Bong tróc móng

Bong tróc móng là gì?

Bong tróc móng, hay còn gọi là onychoschizia, là tình trạng lớp móng tay hoặc móng chân bị tách rời hoặc bong ra khỏi nền móng. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều móng và gây ra các vấn đề về thẩm mỹ cũng như sự khó chịu. Bong tróc móng không phải là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể gây đau, đặc biệt nếu lớp móng bị bong sâu và chạm vào phần da nhạy cảm bên dưới.

Mặc dù bong tróc móng không đe dọa trực tiếp đến sức khỏe tổng thể, nhưng nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiềm ẩn như nhiễm trùng, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc các bệnh lý da liễu khác. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể kéo dài, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân gây ra bong tróc móng

Nguyên nhân

Bong tróc móng có thể do nhiều yếu tố gây ra, từ các tác động bên ngoài đến các vấn đề sức khỏe bên trong. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Tiếp xúc thường xuyên với nước và hóa chất: Việc ngâm tay trong nước quá lâu hoặc tiếp xúc thường xuyên với các chất tẩy rửa mạnh, xà phòng, dung môi và hóa chất có thể làm khô và yếu móng, dẫn đến bong tróc.
• Chấn thương: Các chấn thương nhỏ lặp đi lặp lại hoặc một chấn thương mạnh vào móng có thể làm tổn thương nền móng và gây ra tình trạng bong tróc. Điều này có thể xảy ra do va đập, kẹp tay, hoặc thậm chí là thói quen gõ máy tính quá mạnh.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc móng tay kém chất lượng: Việc sử dụng liên tục các loại sơn móng tay, chất tẩy sơn móng tay chứa acetone, hoặc móng tay giả có thể làm móng yếu đi và dễ bong tróc hơn.
• Nhiễm trùng nấm móng (Onychomycosis): Nấm móng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra nhiều vấn đề về móng, bao gồm cả bong tróc, dày lên, đổi màu và biến dạng móng.
• Bệnh vẩy nến: Vẩy nến là một bệnh tự miễn mãn tính có thể ảnh hưởng đến da và móng. Vẩy nến móng có thể gây ra các triệu chứng như rỗ móng, dày móng, đổi màu và bong tróc móng.
• Viêm da tiếp xúc: Viêm da tiếp xúc có thể xảy ra khi da và móng tiếp xúc với các chất gây kích ứng hoặc dị ứng, dẫn đến viêm nhiễm và bong tróc móng. Các chất gây dị ứng có thể bao gồm nước rửa chén, xà phòng, mỹ phẩm, hoặc thậm chí là các thành phần trong sơn móng tay.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Một số vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của móng. Thiếu hụt các chất dinh dưỡng như biotin, sắt, kẽm và protein có thể làm móng yếu và dễ gãy, bong tróc.
• Bệnh lý tuyến giáp: Các vấn đề về tuyến giáp, đặc biệt là suy giáp, có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả móng. Suy giáp có thể làm móng mọc chậm, khô, giòn và dễ bong tróc.

Cơ chế

Cơ chế chính dẫn đến bong tróc móng liên quan đến sự phá vỡ cấu trúc keratin của móng. Keratin là một loại protein cấu trúc chính tạo nên móng, tóc và da. Khi keratin bị tổn thương hoặc suy yếu, các lớp móng sẽ mất đi sự liên kết chặt chẽ, dẫn đến tình trạng tách lớp và bong tróc.

• Mất nước và lipid: Việc tiếp xúc thường xuyên với nước và hóa chất làm mất đi lớp lipid tự nhiên và độ ẩm của móng. Lớp lipid này có vai trò như một chất keo kết dính các tế bào keratin lại với nhau và bảo vệ móng khỏi bị khô và giòn. Khi lớp lipid bị mất, móng trở nên khô, dễ gãy và bong tróc.
• Tổn thương vật lý và hóa học: Chấn thương và hóa chất có thể trực tiếp làm tổn thương cấu trúc keratin của móng. Các tác động này có thể gây ra các vết nứt nhỏ hoặc phá vỡ các liên kết protein trong móng, làm suy yếu cấu trúc tổng thể và dẫn đến bong tróc.
• Rối loạn quá trình sừng hóa: Các bệnh lý như vẩy nến hoặc nhiễm nấm móng có thể gây rối loạn quá trình sừng hóa, quá trình sản xuất và phát triển của tế bào keratin. Rối loạn này dẫn đến việc tạo ra các tế bào móng bất thường, yếu và dễ bong tróc.
• Thiếu hụt dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa: Thiếu hụt dinh dưỡng và các bệnh lý nội tiết như suy giáp có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và cung cấp dưỡng chất cho móng. Điều này có thể làm chậm quá trình phát triển móng, làm suy yếu cấu trúc keratin và gây ra bong tróc.

