Bệnh thần kinh ngoại biên: Cách điều trị

Bạn có thường xuyên cảm thấy tê bì, đau nhức hoặc yếu cơ ở tay chân? Đó có thể là dấu hiệu của bệnh thần kinh ngoại biên. Hãy cùng Raffles Hospital tìm hiểu chi tiết về căn bệnh này, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả qua bài viết dưới đây.

Bệnh thần kinh ngoại biên là gì?

Hệ thống thần kinh của chúng ta được chia thành hai phần: thần kinh trung ương (não bộ và tủy sống) và thần kinh ngoại biên. Thần kinh ngoại biên giống như một mạng lưới dây dẫn, truyền tín hiệu từ não bộ và tủy sống đến các cơ quan khác trong cơ thể, giúp chúng ta cảm nhận và vận động.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên xảy ra khi các dây thần kinh này bị tổn thương, gây ra các triệu chứng như tê bì, đau nhức, yếu cơ, thậm chí là rối loạn chức năng các cơ quan. Có nhiều dạng bệnh thần kinh ngoại biên khác nhau, tùy thuộc vào số lượng và vị trí dây thần kinh bị ảnh hưởng. Phổ biến nhất là bệnh lý đa dây thần kinh, ảnh hưởng đến nhiều dây thần kinh khắp cơ thể.

Triệu chứng của bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên xảy ra khi các dây thần kinh ngoại vi bị tổn thương, ảnh hưởng đến việc truyền tín hiệu giữa hệ thần kinh trung ương và các bộ phận khác của cơ thể. Triệu chứng của bệnh phụ thuộc vào loại dây thần kinh bị ảnh hưởng và có thể bao gồm:

Triệu chứng cảm giác

• Tê bì hoặc ngứa ran: Cảm giác tê hoặc như kim châm ở bàn tay, bàn chân, có thể lan lên cánh tay và chân.
• Đau nhói hoặc bỏng rát: Cảm giác đau như bị dao đâm hoặc bỏng rát ở các chi.
• Nhạy cảm quá mức: Đau khi chạm nhẹ hoặc khi tiếp xúc với nhiệt độ thay đổi.

Triệu chứng vận động

• Yếu cơ: Suy giảm sức mạnh cơ bắp, khó khăn trong việc cầm nắm hoặc di chuyển.
• Mất phối hợp và thăng bằng: Dễ té ngã, khó khăn trong việc duy trì thăng bằng.

Triệu chứng thần kinh tự chủ

• Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Huyết áp không ổn định: Chóng mặt hoặc ngất xỉu khi đứng dậy do tụt huyết áp.
• Rối loạn tiết mồ hôi: Đổ mồ hôi quá nhiều hoặc không đổ mồ hôi, ảnh hưởng đến khả năng điều hòa nhiệt độ cơ thể.
• Vấn đề về bàng quang và chức năng tình dục: Khó kiểm soát tiểu tiện, rối loạn cương dương ở nam giới hoặc khô âm đạo ở nữ giới.

Các triệu chứng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc tiến triển dần theo thời gian, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương dây thần kinh. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời là quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng

Nguyên nhân gây bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên là tình trạng tổn thương dây thần kinh, thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Các vấn đề sức khỏe có thể dẫn đến bệnh lý này bao gồm:

• Bệnh tự miễn dịch: Một số rối loạn như hội chứng Sjogren, lupus, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Guillain-Barré, viêm đa dây thần kinh khử men mãn tính và viêm mạch máu có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến các dây thần kinh ngoại biên.
• Bệnh tiểu đường: Gần một nửa số người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ gặp phải biến chứng thần kinh ngoại biên, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như loét chân hoặc phải cắt cụt chi.
• Nhiễm trùng: Một số bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn và virus như bệnh Lyme, zona, viêm gan B, viêm gan C, phong, bệnh bạch hầu, và HIV cũng có thể làm hỏng hệ thần kinh.
• Rối loạn di truyền: Các bệnh di truyền như Charcot-Marie-Tooth thường gây tổn thương dây thần kinh qua nhiều thế hệ.
• Khối u: Sự xuất hiện của các khối u, dù lành tính hay ác tính, có thể chèn ép dây thần kinh, dẫn đến tổn thương. Trong một số trường hợp, viêm đa dây thần kinh có thể liên quan đến hội chứng paraneoplastic – một phản ứng miễn dịch bất thường của cơ thể đối với ung thư.
• Rối loạn tủy xương: Những bệnh lý như gammopathy đơn dòng, u tủy, ung thư hạch bạch huyết hoặc amyloidosis đều có khả năng ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
• Các bệnh lý khác: Những vấn đề sức khỏe khác như bệnh thận, gan, hoặc các rối loạn mô liên kết cũng là yếu tố góp phần gây ra bệnh lý thần kinh ngoại biên.

