Làm sao để xử lý cơn động kinh?

Cơn động kinh có thể bất ngờ xảy ra, khiến bạn hoặc người thân hoảng loạn không biết phải làm gì. Vậy, làm sao để xử lý cơn động kinh một cách an toàn và hiệu quả? Đừng lo, Raffles Hospital sẽ hướng dẫn bạn từng bước đơn giản nhưng khoa học, từ nhận biết dấu hiệu ban đầu, cách sơ cứu tại chỗ, đến khi nào cần tìm đến sự hỗ trợ y tế. Dù bạn là người thân hay chỉ vô tình chứng kiến, những kiến thức này sẽ giúp bạn tự tin hơn trong tình huống khẩn cấp. 

Tìm hiểu về động kinh

Trước khi tìm hiểu cách làm sao để xử lý cơn động kinh, bạn cần hiểu cơn động kinh là gì để không hoảng loạn khi gặp phải.

Động kinh là gì?

Đây là tình trạng rối loạn thần kinh do các tế bào não phóng điện bất thường, gây co giật, mất ý thức hoặc hành vi kỳ lạ. Ở Việt Nam, khoảng 1-2% dân số từng trải qua ít nhất một cơn động kinh trong đời.

Triệu chứng nhận biết cơn động kinh

• Co giật không kiểm soát, mắt trợn ngược, sùi bọt mép, ngất xỉu đột ngột – những hình ảnh quen thuộc trên phim ảnh nhưng rất thật ngoài đời.
• Trước cơn, người bệnh có thể cảm thấy chóng mặt, nghe mùi lạ, hoặc sợ hãi vô cớ – gọi là aura, không phải ai cũng có.

Nguyên nhân gây cơn động kinh cần biết

• Yếu tố bẩm sinh: Do di truyền hoặc tổn thương não từ khi sinh, thường gặp ở trẻ em – ví dụ thiếu oxy lúc chào đời.
• Yếu tố mắc phải: Chấn thương sọ não (tai nạn giao thông), đột quỵ, hoặc nhiễm trùng não như viêm màng não.
• Ánh sáng và căng thẳng: Đèn nhấp nháy (TV, game), stress kéo dài – đặc biệt nguy hiểm với trẻ em và thanh thiếu niên.
• Thói quen sinh hoạt: Thiếu ngủ, bỏ bữa, hoặc sốt cao (trẻ nhỏ) – những điều tưởng nhỏ nhưng rất quan trọng.

Làm sao để xử lý cơn động kinh ngay tại chỗ?

Làm sao để xử lý cơn động kinh ngay tại chỗ là một câu hỏi thường gặp. Bạn hãy làm theo những bước sau đây để đảm bảo an toàn cho người bệnh:

Các bước sơ cứu an toàn

• Đặt người nằm nghiêng: Đặt người bệnh nằm nghiêng sang một bên (tư thế hồi phục) để nước bọt chảy ra ngoài, tránh nghẹn. Đảm bảo đầu hơi ngửa để đường thở thông thoáng.
• Bảo vệ đầu và cơ thể: Kê gối, mền, hoặc áo khoác dưới đầu để tránh đập vào sàn – giảm nguy cơ chấn thương sọ và vết thương da. Dọn đồ vật cứng như bàn, ghế ra xa để không va đập.

Hành động cần tránh khi xử lý

• Không nhét vật vào miệng: Nhiều người lầm tưởng nhét thìa, khăn ngăn cắn lưỡi – thực tế gây tổn thương răng, miệng, thậm chí nghẹt thở. Lưỡi bị cắn hiếm khi nghiêm trọng, đừng lo quá nhé!
• Không giữ chặt tay chân: Để người bệnh co giật tự nhiên, giữ chặt dễ làm gãy xương hoặc rách da – ảnh hưởng thẩm mỹ sau này.

Theo dõi thời gian cơn động kinh

• Ghi lại thời gian: Dùng đồng hồ hoặc điện thoại đo từ lúc co giật bắt đầu đến khi dừng – thường kéo dài 1-3 phút. Ghi chú để báo bác sĩ nếu cần.
• Khi nào cần gọi cấp cứu? Cơn trên 5 phút (Status Epilepticus), không tỉnh lại, khó thở, hoặc co giật liên tục – gọi 115 ngay tại Việt Nam.

