Bướu sợi tuyến vú

Bướu sợi tuyến vú là gì?

Bướu sợi tuyến vú là một loại u vú lành tính phổ biến nhất ở phụ nữ trẻ. Chúng được tạo thành từ các mô tuyến và mô sợi, có thể di chuyển tự do dưới da và thường không gây đau.

Bướu sợi tuyến vú thường không gây nguy hiểm và không làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, sự xuất hiện của bất kỳ khối u vú nào cũng cần được bác sĩ kiểm tra để loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân gây ra bướu sợi tuyến vú

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác gây ra bướu sợi tuyến vú vẫn chưa được biết đầy đủ, nhưng chúng được cho là có liên quan đến sự nhạy cảm bất thường của mô vú với hormone sinh sản, đặc biệt là estrogen.

Cơ chế

Cơ chế hình thành bướu sợi tuyến vú liên quan đến sự tăng sinh quá mức của các tế bào tuyến và mô liên kết trong tiểu thùy vú. Sự tăng sinh này có thể bị kích thích bởi sự thay đổi nồng độ hormone, dẫn đến sự phát triển của một khối u có ranh giới rõ ràng.

Triệu chứng của bướu sợi tuyến vú

Triệu chứng phổ biến

Triệu chứng phổ biến nhất của bướu sợi tuyến vú là sự xuất hiện của một khối u ở vú, có các đặc điểm sau:

• Khối u tròn hoặc bầu dục: Thường có hình dạng xác định rõ ràng.
• Bề mặt nhẵn, chắc: Khi chạm vào có cảm giác mịn màng và đàn hồi.
• Di động: Khối u có thể di chuyển dễ dàng dưới da khi sờ nắn.
• Không đau hoặc ít đau: Đa số bướu sợi tuyến vú không gây đau, nhưng một số phụ nữ có thể cảm thấy đau nhẹ, đặc biệt là trước kỳ kinh nguyệt.
• Kích thước thay đổi: Kích thước có thể thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, có xu hướng lớn hơn trước kỳ kinh và nhỏ hơn sau kỳ kinh.

Triệu chứng theo mức độ

Bướu sợi tuyến vú thường không phân loại theo mức độ nghiêm trọng vì chúng là khối u lành tính. Tuy nhiên, kích thước và số lượng bướu có thể khác nhau:

Các biến chứng của bướu sợi tuyến vú

Bướu sợi tuyến vú hiếm khi gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, một số biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

Lo lắng và căng thẳng

Sự xuất hiện của bất kỳ khối u nào ở vú đều có thể gây lo lắng cho phụ nữ, dẫn đến căng thẳng và sợ hãi về khả năng ung thư vú. Điều quan trọng là phải được bác sĩ chẩn đoán chính xác để giảm bớt lo lắng.

Tăng trưởng kích thước

Trong một số trường hợp, bướu sợi tuyến vú có thể tăng kích thước, đặc biệt là trong thai kỳ hoặc khi sử dụng liệu pháp hormone. Điều này có thể gây khó chịu hoặc biến dạng vú, mặc dù không phải là biến chứng nguy hiểm về mặt y tế.

Đối tượng nguy cơ mắc bướu sợi tuyến vú

Nhóm tuổi, giới tính dễ mắc bệnh (phổ biến)

• Phụ nữ trẻ: Bướu sợi tuyến vú phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi từ 15 đến 35.
• Nữ giới: Bướu sợi tuyến vú hầu như chỉ xảy ra ở nữ giới.

Nhóm yếu tố nguy cơ khác (hiếm hoặc ít phổ biến hơn)

• Tiền sử gia đình: Có tiền sử gia đình mắc bướu sợi tuyến vú có thể làm tăng nguy cơ.
• Sử dụng hormone ngoại sinh: Sử dụng liệu pháp hormone thay thế hoặc thuốc tránh thai có thể liên quan đến sự phát triển của bướu sợi tuyến vú ở một số phụ nữ.