Triệu chứng của bong tróc móng

Triệu chứng phổ biến

Triệu chứng chính của bong tróc móng là sự tách lớp của móng, thường bắt đầu từ mép tự do của móng và lan dần về phía gốc móng. Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm:

• Móng yếu và dễ gãy: Móng trở nên mỏng manh, dễ bị bẻ gãy hoặc sứt mẻ, đặc biệt ở phần mép móng.
• Bề mặt móng không đều: Móng có thể trở nên gồ ghề, xuất hiện các đường rãnh hoặc sọc ngang dọc trên bề mặt.
• Đổi màu móng: Móng có thể chuyển sang màu vàng, trắng đục hoặc xám, đặc biệt trong trường hợp nhiễm nấm móng.
• Đau và khó chịu: Trong một số trường hợp, bong tróc móng có thể gây đau, đặc biệt khi phần móng bị bong chạm vào da hoặc khi có nhiễm trùng kèm theo.
• Viêm quanh móng: Da xung quanh móng có thể bị đỏ, sưng, đau và viêm, đặc biệt nếu có nhiễm trùng thứ phát.

Triệu chứng theo mức độ

Mức độ nghiêm trọng của bong tróc móng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương. Bảng sau đây mô tả sự khác biệt về triệu chứng giữa các mức độ:

Trường hợp đặc biệt

• Bong tróc móng ở trẻ em: Bong tróc móng ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân tương tự như ở người lớn, nhưng cũng có thể liên quan đến các yếu tố khác như thói quen mút tay, cắn móng tay hoặc các bệnh lý da liễu ở trẻ em.
• Bong tróc móng do hóa trị: Một số loại thuốc hóa trị có thể gây ra các vấn đề về móng, bao gồm cả bong tróc. Tình trạng này thường là tạm thời và sẽ cải thiện sau khi kết thúc điều trị hóa trị.
• Bong tróc móng do bệnh lý toàn thân: Trong một số trường hợp hiếm gặp, bong tróc móng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý toàn thân nghiêm trọng hơn như bệnh lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng Raynaud hoặc bệnh thiếu máu.

Các biến chứng của bong tróc móng

Mặc dù bong tróc móng thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng, nhưng nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách, nó có thể dẫn đến một số vấn đề sau:

Nhiễm trùng thứ phát

Khi lớp móng bị bong tróc, nền móng và da xung quanh trở nên dễ bị tổn thương và nhiễm trùng bởi vi khuẩn hoặc nấm. Nhiễm trùng có thể gây đau, sưng, đỏ và mưng mủ quanh móng, cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc kháng nấm.

Đau và khó chịu kéo dài

Bong tróc móng có thể gây đau và khó chịu, đặc biệt khi móng bị bong sâu hoặc khi có áp lực lên móng. Điều này có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống.

Biến dạng móng vĩnh viễn

Trong một số trường hợp nghiêm trọng hoặc kéo dài, bong tróc móng có thể gây tổn thương đến nền móng, dẫn đến biến dạng móng vĩnh viễn. Móng có thể mọc không đều, dày lên hoặc có hình dạng bất thường.

Ảnh hưởng thẩm mỹ

Bong tróc móng có thể gây mất thẩm mỹ, khiến người bệnh cảm thấy tự ti và ngại giao tiếp. Điều này đặc biệt đúng khi tình trạng xảy ra ở móng tay, nơi dễ dàng bị chú ý.

Đối tượng nguy cơ mắc bong tróc móng

Nhóm tuổi, giới tính dễ mắc bệnh (phổ biến)

• Người lớn tuổi: Người lớn tuổi có nguy cơ mắc bong tróc móng cao hơn do móng trở nên khô và giòn hơn theo tuổi tác, cũng như các bệnh lý nền và sử dụng thuốc nhiều hơn.
• Phụ nữ: Phụ nữ có xu hướng chăm sóc móng tay nhiều hơn và thường xuyên sử dụng các sản phẩm làm đẹp móng, do đó có nguy cơ tiếp xúc với hóa chất và chấn thương móng cao hơn.