Chăm sóc sau cơn động kinh để giảm tổn thương

Không chỉ quan tâm đến việc làm sao để xử lý cơn động kinh, mà nhiều người cũng rất quan tâm đến việc chăm sóc bệnh nhân sau cơn động kinh để giảm tổn thương. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý:

Kiểm tra và xử lý vết thương

• Không chỉ tập trung vào các vết thương lớn, hãy kiểm tra kỹ lưỡng toàn bộ cơ thể người bệnh để phát hiện các vết cắt nhỏ, bầm tím, trầy xước hoặc bất kỳ dấu hiệu chấn thương nào khác.
• Đặc biệt chú ý đến vùng đầu, mặt, tay chân và các khớp, vì đây là những khu vực dễ bị tổn thương nhất trong cơn động kinh.
• Nếu có vết cắt, hãy rửa sạch bằng nước muối sinh lý và băng bó bằng băng gạc sạch.
• Nếu có vết bầm tím, hãy chườm lạnh để giảm sưng và đau.
• Nếu nghi ngờ trật khớp hoặc gãy xương, hãy cố định chi bị thương và gọi cấp cứu ngay lập tức.
• Hãy lưu ý nếu có những vết cắn ở lưỡi, vì đó là những vết thương thường gặp khi lên cơn động kinh.
• Sau khi xử lý vết thương, hãy theo dõi sát tình trạng của người bệnh để phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc biến chứng.

Theo dõi và ghi lại thông tin

• Ghi lại chính xác thời gian bắt đầu và kết thúc cơn động kinh.
• Mô tả chi tiết các triệu chứng đã xảy ra, bao gồm:
  • Loại co giật (toàn thân, cục bộ).
  • Chuyển động của mắt (nhắm, mở, đảo).
  • Bất kỳ hành vi bất thường nào (la hét, cắn lưỡi, tiểu tiện không kiểm soát).
  • Các biểu hiện trước khi lên cơn động kinh, sau khi lên cơn động kinh.
• Ghi lại bất kỳ yếu tố nào có thể đã gây ra cơn động kinh, chẳng hạn như:
  • Thiếu ngủ.
  • Căng thẳng.
  • Uống rượu bia.
  • Sử dụng thuốc.
• Các thông tin này sẽ giúp ích rất nhiều cho bác sĩ trong quá trình điều trị.
• Sử dụng một cuốn sổ tay hoặc ứng dụng ghi chú trên điện thoại để ghi lại thông tin.
• Nếu có thể, hãy ghi lại video cơn động kinh để cung cấp cho bác sĩ.

Tư vấn y tế 

• Khuyên người bệnh đi khám bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được đánh giá toàn diện.
• Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như:
  • Điện não đồ (EEG).
  • Chụp MRI não.
  • Xét nghiệm máu.
• Để xác định nguyên nhân gây động kinh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
• Nếu được chẩn đoán mắc bệnh động kinh, người bệnh sẽ được kê đơn thuốc chống động kinh.
• Điều quan trọng là họ phải tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ để kiểm soát cơn động kinh.
• Không được tự ý dừng thuốc, thay đổi liều lượng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Bác sĩ cũng có thể tư vấn cho người bệnh về những thay đổi lối sống có thể giúp giảm tần suất cơn động kinh, chẳng hạn như:
  • Ngủ đủ giấc.
  • Tránh căng thẳng.
  • Hạn chế uống rượu bia.
  • Chế độ ăn uống phù hợp.
• Ngoài ra, bác sĩ còn có thể tư vấn các phương pháp điều trị hỗ trợ khác.

Phòng ngừa cơn động kinh tái phát tại nhà

Ngoài tìm hiểu về việc làm sao để xử lý cơn động kinh hay chăm sóc bệnh nhân thì việc phòng ngừa tái phát bệnh cũng rất quan trọng trong việc quản lý bệnh động kinh. Dưới đây là những biện pháp bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ tái phát cơn động kinh:

Tuân thủ điều trị của bác sĩ

• Uống thuốc đúng giờ và đúng liều: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Tái khám định kỳ: Đến bác sĩ theo lịch hẹn để theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh thuốc nếu cần thiết.
• Thông báo cho bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào: Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn và xử lý.

Thay đổi lối sống lành mạnh

• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ là một trong những yếu tố kích thích cơn động kinh. Hãy cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng cũng có thể gây ra cơn động kinh. Tìm các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền, hoặc tập thể dục.
• Chế độ ăn uống cân bằng: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều đường và chất kích thích.
• Tránh các chất kích thích: Hạn chế hoặc tránh xa rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần. Tuy nhiên, hãy chọn những môn thể thao phù hợp và tránh những hoạt động nguy hiểm.

Tạo môi trường sống an toàn

• Loại bỏ các vật sắc nhọn: Tránh để các vật sắc nhọn trong nhà để giảm nguy cơ bị thương khi lên cơn động kinh.
• Lắp đặt thiết bị báo động: Nếu bạn sống một mình, hãy lắp đặt thiết bị báo động để người thân hoặc hàng xóm có thể đến giúp đỡ khi bạn lên cơn động kinh.
• Thông báo cho người thân và bạn bè: Cho họ biết về tình trạng bệnh của bạn và cách xử lý khi bạn lên cơn động kinh.

Ghi nhật ký cơn động kinh

• Ghi lại thời gian, tần suất và các triệu chứng của cơn động kinh.
• Ghi lại các yếu tố có thể gây ra cơn động kinh (ví dụ: thiếu ngủ, căng thẳng).
• Nhật ký này sẽ giúp bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh của bạn và điều chỉnh phác đồ điều trị.