Ngoài ra, bệnh còn có thể do những nguyên nhân khác như:

• Lạm dụng rượu lâu năm: Việc sử dụng rượu kéo dài có thể làm suy giảm chức năng thần kinh.
• Tiếp xúc với độc tố: Hóa chất công nghiệp hoặc kim loại nặng như chì, thủy ngân là các yếu tố nguy cơ cao.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị ung thư hoặc HIV/AIDS có thể làm hỏng dây thần kinh.
• Tổn thương dây thần kinh: Các chấn thương từ tai nạn, ngã, hoặc áp lực kéo dài do sử dụng nạng, bó bột hay các động tác lặp đi lặp lại đều có thể gây ra bệnh.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Các vitamin nhóm B (B1, B6, B12), vitamin E, và niacin đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe thần kinh, và sự thiếu hụt các chất này dễ dẫn đến tổn thương.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa thể xác định rõ ràng, được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên vô căn.

Các biến chứng của bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên (Peripheral Neuropathy) có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng thường gặp:

• Tổn thương da: Mất cảm giác do tổn thương thần kinh có thể khiến người bệnh không nhận biết được các vết thương nhỏ, dẫn đến loét hoặc nhiễm trùng. Đặc biệt, ở bệnh nhân tiểu đường, loét bàn chân có thể trở nên nghiêm trọng và khó lành.
• Té ngã và chấn thương: Yếu cơ và mất cảm giác có thể gây mất thăng bằng, tăng nguy cơ té ngã và chấn thương.
• Rối loạn chức năng tự động: Tổn thương thần kinh có thể ảnh hưởng đến các chức năng tự động của cơ thể như huyết áp, tiêu hóa và tiết mồ hôi. Điều này có thể dẫn đến hạ huyết áp khi thay đổi tư thế, rối loạn tiêu hóa và vấn đề về tiết mồ hôi.
• Rối loạn chức năng cơ quan: Trong một số trường hợp, bệnh lý thần kinh ngoại biên có thể ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng, gây ra các vấn đề như rối loạn nhịp tim, khó thở và rối loạn chức năng tiêu hóa.
• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Đau, tê và yếu cơ có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày, giảm chất lượng cuộc sống và gây trầm cảm.

Chẩn đoán bệnh thần kinh ngoại biên

Trước khi đưa ra chẩn đoán bệnh thần kinh ngoại biên, bác sĩ sẽ tiến hành thu thập thông tin về tiền sử bệnh và thực hiện kiểm tra lâm sàng để đánh giá tình trạng thần kinh của bệnh nhân. Sau khi hoàn tất việc kiểm tra thần kinh, tùy vào triệu chứng và kết quả thu được, bệnh nhân có thể được chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu để xác định loại rối loạn thần kinh ngoại biên. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Đo điện thần kinh – cơ: Xét nghiệm này giúp bác sĩ đánh giá sự truyền tín hiệu thần kinh đến cơ thể. Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ sẽ chèn một kim nhỏ vào cơ của bệnh nhân và yêu cầu họ vận động nhẹ nhàng. Các tín hiệu điện sẽ được đo qua kim để xác định liệu có tổn thương thần kinh, mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây tổn thương hay không.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ kiểm tra mức độ vitamin, đường huyết, và chức năng tuyến giáp của bệnh nhân. Tùy theo tình trạng và nguyên nhân nghi ngờ, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm để kiểm tra các chỉ số như: hàm lượng vitamin B12, folate, chức năng của gan, thận, tuyến giáp, đánh giá viêm mạch, mức đường huyết, các kháng thể liên quan đến thần kinh C, HIV/AIDS, viêm gan B và C, cũng như các xét nghiệm di truyền.
• Sinh thiết dây thần kinh: Thủ thuật này bao gồm việc lấy một mẫu mô thần kinh nhỏ để quan sát dưới kính hiển vi, giúp bác sĩ xác định tổn thương hoặc bệnh lý ở mức độ tế bào.
• Chọc dò tủy sống: Bác sĩ sẽ sử dụng các điện cực để phát xung điện qua da của bệnh nhân, nhằm kiểm tra khả năng truyền tín hiệu của các dây thần kinh. Phương pháp này giúp xác định các rối loạn trong hệ thống thần kinh trung ương.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI có thể được chỉ định để kiểm tra xem có bất kỳ sự chèn ép nào lên dây thần kinh, như đĩa đệm thoát vị hoặc khối u, gây ra các triệu chứng của bệnh thần kinh ngoại biên hay không.

