GÓI KHÁM DỊCH VỤXạ trị là một trong những phương pháp điều trị ung thư phổ biến, giúp tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm giảm sự phát triển của chúng. Tuy nhiên, như bất kỳ phương pháp y tế nào, xạ trị cũng đi kèm với một số tác dụng phụ. Mặc dù nhiều tác dụng phụ của xạ trị là tạm thời và có thể kiểm soát được, nhưng việc hiểu rõ về chúng sẽ giúp người bệnh và gia đình chuẩn bị tinh thần, từ đó dễ dàng hơn trong việc đối phó và phục hồi sau điều trị. Cùng Raffles Hospital tìm hiểu nhé!
Tìm hiểu về xạ trị
Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư sử dụng tia xạ năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Tia xạ có thể là tia X, tia gamma, tia electron hoặc các loại tia bức xạ khác. Xạ trị hoạt động bằng cách làm tổn thương DNA của tế bào ung thư, khiến chúng không thể phát triển và nhân lên được nữa.
Các loại xạ trị
Có nhiều loại xạ trị khác nhau, tùy thuộc vào nguồn gốc và cách thức tia xạ được đưa vào cơ thể:
- Xạ trị ngoài: Tia xạ được tạo ra từ một máy xạ trị đặt bên ngoài cơ thể và chiếu vào vùng ung thư. Đây là loại xạ trị phổ biến nhất.
- Xạ trị trong (xạ trị áp sát): Nguồn phóng xạ được đặt trực tiếp vào bên trong cơ thể, gần hoặc bên trong khối u.
- Xạ trị bằng hạt: Sử dụng các hạt proton hoặc các hạt nặng khác để tiêu diệt tế bào ung thư.
Ưu điểm của xạ trị
- Tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả: Xạ trị có thể tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả, đặc biệt là ở những vùng ung thư khu trú.
- Giảm đau và triệu chứng: Xạ trị có thể giúp giảm đau và các triệu chứng khác do ung thư gây ra.
- Có thể kết hợp với các phương pháp điều trị khác: Xạ trị có thể được sử dụng kết hợp với phẫu thuật, hóa trị hoặc các phương pháp điều trị khác để tăng hiệu quả điều trị.
Nhược điểm của xạ trị
- Gây ra tác dụng phụ: Xạ trị có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, tùy thuộc vào vùng xạ trị và liều lượng tia xạ.
- Ảnh hưởng đến các mô lành: Tia xạ có thể gây tổn thương cho các mô lành xung quanh vùng ung thư.
- Có thể không hiệu quả với một số loại ung thư: Xạ trị có thể không hiệu quả với một số loại ung thư đã lan rộng hoặc di căn.
Tác dụng phụ của xạ trị là gì?
Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư sử dụng tia xạ năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Tuy nhiên, tia xạ cũng có thể gây tổn thương cho các tế bào lành xung quanh, dẫn đến các tác dụng phụ.
Tác dụng phụ của xạ trị có thể được chia thành hai nhóm:
- Tác dụng phụ sớm: Các tác dụng phụ xuất hiện trong quá trình xạ trị hoặc ngay sau khi kết thúc xạ trị.
- Tác dụng phụ muộn: Các tác dụng phụ xuất hiện sau một thời gian dài sau khi kết thúc xạ trị.
15 tác dụng phụ của xạ trị
Dưới đây là 15 tác dụng phụ của xạ trị, được chia thành hai nhóm: tác dụng phụ sớm và tác dụng phụ muộn.
Tác dụng phụ sớm (trong và ngay sau khi xạ trị)
- Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, kiệt sức là tác dụng phụ phổ biến nhất của xạ trị. Mức độ mệt mỏi có thể khác nhau tùy thuộc vào từng người và loại xạ trị.
- Thay đổi da: Vùng da bị xạ trị có thể bị đỏ, rát, ngứa, khô hoặc bong tróc. Tình trạng này thường giống như cháy nắng.