Phòng ngừa bướu sợi tuyến vú

Không có biện pháp phòng ngừa cụ thể cho bướu sợi tuyến vú vì nguyên nhân chính xác vẫn chưa rõ. Tuy nhiên, việc duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện tầm soát vú định kỳ có thể giúp phát hiện sớm và quản lý bệnh hiệu quả:

Tự kiểm tra vú thường xuyên

Thực hiện tự kiểm tra vú hàng tháng để phát hiện sớm bất kỳ thay đổi hoặc khối u nào. Điều này giúp phụ nữ làm quen với cấu trúc vú bình thường của mình và dễ dàng nhận ra những bất thường.

Khám vú định kỳ bởi bác sĩ

Khám vú lâm sàng định kỳ bởi bác sĩ, đặc biệt là phụ nữ trên 40 tuổi nên chụp nhũ ảnh theo khuyến cáo của bác sĩ để tầm soát ung thư vú và các bệnh lý vú khác.

Chẩn đoán bướu sợi tuyến vú

Chẩn đoán bướu sợi tuyến vú thường bao gồm các phương pháp sau:

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ khám vú để đánh giá kích thước, hình dạng, độ di động và các đặc điểm khác của khối u.

Siêu âm vú

Siêu âm vú là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến để phân biệt bướu sợi tuyến vú với các loại u vú khác, đặc biệt là ở phụ nữ trẻ có mô vú đặc.

Chụp nhũ ảnh

Chụp nhũ ảnh thường được sử dụng cho phụ nữ trên 40 tuổi hoặc khi có yếu tố nguy cơ cao ung thư vú. Nó giúp phát hiện các vi vôi hóa và các dấu hiệu khác của ung thư vú, đồng thời cũng có thể giúp xác định bướu sợi tuyến vú.

Sinh thiết

Sinh thiết là phương pháp lấy mẫu mô từ khối u để xét nghiệm tế bào học. Sinh thiết thường được thực hiện khi kết quả khám lâm sàng hoặc chẩn đoán hình ảnh không điển hình hoặc để loại trừ ung thư vú. Có nhiều phương pháp sinh thiết như sinh thiết kim nhỏ, sinh thiết kim lõi hoặc sinh thiết có hỗ trợ hút chân không.

Điều trị bướu sợi tuyến vú

Phương pháp y khoa

• Theo dõi định kỳ: Đối với bướu sợi tuyến vú nhỏ, không gây triệu chứng và đã được chẩn đoán xác định là lành tính, phương pháp theo dõi định kỳ thường được khuyến nghị. Bác sĩ sẽ hẹn tái khám và siêu âm vú định kỳ để theo dõi kích thước và sự thay đổi của khối u.
• Phẫu thuật cắt bỏ: Phẫu thuật cắt bỏ bướu sợi tuyến vú có thể được chỉ định trong các trường hợp sau:
  • Bướu có kích thước lớn gây khó chịu hoặc biến dạng vú.
  • Bướu tăng kích thước nhanh chóng.
  • Kết quả chẩn đoán không chắc chắn và cần loại trừ ung thư.
  • Theo yêu cầu của bệnh nhân vì lo lắng hoặc muốn loại bỏ khối u.

  Có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau, từ phẫu thuật cắt bỏ mở đến các phương pháp xâm lấn tối thiểu như cắt bỏ bướu sợi tuyến vú bằng hút chân không (VABB).

• Cắt đốt bằng sóng cao tần (RFA) hoặc áp lạnh (Cryoablation): Đây là các phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu, sử dụng nhiệt hoặc lạnh để phá hủy khối u. Các phương pháp này có thể là lựa chọn thay thế phẫu thuật trong một số trường hợp.

Lối sống hỗ trợ

• Chế độ ăn uống cân bằng: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt.
• Tập thể dục thường xuyên: Vận động thể chất đều đặn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và có thể giúp cân bằng hormone.
• Giảm căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như yoga, thiền hoặc các hoạt động thư giãn khác.
• Hạn chế caffeine và methylxanthines: Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc giảm tiêu thụ caffeine và methylxanthines (có trong cà phê, trà, chocolate và nước ngọt) có thể giúp giảm triệu chứng đau vú và khó chịu liên quan đến bướu sợi tuyến vú ở một số phụ nữ.