Các phương pháp điều trị bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên (Peripheral Neuropathy) là tình trạng tổn thương các dây thần kinh ngoại biên, dẫn đến các triệu chứng như tê, đau, yếu cơ và mất cảm giác ở tay, chân. Việc điều trị bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra và mức độ nghiêm trọng của tổn thương thần kinh. Dưới đây là các phương pháp điều trị thường được áp dụng:

Điều trị nguyên nhân cơ bản

• Kiểm soát bệnh tiểu đường: Nếu bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường, việc kiểm soát lượng đường trong máu là rất quan trọng để ngăn ngừa tổn thương thần kinh thêm.
• Ngừng sử dụng rượu: Nếu lạm dụng rượu là nguyên nhân, việc ngừng uống rượu sẽ giúp cải thiện tình trạng.
• Điều chỉnh thuốc: Nếu thuốc đang sử dụng gây ra tổn thương thần kinh, bác sĩ có thể thay đổi loại thuốc hoặc điều chỉnh liều lượng.
• Bổ sung vitamin: Trong trường hợp thiếu hụt vitamin B12 hoặc các vitamin khác, việc bổ sung vitamin có thể giúp cải thiện tình trạng.

Điều trị triệu chứng

• Thuốc giảm đau thần kinh: Các loại thuốc như gabapentin, pregabalin, amitriptyline hoặc duloxetine có thể được sử dụng để giảm đau và cải thiện cảm giác.
• Thuốc chống trầm cảm: Một số loại thuốc chống trầm cảm được sử dụng với liều lượng thấp để giảm đau thần kinh.
• Thuốc chống động kinh: Các thuốc như carbamazepine hoặc phenytoin có thể giúp giảm đau thần kinh.

Phương pháp hỗ trợ

• Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp, tăng cường sự linh hoạt và giảm nguy cơ té ngã.
• Điện xung trị liệu: Sử dụng xung điện để kích thích các dây thần kinh, giúp giảm đau và cải thiện chức năng thần kinh.
• Châm cứu và liệu pháp thư giãn: Một số nghiên cứu cho thấy châm cứu và các phương pháp thư giãn có thể giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Phẫu thuật

• Phẫu thuật giải phóng dây thần kinh: Trong trường hợp tổn thương do chèn ép dây thần kinh, phẫu thuật có thể được chỉ định để giải phóng áp lực lên dây thần kinh.

Phòng ngừa bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên có thể được phòng ngừa hoặc giảm thiểu nguy cơ phát triển thông qua các biện pháp sau:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Tiêu thụ nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho hệ thần kinh. Đặc biệt, đảm bảo cung cấp đủ vitamin B12 và folate, vì thiếu hụt các vitamin này có thể dẫn đến tổn thương thần kinh.
• Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất giúp cải thiện lưu thông máu và duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ chức năng thần kinh. Nên tập ít nhất 30 phút mỗi ngày và ít nhất 3 lần mỗi tuần.
• Kiểm soát các bệnh nền: Quản lý tốt các bệnh như tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan và các rối loạn chuyển hóa khác để ngăn ngừa tổn thương thần kinh. Đặc biệt, kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường là rất quan trọng.
• Hạn chế tiếp xúc với chất độc hại: Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại và các chất gây tổn thương thần kinh. Nếu công việc yêu cầu tiếp xúc với các chất này, hãy tuân thủ các biện pháp bảo vệ cá nhân.
• Tránh lạm dụng rượu và thuốc lá: Hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc sử dụng rượu và thuốc lá, vì chúng có thể gây tổn thương thần kinh.
• Bảo vệ cơ thể khỏi chấn thương: Tránh các chuyển động lặp đi lặp lại và tư thế chật chội gây áp lực lên dây thần kinh. Đảm bảo môi trường làm việc và sinh hoạt an toàn để giảm nguy cơ chấn thương thần kinh.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến thần kinh và điều trị kịp thời.

Các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Bệnh thần kinh ngoại biên có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm của bệnh lý thần kinh ngoại biên phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương dây thần kinh. Trong một số trường hợp, bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng như loét chân, nhiễm trùng, thậm chí là tàn phế.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên có di truyền không?