- Rụng tóc: Xạ trị vùng đầu có thể gây rụng tóc tạm thời hoặc vĩnh viễn. Mức độ rụng tóc phụ thuộc vào liều lượng tia xạ và vùng xạ trị.
- Buồn nôn và nôn: Xạ trị vùng bụng hoặc não có thể gây buồn nôn và nôn. Tình trạng này thường có thể kiểm soát bằng thuốc chống nôn.
- Tiêu chảy: Xạ trị vùng bụng có thể gây tiêu chảy. Chế độ ăn uống nhạt và đủ nước có thể giúp giảm bớt triệu chứng này.
- Khô miệng: Xạ trị vùng đầu và cổ có thể gây khô miệng do ảnh hưởng đến tuyến nước bọt. Uống nhiều nước, nhai kẹo cao su không đường hoặc sử dụng nước bọt nhân tạo có thể giúp giảm khô miệng.
- Khó nuốt: Xạ trị vùng thực quản hoặc họng có thể gây khó nuốt hoặc đau khi nuốt.
- Thay đổi vị giác: Xạ trị có thể làm thay đổi vị giác, khiến người bệnh cảm thấy ăn không ngon hoặc mất cảm giác thèm ăn.
- Đau đầu: Xạ trị vùng đầu có thể gây đau đầu.
- Các vấn đề về tai: Xạ trị vùng tai có thể gây ù tai, nghe kém hoặc viêm tai.
- Các vấn đề về mắt: Xạ trị vùng mắt có thể gây khô mắt, chảy nước mắt hoặc viêm kết mạc.
Tác dụng phụ muộn (sau nhiều tháng hoặc nhiều năm sau xạ trị)
- Xơ phổi: Xạ trị vùng phổi có thể gây xơ phổi, làm giảm chức năng hô hấp.
- Tổn thương tim mạch: Xạ trị vùng ngực có thể gây tổn thương tim mạch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
- Các vấn đề về nội tiết: Xạ trị có thể ảnh hưởng đến chức năng của các tuyến nội tiết, chẳng hạn như tuyến giáp hoặc tuyến yên.
- Ung thư thứ phát: Xạ trị có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác sau này.
Tác dụng phụ của xạ trị kéo dài trong bao lâu?
Thời gian kéo dài của tác dụng phụ của xạ trị có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Loại xạ trị: Xạ trị ngoài, xạ trị trong (xạ trị áp sát) và xạ trị bằng hạt có thể gây ra các tác dụng phụ khác nhau và thời gian kéo dài khác nhau.
- Vùng xạ trị: Vùng cơ thể được xạ trị càng lớn thì tác dụng phụ càng nhiều và thời gian kéo dài càng lâu.
- Liều lượng tia xạ: Liều lượng tia xạ càng cao thì tác dụng phụ càng nghiêm trọng và thời gian kéo dài càng lâu.
- Số lần xạ trị: Số lần xạ trị càng nhiều thì tác dụng phụ càng tích lũy và thời gian kéo dài càng lâu.
- Tình trạng sức khỏe tổng thể: Những người có sức khỏe yếu hoặc mắc các bệnh lý nền khác có thể dễ bị tác dụng phụ hơn và thời gian phục hồi lâu hơn.
Tác dụng phụ sớm
- Thời gian: Các tác dụng phụ sớm thường xuất hiện trong quá trình xạ trị hoặc ngay sau khi kết thúc xạ trị.
- Thời gian kéo dài: Hầu hết các tác dụng phụ sớm sẽ tự khỏi trong vòng vài tuần hoặc vài tháng sau khi kết thúc xạ trị.
- Ví dụ: Mệt mỏi, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, viêm da, rụng tóc, khô miệng, khó nuốt, thay đổi khẩu vị…
Tác dụng phụ muộn
- Thời gian: Các tác dụng phụ muộn có thể xuất hiện sau một thời gian dài sau khi kết thúc xạ trị, có thể là vài tháng, vài năm hoặc thậm chí nhiều năm sau đó.