Lưu ý khi điều trị

• Thảo luận kỹ với bác sĩ: Lựa chọn phương pháp điều trị nên được thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ để đảm bảo phù hợp với tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.
• Theo dõi sau điều trị: Sau khi điều trị, việc theo dõi định kỳ là cần thiết để đảm bảo không có tái phát hoặc phát triển các khối u mới.
• Không tự ý điều trị: Không nên tự ý điều trị bướu sợi tuyến vú bằng các phương pháp không có cơ sở khoa học hoặc truyền miệng.

So sánh với bệnh lý tương tự

Bệnh lý tương tự

• U nang vú: Là các túi chứa đầy chất lỏng trong vú, cũng là bệnh lý lành tính phổ biến ở vú.
• Thay đổi sợi bọc tuyến vú (Fibrocystic changes): Tình trạng vú có nhiều nang nhỏ và mô sợi, gây đau và khó chịu ở vú.
• U diệp thể (Phyllodes tumor): Một loại u vú ít gặp hơn, có thể lành tính hoặc ác tính, có đặc điểm phát triển nhanh hơn bướu sợi tuyến vú.

Phân biệt giữa các bệnh lý

Mọi người cũng hỏi

Bướu sợi tuyến vú có nguy hiểm không?

Bướu sợi tuyến vú thường là lành tính và không nguy hiểm. Chúng không phải là ung thư và không làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư vú. Tuy nhiên, bất kỳ khối u vú nào cũng cần được bác sĩ kiểm tra để đảm bảo chẩn đoán chính xác và loại trừ các tình trạng nghiêm trọng hơn.

Bướu sợi tuyến vú có tự hết không?

Một số bướu sợi tuyến vú có thể tự nhỏ lại hoặc biến mất theo thời gian, đặc biệt là ở phụ nữ trẻ. Tuy nhiên, đa số bướu sợi tuyến vú sẽ tồn tại và có thể thay đổi kích thước theo chu kỳ kinh nguyệt hoặc các thay đổi hormone khác. Việc theo dõi định kỳ là quan trọng để đảm bảo không có thay đổi đáng lo ngại.

Khi nào cần phẫu thuật bướu sợi tuyến vú?

Phẫu thuật cắt bỏ bướu sợi tuyến vú thường được cân nhắc khi khối u có kích thước lớn gây khó chịu, đau hoặc biến dạng vú, khi khối u tăng kích thước nhanh chóng, hoặc khi kết quả chẩn đoán không rõ ràng và cần loại trừ khả năng ung thư. Quyết định phẫu thuật sẽ được đưa ra dựa trên sự thảo luận giữa bác sĩ và bệnh nhân.

Bướu sợi tuyến vú có thể tái phát sau khi cắt bỏ không?

Sau khi phẫu thuật cắt bỏ, bướu sợi tuyến vú đã cắt bỏ sẽ không tái phát tại vị trí đó. Tuy nhiên, phụ nữ có thể phát triển bướu sợi tuyến vú mới ở các khu vực khác của vú trong tương lai, vì vậy việc tự kiểm tra vú và khám vú định kỳ vẫn rất quan trọng.

Bướu sợi tuyến vú có ảnh hưởng đến việc mang thai và cho con bú không?

Bướu sợi tuyến vú thường không ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Trong thai kỳ, kích thước bướu có thể tăng lên do sự thay đổi hormone, nhưng thường không gây ra vấn đề nghiêm trọng. Bướu sợi tuyến vú cũng thường không ảnh hưởng đến việc cho con bú, nhưng đôi khi có thể gây khó chịu nhẹ khi cho con bú.

Làm thế nào để phân biệt bướu sợi tuyến vú với ung thư vú?

Bướu sợi tuyến vú và ung thư vú có thể có một số triệu chứng tương tự, như sự xuất hiện của khối u ở vú. Tuy nhiên, bướu sợi tuyến vú thường có các đặc điểm lành tính như bề mặt nhẵn, di động và không đau, trong khi ung thư vú có thể có bề mặt không đều, cố định và có thể gây đau hoặc không đau. Để phân biệt chính xác, cần phải thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán như siêu âm, chụp nhũ ảnh và sinh thiết.

Tài liệu tham khảo về bướu sợi tuyến vú

• World Health Organization (WHO)
• National Institutes of Health (NIH)
• Mayo Clinic
• American Cancer Society (ACS)
• National Cancer Institute (NCI)