Một số dạng bệnh lý thần kinh ngoại biên có tính chất di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Chế độ ăn uống cho người bệnh thần kinh ngoại biên như thế nào?

Người bệnh lý thần kinh ngoại biên nên có chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin B12, axit folic và các chất chống oxy hóa. Nên hạn chế đường, chất béo và rượu bia.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên có ảnh hưởng đến tuổi thọ không?

Bệnh lý thần kinh ngoại biên không trực tiếp ảnh hưởng đến tuổi thọ, nhưng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Raffles Hospital: Lựa chọn hàng đầu cho điều trị bệnh thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới. Việc tìm kiếm một cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại là vô cùng quan trọng để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả. Raffles Hospital tự hào là một trong những bệnh viện hàng đầu tại Singapore và khu vực, mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao cho người bệnh lý thần kinh ngoại biên.

Tại sao nên chọn Raffles Hospital để điều trị?

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thần kinh giàu kinh nghiệm: Raffles Hospital quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thần kinh hàng đầu, được đào tạo bài bản và có nhiều năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý thần kinh ngoại biên.
• Cơ sở vật chất hiện đại: Bệnh viện được trang bị các thiết bị y tế tiên tiến, hỗ trợ chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
• Phương pháp điều trị đa dạng: Raffles Hospital cung cấp đầy đủ các phương pháp điều trị bệnh lý thần kinh ngoại biên, từ nội khoa đến ngoại khoa, vật lý trị liệu và phục hồi chức năng.
• Chăm sóc bệnh nhân tận tâm: Raffles Hospital cam kết mang đến cho bệnh nhân sự chăm sóc toàn diện và tận tâm, đảm bảo sự thoải mái và hài lòng trong suốt quá trình điều trị.

Quy trình khám và điều trị tại Raffles Hospital

• Đặt lịch hẹn: Bạn có thể đặt lịch hẹn khám với bác sĩ chuyên khoa thần kinh qua điện thoại, website hoặc trực tiếp tại bệnh viện.
• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng bạn đang gặp phải, đồng thời thực hiện khám lâm sàng để đánh giá tình trạng sức khỏe.
• Chỉ định xét nghiệm: Căn cứ vào kết quả khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chính xác bệnh lý thần kinh ngoại biên, bao gồm xét nghiệm máu, điện cơ, chụp cộng hưởng từ (MRI),…
• Lập kế hoạch điều trị: Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ tư vấn và lập kế hoạch điều trị phù hợp với tình trạng bệnh của bạn. Phương pháp điều trị có thể bao gồm thuốc, vật lý trị liệu, phẫu thuật (nếu cần thiết).
• Theo dõi và tái khám: Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của bạn và điều chỉnh kế hoạch điều trị khi cần thiết.

Ưu điểm của việc điều trị bệnh thần kinh ngoại biên tại Raffles Hospital

• Chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả: Raffles Hospital cam kết mang đến dịch vụ chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả, giúp kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Quy trình khám chữa bệnh tại Raffles Hospital được tối ưu hóa, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho bệnh nhân.
• An tâm và thoải mái: Với đội ngũ bác sĩ tận tâm và dịch vụ chăm sóc chu đáo, Raffles Hospital mang đến cho bệnh nhân sự an tâm và thoải mái trong suốt quá trình điều trị.

Thông tin liên hệ Raffles Hospital

Hãy liên hệ với Raffles Hospital ngay hôm nay để được tư vấn và điều trị bệnh lý thần kinh ngoại biên hiệu quả!

Raffles Hospital Singapore

• Address: 585 North Bridge Road Raffles Hospital, Singapore 188770
• Hotline: +65.9838.1421
• Email: vietnam@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Phòng Khám đa khoa Raffles Medical TP. Hồ Chí Minh

• Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Võ Thị Sáu, Q3, TP. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0912.175.162
• Email: hcm@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/
• Zalo: https://zalo.me/0978161825

Phòng Khám đa khoa Raffles Medical Hà Nội

• Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Hà Nội
• Hotline: 0941.978.228
• Email: hanoi@rafflesmedical.com
• Website: https://raffleshospital.vn/

Kết luận

Bệnh thần kinh ngoại biên không còn là điều quá khó để khắc phục. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia tại Raffles Hospital, bệnh nhân có thể được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, mang lại cuộc sống chất lượng hơn. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và khám chữa.