- Thời gian kéo dài: Một số tác dụng phụ muộn có thể kéo dài suốt đời, chẳng hạn như xơ phổi, tổn thương tim mạch, các vấn đề về nội tiết…
- Ví dụ: Xơ phổi, tổn thương tim mạch, các vấn đề về nội tiết, các vấn đề về thần kinh, ung thư thứ phát…
Làm sao để hạn chế tác dụng phụ của xạ trị?
Dưới đây là những biện pháp bạn có thể áp dụng để giảm thiểu các tác dụng phụ của xạ trị:
Trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ
- Nắm rõ thông tin: Hãy trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ về kế hoạch xạ trị của bạn, bao gồm loại tia xạ, liều lượng, vùng điều trị và số lần xạ trị.
- Hỏi về tác dụng phụ: Hỏi bác sĩ về những tác dụng phụ thường gặp và cách xử lý chúng.
- Báo cáo tác dụng phụ: Báo cáo ngay cho bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, dù là nhỏ nhất.
Chăm sóc da
- Giữ da sạch sẽ: Giữ vùng da xạ trị sạch sẽ và khô ráo. Tránh sử dụng xà phòng, nước hoa hoặc các sản phẩm chăm sóc da có chứa cồn hoặc hương liệu mạnh.
- Tránh cọ xát: Tránh cọ xát hoặc gãi vùng da bị xạ trị.
- Mặc quần áo rộng rãi: Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, tránh quần áo bó sát hoặc vải thô ráp.
- Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời: Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Nếu phải ra ngoài, hãy sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và đội mũ rộng vành.
Chế độ ăn uống
- Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Ăn uống cân bằng, đầy đủ chất dinh dưỡng, bao gồm protein, carbohydrate, chất béo, vitamin và khoáng chất.
- Uống đủ nước: Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để giúp cơ thể đào thải độc tố và duy trì chức năng hoạt động.
- Tránh đồ ăn cay nóng: Tránh ăn đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn và đồ ngọt.
- Ăn nhiều bữa nhỏ: Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để tránh quá tải cho hệ tiêu hóa.
Vận động và nghỉ ngơi
- Vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội để giúp cơ thể phục hồi sức khỏe và giảm căng thẳng.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để cơ thể có thời gian phục hồi và tái tạo.
- Tránh căng thẳng: Tìm cách giảm căng thẳng và lo âu, chẳng hạn như thiền, yoga, đọc sách, nghe nhạc hoặc tham gia các hoạt động xã hội.
Chăm sóc tinh thần
- Chia sẻ cảm xúc: Chia sẻ cảm xúc với người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ và giải tỏa.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Tham gia các nhóm hỗ trợ bệnh nhân ung thư để chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự đồng cảm.
- Giữ tinh thần lạc quan: Giữ tinh thần lạc quan và tích cực trong suốt quá trình điều trị.
Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ
- Uống thuốc đầy đủ: Uống thuốc đầy đủ theo đơn của bác sĩ, bao gồm cả thuốc điều trị và thuốc giảm nhẹ tác dụng phụ.
- Tái khám đúng hẹn: Tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.
- Hỏi ý kiến bác sĩ: Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào.
Xạ trị ung thư hiệu quả cùng Raffles Hospital
Điều trị ung thư bằng xạ trị đã trở thành một trong những phương pháp hiệu quả, được ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Tại Raffles Hospital, xạ trị ung thư được thực hiện với các công nghệ hiện đại nhất, giúp tiêu diệt tế bào ung thư và hạn chế tổn thương đến các mô xung quanh.
Các phương pháp xạ trị ung thư tại Raffles Hospital
Bệnh viện Raffles cung cấp các phương pháp xạ trị ung thư tiên tiến, bao gồm:
- Xạ trị ngoài (3D-CRT): Tia xạ được chiếu từ bên ngoài cơ thể vào khối u. Kỹ thuật này giúp giảm thiểu tác hại đến các mô lành xung quanh.
- Xạ trị điều biến liều (IMRT): Tia xạ được điều chỉnh cường độ và hình dạng để phù hợp với hình dạng của khối u, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ.