Các biện pháp hỗ trợ khác

• Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp tâm lý có thể giúp bạn đối phó với căng thẳng và lo lắng liên quan đến bệnh động kinh.
• Nhóm hỗ trợ: Tham gia các nhóm hỗ trợ giúp bạn chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự hỗ trợ từ những người cùng hoàn cảnh.

Raffles Hospital – Địa chỉ tin cậy trong khám và điều trị động kinh

Raffles Hospital không chỉ là một cái tên quen thuộc tại Singapore mà còn là trung tâm y tế đẳng cấp quốc tế, đặc biệt trong lĩnh vực thần kinh và động kinh.

Tổng quan về Raffles Hospital

• Đặt tại 585 North Bridge Road, Singapore, Raffles Hospital thuộc tập đoàn Raffles Medical Group – một trong những đơn vị y tế tư nhân hàng đầu Đông Nam Á.
• Được Newsweek xếp trong top 10 bệnh viện tốt nhất Singapore năm 2020, nổi tiếng với chất lượng vượt trội.
• Sở hữu khoa Thần kinh học (Neuroscience Centre) với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, tập trung vào chẩn đoán và điều trị các rối loạn như động kinh.

Tại sao Raffles nổi bật trong điều trị động kinh?

• Sử dụng điện não đồ EEG tiên tiến, MRI 3.0 Tesla, và PET/CT để xác định chính xác vùng não gây động kinh – điều mà nhiều bệnh viện khác khó đạt được. 
• Áp dụng các phương pháp điều trị như kích thích thần kinh đáp ứng (Responsive Neurostimulation – RNS) – công nghệ mới cho động kinh kháng thuốc.
• Quy tụ các bác sĩ thần kinh học và phẫu thuật thần kinh được đào tạo tại Mỹ, Anh, châu Âu – đảm bảo xử lý cả những ca phức tạp nhất.
• Raffles Hospital cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân động kinh, từ khâu chẩn đoán, điều trị đến phục hồi chức năng.
• Bệnh viện chú trọng đến việc hỗ trợ tâm lý và tư vấn cho bệnh nhân và gia đình, giúp họ hiểu rõ về bệnh và cách quản lý.
• Môi trường y tế chuyên nghiệp, thân thiện và chu đáo, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và an tâm trong suốt quá trình điều trị.
• Hàng năm chúng tôi tiếp nhận bệnh nhân quốc tế đến từ 100 quốc gia khác nhau. Để đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân quốc tế, đội ngũ nhân viên đa quốc tịch của chúng tôi cung cấp miễn phí dịch vụ hỗ trợ cho các bệnh nhân Quốc Tế nói chung và bệnh nhân Việt Nam nói riêng.

Raffles Hospital cung cấp quy trình chuyên nghiệp, từ chẩn đoán chính xác đến điều trị hiệu quả, giúp kiểm soát cơn động kinh.

Khám và chẩn đoán chính xác

• Đánh giá ban đầu:
  • Bác sĩ lấy tiền sử bệnh (triệu chứng, tần suất cơn), thực hiện khám lâm sàng để xác định loại động kinh (toàn thể hay cục bộ).
  • Xét nghiệm máu kiểm tra nguyên nhân tiềm ẩn như rối loạn điện giải hay nhiễm trùng.
• Công cụ chẩn đoán hiện đại:
  • EEG video giám sát: Ghi lại hoạt động não và cử động trong cơn – giúp tìm vùng bất thường chính xác.
  • MRI: Phát hiện tổn thương não (u, sẹo) có thể gây động kinh.

Phương pháp điều trị động kinh tại Raffles

• Điều trị bằng thuốc:
  • Sử dụng thuốc chống động kinh như Carbamazepine, Lamotrigine, hoặc Levetiracetam – tùy chỉnh liều dựa trên từng bệnh nhân.
  • Theo dõi tác dụng phụ (chóng mặt, buồn nôn) để điều chỉnh kịp thời.
• Phẫu thuật và liệu pháp tiên tiến:
  • Cắt bỏ vùng động kinh (Epilepsy Surgery): Loại bỏ mô não bất thường nếu thuốc không hiệu quả – tỷ lệ thành công cao tại Raffles.
  • Kích thích dây thần kinh phế vị (VNS): Cấy thiết bị giảm tần suất cơn – giải pháp cho động kinh kháng thuốc.

Kết luận

Biết làm sao để xử lý cơn động kinh không chỉ là kỹ năng cần thiết mà còn là cách bạn bảo vệ người thân yêu khỏi những rủi ro không đáng có. Từ việc đặt người bệnh nằm an toàn, tránh chấn thương, đến theo dõi thời gian và gọi hỗ trợ y tế khi cần – mỗi bước đều quan trọng để đảm bảo an toàn. Đừng để sự thiếu hiểu biết làm tình hình tệ hơn – hãy hành động đúng lúc và đúng cách! Nếu bạn cần hỗ trợ về điều trị động kinh thì hãy liên hệ Raffles Hospital để được hỗ trợ!