Nhóm yếu tố nguy cơ khác (hiếm hoặc ít phổ biến hơn)

• Người có bệnh lý da liễu: Những người mắc các bệnh da liễu như vẩy nến, viêm da cơ địa hoặc lichen phẳng có nguy cơ cao bị bong tróc móng.
• Người làm việc trong môi trường ẩm ướt hoặc tiếp xúc hóa chất: Nhân viên vệ sinh, thợ làm tóc, y tá, công nhân xây dựng và những người làm việc trong các ngành công nghiệp hóa chất có nguy cơ cao bị bong tróc móng do tiếp xúc thường xuyên với nước và hóa chất.
• Người có thói quen xấu về móng: Thói quen cắn móng tay, gõ móng tay hoặc sử dụng móng tay làm công cụ có thể gây chấn thương móng và dẫn đến bong tróc.
• Người thiếu hụt dinh dưỡng: Chế độ ăn uống thiếu cân bằng, thiếu vitamin và khoáng chất có thể làm móng yếu và dễ bong tróc.
• Người mắc bệnh lý tuyến giáp: Các vấn đề về tuyến giáp, đặc biệt là suy giáp, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của móng.

Phòng ngừa bong tróc móng

Phòng ngừa bong tróc móng tập trung vào việc bảo vệ móng khỏi các tác nhân gây hại và duy trì sức khỏe tổng thể của móng. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

Hạn chế tiếp xúc với nước và hóa chất

Khi làm việc nhà hoặc tiếp xúc với hóa chất, nên đeo găng tay bảo vệ để giảm thiểu tác động của nước và các chất tẩy rửa lên móng. Tránh ngâm tay trong nước quá lâu.

Chăm sóc móng tay đúng cách

Cắt tỉa móng tay thường xuyên và giữ cho móng không quá dài. Sử dụng dũa móng tay mềm để tạo hình móng và tránh làm tổn thương móng. Hạn chế sử dụng sơn móng tay và chất tẩy sơn móng tay chứa acetone. Nếu sử dụng, hãy chọn các sản phẩm dịu nhẹ và có chất dưỡng ẩm.

Dưỡng ẩm móng tay và da tay

Thường xuyên sử dụng kem dưỡng ẩm cho da tay và móng tay, đặc biệt sau khi rửa tay hoặc tiếp xúc với nước. Các sản phẩm chứa lanolin, glycerin hoặc dầu tự nhiên có thể giúp giữ ẩm và bảo vệ móng.

Chế độ ăn uống cân bằng

Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là biotin, sắt, kẽm và protein. Uống đủ nước để duy trì độ ẩm cho cơ thể và móng.

Tránh các thói quen xấu về móng

Từ bỏ thói quen cắn móng tay, gõ móng tay hoặc sử dụng móng tay làm công cụ. Điều này giúp tránh gây chấn thương và tổn thương móng.

Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn

Nếu có các bệnh lý da liễu, tuyến giáp hoặc các vấn đề sức khỏe khác, hãy điều trị kịp thời và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để ngăn ngừa các biến chứng ảnh hưởng đến móng.

Chẩn đoán bong tróc móng

Chẩn đoán bong tróc móng thường dựa trên việc khám lâm sàng và đánh giá các triệu chứng. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện thêm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây bệnh và loại trừ các bệnh lý khác.

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ kiểm tra móng tay và móng chân, đánh giá mức độ bong tróc, hình dạng, màu sắc và các triệu chứng khác. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về tiền sử bệnh, thói quen chăm sóc móng tay và các yếu tố nguy cơ có thể gây bệnh.

Xét nghiệm nấm móng

Nếu nghi ngờ bong tróc móng do nhiễm nấm, bác sĩ có thể lấy mẫu móng để xét nghiệm nấm. Xét nghiệm này giúp xác định loại nấm gây bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Xét nghiệm máu

Trong một số trường hợp, xét nghiệm máu có thể được chỉ định để kiểm tra các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như thiếu máu, bệnh lý tuyến giáp hoặc các rối loạn dinh dưỡng có thể gây ra bong tróc móng.