- Xạ trị có hướng dẫn hình ảnh (IGRT): Hình ảnh khối u được chụp trước và trong quá trình xạ trị để đảm bảo tia xạ được chiếu chính xác vào khối u.
- Xạ phẫu bằng dao Gamma: Sử dụng nhiều tia xạ hội tụ vào khối u với độ chính xác cao, giúp tiêu diệt tế bào ung thư mà không cần phẫu thuật.
- Xạ trị lập thể định vị thân (SBRT): Sử dụng tia xạ liều cao, tập trung vào khối u ở các vị trí như phổi, gan, xương…
- Xạ trị áp sát: Nguồn phóng xạ được đặt trực tiếp vào bên trong cơ thể, gần hoặc bên trong khối u.
Ưu điểm khi xạ trị ung thư tại Raffles Hospital
- Đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm: Bệnh viện Raffles có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa ung bướu và kỹ thuật viên xạ trị giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản và có chuyên môn cao.
- Công nghệ xạ trị tiên tiến: Bệnh viện Raffles trang bị các máy xạ trị hiện đại, cho phép bác sĩ điều trị ung thư một cách chính xác và hiệu quả.
- Phác đồ điều trị cá nhân hóa: Bác sĩ sẽ lên kế hoạch xạ trị phù hợp với từng bệnh nhân, dựa trên loại ung thư, giai đoạn bệnh, vị trí khối u và tình trạng sức khỏe tổng thể.
- Chăm sóc toàn diện: Bệnh viện Raffles cung cấp dịch vụ chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân ung thư, bao gồm tư vấn tâm lý, dinh dưỡng và phục hồi chức năng.
Quy trình xạ trị ung thư tại Raffles Hospital
- Khám và tư vấn: Bác sĩ sẽ thăm khám và tư vấn về tình trạng bệnh của bạn, cũng như các phương pháp xạ trị phù hợp.
- Lập kế hoạch xạ trị: Bác sĩ sẽ lên kế hoạch xạ trị chi tiết, bao gồm xác định vùng xạ trị, liều lượng tia xạ và số lần xạ trị.
- Mô phỏng xạ trị: Bệnh nhân sẽ được mô phỏng xạ trị để đảm bảo tia xạ được chiếu chính xác vào vùng ung thư.
- Xạ trị: Bệnh nhân sẽ được xạ trị theo kế hoạch đã được lập.
- Theo dõi: Bệnh nhân sẽ được theo dõi sau xạ trị để đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm các tác dụng phụ.
Thông tin liên hệ
Hãy liên hệ với Raffles Hospital ngay hôm nay để được tư vấn về xạ trị!
Hồ Chí Minh:
- Địa chỉ: 285B Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Q.3, TP. Hồ Chí Minh
- Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
- Mail: hcm@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
- Zalo: https://zalo.me/0978161825
Hà Nội:
- Địa chỉ: 51 Xuân Diệu, Phường Quảng An, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội
- Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
- Mail: hcm@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Singapore:
- Địa chỉ: Raffles Hospital, 585 North Bridge Road, Singapore 188770
- Hotline: 84 28 3822 6087 – 84 28 3822 6086
- Mail: hcm@rafflesmedical.com
- Website: https://raffleshospital.vn/
Lời kết
Dù xạ trị mang lại hiệu quả lớn trong việc điều trị ung thư, nhưng những tác dụng phụ của phương pháp này không thể tránh khỏi. Việc nhận thức và chuẩn bị tốt về các tác dụng phụ của xạ trị có thể giúp bệnh nhân giảm bớt lo lắng và biết cách đối phó hiệu quả. Bằng cách theo dõi chặt chẽ và thảo luận với bác sĩ Raffles Hospital, người bệnh có thể kiểm soát tốt tình trạng của mình và tiếp tục cuộc chiến chống lại ung thư với tinh thần vững vàng.
Nội dung này có hữu ích với bạn không?
Cảm ơn bạn!!!
