GÓI KHÁM DỊCH VỤViêm gan C là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến gan. Tình trạng nhiễm virus viêm gan C (HCV) có thể từ nhẹ kéo dài vài tuần (cấp tính) đến nghiêm trọng kéo dài suốt đời (mạn tính). Phần lớn các trường hợp nhiễm HCV mạn tính không có triệu chứng rõ ràng trong nhiều năm, dẫn đến việc chẩn đoán muộn khi gan đã bị tổn thương nghiêm trọng. Việc hiểu rõ ai là người có nguy cơ mắc bệnh viêm gan C cao là bước quan trọng để phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm về gan.
Những ai có nguy cơ cao mắc bệnh viêm gan C?
Virus viêm gan C lây truyền chủ yếu qua đường máu. Do đó, bất kỳ hành động nào tạo cơ hội cho máu nhiễm virus xâm nhập vào cơ thể người khác đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Các đối tượng có nguy cơ cao nhất bao gồm:
Người tiêm chích ma túy
Đây là nhóm nguy cơ cao nhất do thường xuyên sử dụng chung kim tiêm và bơm kim tiêm, gây tiếp xúc trực tiếp máu với máu.
Người được truyền máu hoặc cấy ghép nội tạng trước khi có sàng lọc hiệu quả
Trước năm 1992 (ở các nước phát triển) hoặc trước khi các xét nghiệm sàng lọc virus viêm gan C trên máu hiến tặng được áp dụng rộng rãi và hiệu quả, nguy cơ lây truyền HCV qua truyền máu và cấy ghép nội tạng là đáng kể.
Trẻ sinh ra từ mẹ mắc viêm gan C
Virus có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai hoặc khi sinh nở, mặc dù tỷ lệ này không cao bằng các con đường khác.
Người quan hệ tình dục không an toàn
Mặc dù đường tình dục là con đường lây truyền ít phổ biến hơn so với đường máu, nguy cơ sẽ tăng lên ở những người có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục thô bạo gây tổn thương, hoặc mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Nhân viên y tế
Những người làm trong lĩnh vực y tế có nguy cơ tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể của bệnh nhân nhiễm HCV thông qua vết kim đâm, vết cắt hoặc tiếp xúc với niêm mạc không được bảo vệ.
Người xăm mình, xỏ khuyên bằng dụng cụ không đảm bảo vô trùng
Việc sử dụng các dụng cụ xăm, xỏ khuyên không được tiệt trùng đúng cách có thể làm lây truyền virus qua máu.
Người sử dụng chung đồ dùng cá nhân có khả năng dính máu
Sử dụng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kềm cắt móng tay… với người nhiễm HCV có thể gây lây truyền nếu có dính máu và gây tổn thương da dù rất nhỏ.
Viêm gan C không lây truyền qua các con đường nào?
Điều quan trọng là cần biết rằng virus viêm gan C không lây truyền qua các tiếp xúc thông thường hàng ngày, bao gồm:
- Ôm, hôn.
- Dùng chung bát đĩa, cốc chén.
- Ăn chung thức ăn.
- Ho, hắt hơi.
- Cho con bú (trừ khi núm vú bị nứt hoặc chảy máu).
- Muỗi đốt hoặc côn trùng cắn.
Tầm quan trọng của việc xét nghiệm sàng lọc viêm gan C
Do viêm gan C thường diễn biến âm thầm, nhiều người nhiễm bệnh mà không hề hay biết. Xét nghiệm sàng lọc là cách duy nhất để xác định một người có nhiễm virus viêm gan C hay không. Phát hiện sớm giúp người bệnh tiếp cận các phương pháp điều trị hiện đại có tỷ lệ chữa khỏi cao và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh viêm gan C
Phòng ngừa viêm gan C tập trung vào việc tránh tiếp xúc với máu nhiễm virus. Các biện pháp bao gồm:
- Không bao giờ sử dụng chung kim tiêm hoặc bơm kim tiêm.
- Thực hành quan hệ tình dục an toàn, đặc biệt khi có nhiều bạn tình.
- Đảm bảo các dụng cụ xăm mình, xỏ khuyên, làm móng… được tiệt trùng đúng cách.
- Không sử dụng chung các đồ dùng cá nhân có nguy cơ dính máu như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kềm cắt móng.
- Nhân viên y tế cần tuân thủ chặt chẽ các biện pháp phòng ngừa chuẩn khi tiếp xúc với máu và dịch cơ thể.
- Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao, hãy chủ động đi xét nghiệm sàng lọc viêm gan C.
Nắm vững các yếu tố nguy cơ mắc bệnh viêm gan C giúp mỗi người có ý thức hơn trong việc bảo vệ bản thân và cộng đồng. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào được đề cập, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ và xem xét việc thực hiện xét nghiệm sàng lọc để phát hiện sớm và điều trị kịp thời nếu cần thiết. Viêm gan C ngày nay là bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn bằng phác đồ điều trị hiện đại.
