa mắt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.
Nguyên nhân gây bệnh Cận thị
Cận thị xảy ra do sự bất thường trong cấu trúc mắt hoặc yếu tố môi trường tác động lên quá trình phát triển thị giác. Cơ chế chính liên quan đến sự kéo dài nhãn cầu hoặc độ cong giác mạc bất thường.
- Di truyền: Cha mẹ cận thị làm tăng nguy cơ ở con cái.
- Lối sống: Đọc sách, dùng điện thoại quá nhiều, ít hoạt động ngoài trời.
- Phát triển nhanh: Trẻ em trong giai đoạn dậy thì dễ bị cận.
- Bệnh lý: Hiếm gặp, như giác mạc phẳng hoặc đục thủy tinh thể.
- Môi trường: Ánh sáng yếu, học tập căng thẳng.
Cơ chế đơn giản: Nhãn cầu dài hơn bình thường khiến ánh sáng không hội tụ đúng, làm hình ảnh mờ khi nhìn xa.
Triệu chứng của bệnh Cận thị
Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Mờ khi nhìn xa (biển báo, TV).
- Nheo mắt để nhìn rõ hơn.
- Nhức đầu, mỏi mắt sau khi tập trung lâu.
- Khó nhìn trong bóng tối.
Theo mức độ:
- Nhẹ: Dưới 3 độ, chỉ mờ nhẹ khi nhìn xa.
- Vừa: 3-6 độ, khó khăn rõ rệt, cần kính thường xuyên.
- Nặng: Trên 6 độ, nguy cơ biến chứng cao.
Trường hợp đặc biệt: Cận thị thoái triển ở người già do lão hóa thủy tinh thể, làm giảm độ cận tạm thời.
Đường lây truyền bệnh Cận thị
Cận thị không lây nhiễm từ người sang người. Đây là tật khúc xạ liên quan đến yếu tố di truyền và môi trường, không phải bệnh truyền nhiễm.
Các biến chứng bệnh Cận thị
Cận thị nặng hoặc không được điều chỉnh có thể gây:
- Bong võng mạc: Nhãn cầu dài làm võng mạc mỏng, dễ rách.
- Thoái hóa võng mạc: Giảm thị lực vĩnh viễn.
- Tăng nhãn áp: Áp lực mắt tăng, nguy cơ mù.
- Đục thủy tinh thể sớm: Liên quan đến cận thị nặng.
Đối tượng nguy cơ mắc bệnh Cận thị
Trẻ em từ 6-18 tuổi là nhóm dễ mắc nhất do mắt đang phát triển. Người lớn làm việc văn phòng cũng có nguy cơ cao. Các yếu tố nguy cơ:
- Bệnh nền: Hiếm, như hội chứng Marfan.
- Lối sống: Nhìn gần liên tục (máy tính, sách).
- Di truyền: Gia đình có người cận nặng.
Phòng ngừa bệnh Cận thị
Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
- Cho mắt nghỉ sau 20-30 phút làm việc gần.
- Tăng thời gian ngoài trời, tiếp xúc ánh sáng tự nhiên.
- Đeo kính đúng độ nếu đã cận.
- Ăn thực phẩm giàu vitamin A (cà rốt, rau xanh).
Chẩn đoán bệnh Cận thị
Các phương pháp chẩn đoán:
- Đo thị lực: Dùng bảng chữ cái hoặc ký hiệu.
- Khúc xạ kế: Xác định độ cận chính xác.
- Soi đáy mắt: Kiểm tra biến chứng võng mạc.
Đo thị lực là bước cơ bản, kết hợp khúc xạ kế để đưa ra đơn kính phù hợp.
Điều trị bệnh Cận thị
Phương pháp điều trị chủ yếu là điều chỉnh thị lực:
- Kính cận: Cách đơn giản, phổ biến nhất.
- Kính áp tròng: Thẩm mỹ, tiện lợi hơn kính thường.
- Phẫu thuật: LASIK, PRK để chỉnh hình giác mạc.
Lối sống hỗ trợ: Giữ khoảng cách 30-40 cm khi đọc, tránh ánh sáng chói. Người cận nặng cần khám mắt định kỳ để phát hiện biến chứng.
So sánh với bệnh lý tương tự
Các bệnh lý tương tự:
- Viễn thị.
- Loạn thị.
- Lão thị.
| Tiêu chí | Cận thị | Viễn thị | Loạn thị |
|---|---|---|---|
| Định nghĩa | Mờ xa, rõ gần | Mờ gần, rõ xa | Mờ cả gần và xa |
| Triệu chứng | Nheo mắt, mờ xa | Mỏi mắt, mờ gần | Hình ảnh méo, nhức |
| Nguyên nhân | Nhãn cầu dài | Nhãn cầu ngắn | Giác mạc không đều |
| Tiến triển | Tăng ở tuổi trẻ | Ổn định, tăng tuổi già | Ổn định hoặc kết hợp |
| Điều trị | Kính lõm, LASIK | Kính lồi | Kính trụ, phẫu thuật |
Mọi người cũng hỏi
Cận thị có chữa khỏi không?
Cận thị không chữa khỏi hoàn toàn bằng cách tự nhiên, nhưng phẫu thuật LASIK hoặc PRK có thể loại bỏ nhu cầu đeo kính. Tuy nhiên, biến chứng như bong võng mạc vẫn cần theo dõi, đặc biệt ở người cận nặng.
Cận thị có tăng độ không?
Có, cận thị thường tăng độ ở trẻ em và thanh thiếu niên do mắt phát triển. Sau 20-25 tuổi, độ cận thường ổn định. Thói quen nhìn gần quá lâu có thể làm tình trạng nặng thêm nếu không kiểm soát.
Làm sao ngăn cận thị nặng thêm?
Giữ khoảng cách khi đọc, nghỉ mắt định kỳ, ra ngoài nhiều hơn và đeo kính đúng độ giúp ngăn cận thị tiến triển. Trẻ em nên được khám mắt thường xuyên để điều chỉnh kịp thời.
Cận thị có di truyền không?
Có, cận thị mang yếu tố di truyền mạnh. Nếu cả cha mẹ đều cận, con cái có nguy cơ cao hơn 50%. Tuy nhiên, môi trường như học tập và dùng thiết bị điện tử cũng góp phần lớn vào sự phát triển bệnh.
Phẫu thuật cận thị có an toàn không?
Phẫu thuật LASIK an toàn với tỷ lệ thành công trên 95%, nhưng có rủi ro như khô mắt hoặc tái cận nhẹ. Người bệnh cần khám kỹ trước khi quyết định và chọn cơ sở uy tín để đảm bảo kết quả tốt nhất.
Tài liệu tham khảo về Cận thị
- American Academy of Ophthalmology (AAO) – Myopia.
- World Health Organization (WHO) – Vision Impairment.
- Morgan, I. G., et al. (2018). Myopia: A Growing Global Problem. The Lancet.