Sinh thiết móng

Sinh thiết móng là một thủ thuật hiếm khi được sử dụng, thường chỉ áp dụng khi có nghi ngờ các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư móng hoặc các bệnh da liễu phức tạp. Thủ thuật này bao gồm việc lấy một mẫu nhỏ mô móng để phân tích dưới kính hiển vi.

Điều trị bong tróc móng

Phương pháp y khoa

• Thuốc bôi tại chỗ: Đối với các trường hợp bong tróc móng nhẹ đến trung bình không do nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc bôi tại chỗ chứa corticosteroid hoặc urea. Các thuốc này giúp giảm viêm, dưỡng ẩm và cải thiện tình trạng móng.
• Thuốc kháng nấm: Nếu bong tróc móng do nhiễm nấm, cần sử dụng thuốc kháng nấm đường uống hoặc bôi tại chỗ theo chỉ định của bác sĩ. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng.
• Bổ sung biotin: Trong trường hợp bong tróc móng do thiếu hụt biotin, việc bổ sung biotin có thể giúp cải thiện sức khỏe của móng. Tuy nhiên, hiệu quả của biotin trong điều trị bong tróc móng vẫn còn đang được nghiên cứu và cần có thêm bằng chứng khoa học.
• Điều trị bệnh lý nền: Nếu bong tróc móng là triệu chứng của một bệnh lý nền như vẩy nến, bệnh tuyến giáp hoặc các rối loạn dinh dưỡng, việc điều trị bệnh lý nền là rất quan trọng để cải thiện tình trạng móng.

Lối sống hỗ trợ

• Giữ móng tay ngắn và khô: Cắt tỉa móng tay thường xuyên và giữ cho móng tay luôn khô ráo để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm thiểu tổn thương.
• Dưỡng ẩm móng tay thường xuyên: Sử dụng kem dưỡng ẩm hoặc dầu dưỡng móng tay hàng ngày, đặc biệt sau khi rửa tay hoặc tắm.
• Tránh hóa chất và chất tẩy rửa mạnh: Đeo găng tay khi làm việc nhà hoặc tiếp xúc với hóa chất. Sử dụng xà phòng và chất tẩy rửa dịu nhẹ.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất để cung cấp đủ dưỡng chất cho móng.

Lưu ý khi điều trị

• Kiên nhẫn: Móng tay mọc chậm, vì vậy cần kiên nhẫn trong quá trình điều trị bong tróc móng. Có thể mất vài tháng để thấy được sự cải thiện rõ rệt.
• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Sử dụng thuốc và thực hiện các biện pháp chăm sóc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi phương pháp điều trị.
• Theo dõi tình trạng móng: Theo dõi sự tiến triển của tình trạng bong tróc móng và báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như nhiễm trùng, đau nhức hoặc tình trạng không cải thiện sau một thời gian điều trị.

So sánh với bệnh lý tương tự

Bệnh lý tương tự

• Hội chứng móng vàng (Yellow Nail Syndrome): Hội chứng móng vàng là một tình trạng hiếm gặp, đặc trưng bởi móng tay và móng chân màu vàng, mọc chậm, dày lên và có thể bong tróc. Hội chứng này thường liên quan đến các vấn đề về hệ bạch huyết và hô hấp.
• Móng chẻ đôi (Onycholysis): Móng chẻ đôi là tình trạng móng bị tách ra khỏi nền móng, thường bắt đầu từ đầu móng và lan dần về phía gốc móng. Móng chẻ đôi có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm chấn thương, nhiễm trùng, bệnh vẩy nến và các bệnh lý toàn thân.
• Móng hõm hình thìa (Koilonychia): Móng hõm hình thìa là tình trạng móng tay lõm xuống ở giữa, tạo thành hình dạng giống như thìa. Tình trạng này thường liên quan đến thiếu máu thiếu sắt, bệnh tim mạch và các bệnh lý khác. Móng hõm hình thìa thường không gây bong tróc móng nhưng có thể làm móng yếu và dễ gãy.

Phân biệt giữa các bệnh lý

Mọi người cũng hỏi

Bong tróc móng tay có tự khỏi được không?

Bong tróc móng tay có thể tự khỏi nếu nguyên nhân gây ra là do các tác động bên ngoài nhẹ như tiếp xúc nước quá nhiều hoặc chấn thương nhỏ và bạn thực hiện các biện pháp chăm sóc móng tay đúng cách tại nhà. Tuy nhiên, nếu tình trạng bong tróc móng tay kéo dài, nghiêm trọng hơn hoặc có các triệu chứng nhiễm trùng, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trong trường hợp nguyên nhân là do các bệnh lý tiềm ẩn như nhiễm nấm, vẩy nến hoặc thiếu hụt dinh dưỡng, việc điều trị nguyên nhân gốc rễ là cần thiết để cải thiện tình trạng móng tay.

Bong tróc móng tay là thiếu chất gì?

Thiếu hụt một số chất dinh dưỡng có thể góp phần gây ra tình trạng bong tróc móng tay. Các chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe móng bao gồm biotin, sắt, kẽm và protein. Biotin là một loại vitamin B quan trọng cho sự phát triển của móng và tóc. Thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu, làm móng yếu và dễ gãy. Kẽm cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển tế bào và duy trì cấu trúc móng. Protein là thành phần cấu trúc chính của móng, vì vậy thiếu protein có thể làm móng yếu và dễ bong tróc. Tuy nhiên, bong tróc móng tay có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra chứ không chỉ do thiếu chất, do đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân chính xác.

Bong tróc móng tay phải làm sao?

Khi bị bong tróc móng tay, bạn nên thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà như giữ móng tay khô ráo, dưỡng ẩm móng tay thường xuyên bằng kem dưỡng ẩm hoặc dầu dưỡng móng, tránh tiếp xúc với hóa chất và chất tẩy rửa mạnh, và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc bôi hoặc thuốc uống tùy thuộc vào nguyên nhân gây bong tróc móng tay. Trong một số trường hợp, các biện pháp can thiệp y tế như chiếu tia laser hoặc phẫu thuật có thể được xem xét.

Cách trị bong tróc móng tay tại nhà?

Để trị bong tróc móng tay tại nhà, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau: Ngâm móng tay trong nước ấm pha chút muối hoặc giấm táo loãng trong khoảng 10-15 phút mỗi ngày để làm mềm và sạch móng. Sau khi ngâm, nhẹ nhàng lau khô và thoa kem dưỡng ẩm hoặc dầu dưỡng móng tay. Sử dụng các loại dầu tự nhiên như dầu dừa, dầu oliu hoặc dầu hạnh nhân để massage móng tay và da quanh móng hàng ngày. Uống đủ nước và ăn uống cân bằng, bổ sung các thực phẩm giàu biotin, sắt, kẽm và protein. Tránh sử dụng sơn móng tay và chất tẩy sơn móng tay chứa acetone quá thường xuyên. Đeo găng tay khi làm việc nhà hoặc tiếp xúc với hóa chất. Nếu các biện pháp tại nhà không hiệu quả, bạn nên tìm đến bác sĩ để được khám và điều trị chuyên khoa.

Bong da tay chân và móng tay bị bong tróc là bệnh gì?

Bong da tay chân và bong tróc móng tay có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau. Một số bệnh lý da liễu như viêm da tiếp xúc, vẩy nến, hoặc eczema có thể gây bong da và ảnh hưởng đến móng. Nhiễm nấm da và móng cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự. Ngoài ra, một số bệnh lý toàn thân như suy giáp, tiểu đường hoặc các rối loạn dinh dưỡng cũng có thể gây bong da và bong tróc móng. Để xác định chính xác nguyên nhân, bạn nên đi khám bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị thích hợp. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Bị bong tróc móng tay nên kiêng gì?

Khi bị bong tróc móng tay, bạn nên kiêng tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng và làm tổn thương móng. Hạn chế tiếp xúc với nước và hóa chất, đặc biệt là các chất tẩy rửa mạnh, xà phòng và dung môi. Tránh sử dụng sơn móng tay và chất tẩy sơn móng tay chứa acetone quá thường xuyên. Kiêng các thói quen xấu như cắn móng tay, gõ móng tay hoặc sử dụng móng tay làm công cụ. Tránh các loại thực phẩm có thể gây dị ứng hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm nếu có. Nên kiêng các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và đồ uống có cồn, thay vào đó, tập trung vào chế độ ăn uống lành mạnh, giàu dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình phục hồi móng.

Tài liệu tham khảo về bong tróc móng

• American Academy of Dermatology
• National Institutes of Health (NIH)
• Mayo Clinic
• World Health Organization (WHO)